دوره 13، شماره 1 - ( بهار و تابستان 1404 )
جلد 13 شماره 1 صفحات 96-85 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Asadi H, Kavianpour M S, Tafazoli M. (2025). Flora, Biological Form, and Geographical Distribution of Plants in the Darabkola Educational and Research Forest. Ecol Iran For. 13(1), 85-96. doi:10.61186/ifej.2024.572
URL: http://ifej.sanru.ac.ir/article-1-572-fa.html
URL: http://ifej.sanru.ac.ir/article-1-572-fa.html
اسدی حامد، کاویانپور محمدصادق، تفضلی محیا. معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان در جنگل آموزشی و پژوهشی دارابکلا بوم شناسی جنگل های ایران (علمی- پژوهشی) 1404; 13 (1) :96-85 10.61186/ifej.2024.572
1- گروه علوم و مهندسی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
2- دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
2- دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
چکیده: (995 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: شناسایی و مطالعه گونه‌های گیاهی هر منطقه به‌عنوان یکی از ارکان اساسی بوم‌شناسی، نه‌تنها اطلاعاتی درباره تنوع زیستی و تعاملات جوامع گیاهی به شرایط محیطی کنونی ارائه می‌دهد، بلکه تصویری جامع از تاریخچه تکاملی گیاهان و پتانسیل‌های اکولوژیکی آن منطقه را نیز نمایان می‌سازد. جنگل دارابکلا، واقع در جنوب‌شرق شهرستان ساری، بیشتر در زمره جنگل‌های پایین‌بند ناحیه رویشی هیرکانی قرار می‌گیرد و در حال حاضر به‌عنوان جنگل آموزشی و پژوهشی تحت مدیریت دانشکده منابع طبیعی ساری اداره می‌شود. با وجود اهمیت بالای مطالعات فلوریستی، تاکنون پژوهش جامعی درباره معرفی ترکیب گونه‌های گیاهی، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی آن‌ها در این منطقه انجام نشده‌است. ازاین‌رو، هدف این پژوهش شناسایی و معرفی گونه‌های گیاهی منطقه، به‌ویژه ترکیب گیاهی زیراشکوب این جنگل، برای مدیریت بهینه و حفاظت از این بوم‌سازگان طبیعی است. ارائه اطلاعات مربوط به فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان نیز می‌تواند مبنای ارزشمندی برای انجام پژوهش‌های آتی، به‌ویژه در زمینه جامعه‌شناسی گیاهی، در این منطقه باشد.
مواد و روش ها: پژوهش حاضر در جنگل آموزشی و پژوهشی دارابکلا (به مساحت 2612 هکتار) واقع در حوضه آبخیز 74 اداره کل منابع طبیعی استان مازندران انجام شد. به منظور شناسایی و معرفی فلور منطقه، نمونه‌برداری گونه‌های گیاهی از ابتدای مهرماه 1398 تا پایان شهریور‌ماه 1399، با استفاده از روش براوان بلانکه و قطعات نمونه 400 متر مربعی با ابعاد شبکه 400 متر و هم‌چنین روش پیمایش میدانی، از تمام منطقه مورد مطالعه به عمل آمد. شناسایی گونه های گیاهی با استفاده از منابع فلورا ایرانیکا و فلور ایران انجام شد. هم‌چنین شکل زیستی گیاهان بر اساس رده‌بندی رانکایر تعیین گردید.
یافته ها: در مطالعه فلورستیکی جنگل آموزشی-پژوهشی دانشکده منابع طبیعی ساری، دارابکلا، تعداد 141 گونه گیاهی متعلق به 122 جنس و 60 خانواده شناسایی شدند. خانواده های Asteraceae (با تعداد 13 گونه)، Poaceae (13 گونه)، Lamiaceae (9 گونه)، Rosaceae (8 گونه) و Fabaceae (7 گونه) به ترتیب به عنوان غنی ترین تیره های گیاهی موجود در جنگل دارابکلا معرفی شدند که در مجموع 35 درصد (50 گونه گیاهی) از کل گونه ها را شامل می شوند. جنس های Carex با 4 گونه و Hypericum با 3 گونه متنوع ترین جنس های گیاهی از نظر تعداد گونه در جنگل دارابکلا بودند. بررسی شکل زیستی گونه های گیاهی منطقه به روش رانکایر نشان داد که به ترتیب کریپتوفیت ها با 28 درصد (تعداد 40 گونه)، فانروفیت ها با 26 درصد (36 گونه)، تروفیت ها 23 درصد (32 گونه) و همی کریپتوفیت ها با 21 درصد ( 30 گونه) شکل های زیستی چیره ترکیب رستنی جنگل دارابکلا هستند. کامه فیت ها نیز با 2 درصد (3 گونه) کمیاب ترین شکل زیستی منطقه هستند. نتایج بررسی پراکنش جغرافیایی گونه های گیاهی منطقه نشان داد که بیشتر گونه های گیاهی متعلق به ناحیه چندناحیه ای (48 گونه) و ناحیه رویشی اروپا- سیبری (34 گونه) هستند که بیش از 58 درصد گونه ها (تعداد 82 گونه) را به خود اختصاص داده اند. پس از آن گونه های نواحی رویشی اروپا- سیبری/ ایران تورانی/ مدیترانه ای (16 گونه، 11 درصد)، اروپا- سیبری/ ایران تورانی (15 گونه، 11 درصد)، جهان وطن (15 گونه، 10 درصد)، رویشی اروپا- سیبری/ مدیترانه ای (11 گونه، 8 درصد) قرار داشتند. نواحی رویشی ایران-تورانی و ایران-تورانی/ مدیترانه ای هرکدام با یک گونه دارای کمترین میزان حضور در سطح منطقه بودند.
نتیجه گیری: مطالعه فلوریستیکی انجام‌شده در این پژوهش منجر به شناسایی 141 گونه گیاهی شد که بیانگر تنوع بالای پوشش گیاهی این منطقه است. در این میان، خانواده‌های Asteraceae، Poaceae و Lamiaceae به‌عنوان غنی‌ترین تیره‌های گیاهی شناسایی شدند که نشان‌دهنده سازگاری بالای گونه‌های این خانواده‌ها با شرایط محیطی منطقه است. تحلیل شکل زیستی نشان می‌دهد که کریپتوفیت‌ها و فانروفیت‌ها، به‌عنوان دو گروه غالب، نقش مهمی در سازگاری با شرایط بوم شناختی جنگل دارابکلا ایفا می‌کنند. این یافته‌ها می‌توانند نشانه‌ای از پایداری این بوم سامانه در برابر تغییرات محیطی باشند. پراکنش جغرافیایی گیاهان نیز نشان می‌دهد که بیش از نیمی از گونه‌ها متعلق به چندناحیه‌ای و ناحیه رویشی اروپا سیبری هستند. این پراکنش جغرافیایی می‌تواند به درک بهتر الگوهای بوم‌شناختی و تعاملات بوم شناختی در این جنگل‌ها کمک کند. با توجه به ارزش بوم شناختی و علمی جنگل دارابکلا، حفاظت از این زیستگاه ضروری است. اجرای برنامه‌های حفاظتی برای جلوگیری از تخریب جنگل ها، کاهش فشار چرا توسط دام‌ها و حفاظت از تنوع زیستی باید به‌عنوان اولویت‌های اصلی در نظر گرفته شود. این اقدامات نه تنها به حفظ بوم‌سازگان جنگلی کمک می‌کند بلکه فرصتی را برای پژوهش‌های آینده در زمینه بوم‌شناسی، مدیریت جنگل و تغییرات اقلیمی فراهم می‌آورد. به‌‌طور کلی، شناسایی و تحلیل فلورستیکی، ابزاری کارآمد برای درک وضعیت و تنوع زیستی جنگل‌ها است و می‌تواند مبنایی برای تحقیقات عمیق‌تر در زمینه‌های مختلف مرتبط با بوم‌شناسی و مدیریت منابع طبیعی باشد.
مقدمه و هدف: شناسایی و مطالعه گونه‌های گیاهی هر منطقه به‌عنوان یکی از ارکان اساسی بوم‌شناسی، نه‌تنها اطلاعاتی درباره تنوع زیستی و تعاملات جوامع گیاهی به شرایط محیطی کنونی ارائه می‌دهد، بلکه تصویری جامع از تاریخچه تکاملی گیاهان و پتانسیل‌های اکولوژیکی آن منطقه را نیز نمایان می‌سازد. جنگل دارابکلا، واقع در جنوب‌شرق شهرستان ساری، بیشتر در زمره جنگل‌های پایین‌بند ناحیه رویشی هیرکانی قرار می‌گیرد و در حال حاضر به‌عنوان جنگل آموزشی و پژوهشی تحت مدیریت دانشکده منابع طبیعی ساری اداره می‌شود. با وجود اهمیت بالای مطالعات فلوریستی، تاکنون پژوهش جامعی درباره معرفی ترکیب گونه‌های گیاهی، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی آن‌ها در این منطقه انجام نشده‌است. ازاین‌رو، هدف این پژوهش شناسایی و معرفی گونه‌های گیاهی منطقه، به‌ویژه ترکیب گیاهی زیراشکوب این جنگل، برای مدیریت بهینه و حفاظت از این بوم‌سازگان طبیعی است. ارائه اطلاعات مربوط به فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان نیز می‌تواند مبنای ارزشمندی برای انجام پژوهش‌های آتی، به‌ویژه در زمینه جامعه‌شناسی گیاهی، در این منطقه باشد.
مواد و روش ها: پژوهش حاضر در جنگل آموزشی و پژوهشی دارابکلا (به مساحت 2612 هکتار) واقع در حوضه آبخیز 74 اداره کل منابع طبیعی استان مازندران انجام شد. به منظور شناسایی و معرفی فلور منطقه، نمونه‌برداری گونه‌های گیاهی از ابتدای مهرماه 1398 تا پایان شهریور‌ماه 1399، با استفاده از روش براوان بلانکه و قطعات نمونه 400 متر مربعی با ابعاد شبکه 400 متر و هم‌چنین روش پیمایش میدانی، از تمام منطقه مورد مطالعه به عمل آمد. شناسایی گونه های گیاهی با استفاده از منابع فلورا ایرانیکا و فلور ایران انجام شد. هم‌چنین شکل زیستی گیاهان بر اساس رده‌بندی رانکایر تعیین گردید.
یافته ها: در مطالعه فلورستیکی جنگل آموزشی-پژوهشی دانشکده منابع طبیعی ساری، دارابکلا، تعداد 141 گونه گیاهی متعلق به 122 جنس و 60 خانواده شناسایی شدند. خانواده های Asteraceae (با تعداد 13 گونه)، Poaceae (13 گونه)، Lamiaceae (9 گونه)، Rosaceae (8 گونه) و Fabaceae (7 گونه) به ترتیب به عنوان غنی ترین تیره های گیاهی موجود در جنگل دارابکلا معرفی شدند که در مجموع 35 درصد (50 گونه گیاهی) از کل گونه ها را شامل می شوند. جنس های Carex با 4 گونه و Hypericum با 3 گونه متنوع ترین جنس های گیاهی از نظر تعداد گونه در جنگل دارابکلا بودند. بررسی شکل زیستی گونه های گیاهی منطقه به روش رانکایر نشان داد که به ترتیب کریپتوفیت ها با 28 درصد (تعداد 40 گونه)، فانروفیت ها با 26 درصد (36 گونه)، تروفیت ها 23 درصد (32 گونه) و همی کریپتوفیت ها با 21 درصد ( 30 گونه) شکل های زیستی چیره ترکیب رستنی جنگل دارابکلا هستند. کامه فیت ها نیز با 2 درصد (3 گونه) کمیاب ترین شکل زیستی منطقه هستند. نتایج بررسی پراکنش جغرافیایی گونه های گیاهی منطقه نشان داد که بیشتر گونه های گیاهی متعلق به ناحیه چندناحیه ای (48 گونه) و ناحیه رویشی اروپا- سیبری (34 گونه) هستند که بیش از 58 درصد گونه ها (تعداد 82 گونه) را به خود اختصاص داده اند. پس از آن گونه های نواحی رویشی اروپا- سیبری/ ایران تورانی/ مدیترانه ای (16 گونه، 11 درصد)، اروپا- سیبری/ ایران تورانی (15 گونه، 11 درصد)، جهان وطن (15 گونه، 10 درصد)، رویشی اروپا- سیبری/ مدیترانه ای (11 گونه، 8 درصد) قرار داشتند. نواحی رویشی ایران-تورانی و ایران-تورانی/ مدیترانه ای هرکدام با یک گونه دارای کمترین میزان حضور در سطح منطقه بودند.
نتیجه گیری: مطالعه فلوریستیکی انجام‌شده در این پژوهش منجر به شناسایی 141 گونه گیاهی شد که بیانگر تنوع بالای پوشش گیاهی این منطقه است. در این میان، خانواده‌های Asteraceae، Poaceae و Lamiaceae به‌عنوان غنی‌ترین تیره‌های گیاهی شناسایی شدند که نشان‌دهنده سازگاری بالای گونه‌های این خانواده‌ها با شرایط محیطی منطقه است. تحلیل شکل زیستی نشان می‌دهد که کریپتوفیت‌ها و فانروفیت‌ها، به‌عنوان دو گروه غالب، نقش مهمی در سازگاری با شرایط بوم شناختی جنگل دارابکلا ایفا می‌کنند. این یافته‌ها می‌توانند نشانه‌ای از پایداری این بوم سامانه در برابر تغییرات محیطی باشند. پراکنش جغرافیایی گیاهان نیز نشان می‌دهد که بیش از نیمی از گونه‌ها متعلق به چندناحیه‌ای و ناحیه رویشی اروپا سیبری هستند. این پراکنش جغرافیایی می‌تواند به درک بهتر الگوهای بوم‌شناختی و تعاملات بوم شناختی در این جنگل‌ها کمک کند. با توجه به ارزش بوم شناختی و علمی جنگل دارابکلا، حفاظت از این زیستگاه ضروری است. اجرای برنامه‌های حفاظتی برای جلوگیری از تخریب جنگل ها، کاهش فشار چرا توسط دام‌ها و حفاظت از تنوع زیستی باید به‌عنوان اولویت‌های اصلی در نظر گرفته شود. این اقدامات نه تنها به حفظ بوم‌سازگان جنگلی کمک می‌کند بلکه فرصتی را برای پژوهش‌های آینده در زمینه بوم‌شناسی، مدیریت جنگل و تغییرات اقلیمی فراهم می‌آورد. به‌‌طور کلی، شناسایی و تحلیل فلورستیکی، ابزاری کارآمد برای درک وضعیت و تنوع زیستی جنگل‌ها است و می‌تواند مبنایی برای تحقیقات عمیق‌تر در زمینه‌های مختلف مرتبط با بوم‌شناسی و مدیریت منابع طبیعی باشد.
فهرست منابع
1. Abasi, S., Behdarvand, M., Zare, H., Pilehvar, B., & Hosseini, S. M. (2015). A Study on Flora, Vegetation Structure, and Chorology of Plants in Some Part of the Protected Area of Oshtorankooh, Lorestan Province. Journal of Environmental Science and Technology, 17(1), 125-134. [in Persian]
2. Aghajani, H., Tajick Ghanbari, M. A., & Jalilvand, H. (2023). Biodiversity of Deadwood Beech Macrofungi in the Darabkola Educational Research Forest of Sari. Ecology of Iranian Forest, 11(22), 132-141. [DOI:10.61186/ifej.11.22.121]
3. Akhondnejad, S., Asri, Y., & Khakpour Moghaddam, T. (2016). Introduction of the flora, life form and chorology of the Parrotia persica C.A. Mey. habitats (case study: Izdeh-e Noor area). Taxonomy and Biosystematics, 8(29), 103-120.
4. Arjmand, M., Daneshvar, A., Sattarian, A., & Kasalkheh, R. (2020). Investigation of flora, biological form and geographical distribution of under-story plants of Juniper reserve in Chahar Bagh area of Golestan Province. Journal of Plant Ecosystem Conservation, 8(16), 111-133.
5. Asadi, H., Hosseini, S. M., Esmailzadeh, O., & Ahmadi, A. (2011). Flora, life form and chorological study of Box tree (Buxus hyrcanus Pojark.) sites in Khybus protected forest, Mazandaran. Journal of Plant Biological Sciences, 3(8), 27-40. [DOI:10.1007/s11284-011-0865-9]
6. Asadi, H., Jalilvand, H., & Moslemi, S. M. (2021). Vegetation classification of Darabkola forest and their relation to physiographic factors. Iranian Journal of Applied Ecology, 10(3), 17-33. [DOI:10.47176/ijae.10.3.13521]
7. Asri, Y. (1995). Plant ecology and vegetation. PayameNoor Publication.
8. Assadi, M. (Ed.). (1988-2018). Flora of Iran (Vols. 1-149). Research Institute of Forests and Rangelands Publication. [In Persian]
9. Baluee, A., Hojati, S. M., Asadi, H., & Asadian, M. (2023). Effect of plant communities of the Darabkola research and educational forest on Carbon stored in soil and above ground biomass. Forest Research and Development, 9(2), 189-204. [In Persian]
10. Batalha, M. A., & Martins, F. R. (2002). The vascular flora of the cerrado in Emas National Park (Goigs, central Brazil). Sida, 20, 295-312.
11. Bidar Lord, M., Dehdar Dargahi, M., & Jalili, A. (2021). The vegetation in Hyrcanian submountain forests: The case of Tuli-Nesa forest in Gilan, Iran. Taxonomy and Biosystematics, 13(46), 57-78.
12. Chen, Y., Ma, T., Zhang, T., & Ma, L. (2023). Trends in the evolution of intronless genes in Poaceae. Frontiers in Plant Science, 14, 1065631. [DOI:10.3389/fpls.2023.1065631]
13. Cheraghi, J., Heidari, M., Omidipour, R., & Mirab-Balou, M. (2019). Comparison of flora, life forms and chorology of plant species under different physiographic conditions in Shalam Mountain Range, Ilam. Journal of Plant Ecosystem Conservation, 6(13), 269-270.
14. Ejtehadi, H., Zare, H., & Amini, T. (2004). Studying and drawing the profile of forest cover along Shiri Narood river valley, Dodangeh Sari, Mazandaran Province. Journal of Biology, 17(4), 346-356.
15. Ellenberg, D., & Mueller-Dombois, D. (1974). Aims and Methods of Vegetation Ecology. Wiley.
16. Esmaeilzadeh, O., Asadi, H., & Ahmadi, A. (2013). Phytosociology of Khybus protected area. Journal of Wood and Forest Science and Technology, 19(4), 1-20.
17. Esmailzadeh, O., Hosseini, S. M., Mesdaghi, M., Tabari, M., & Mohammadi, A. (2009). Can soil seed bank floristic data describe above ground vegetation plant communities? Environmental Sciences, 7(2), 41-62.
18. Esmailzadeh, O., Nourmohammadi, K., Asadi, H., & Yousefzadeh, H. (2014). A floristic study of Salaheddinkola forests, Nowshahr, Iran. Taxonomy and Biosystematics, 6(19), 37-54.
19. Fan, Z., Liu, Y., & Wu, J. (2021). The application of forest research stations in biodiversity monitoring: A review. Forests, 12(3), 322.
20. Feyzi, M. T., Jaberalansari, Z., & Alijani, V. (2014). Investigation of flora, life form and chorotype of plants in Yasuj region, Iran. Natural Ecosystems of Iran, 3, 17-36.
21. Funk, V. A., & Chan, R. (2017). Asteraceae. Flora of China, 20, 1-568.
22. Ghahremaninejad, F., & Agheli, S. (2009). Floristic study of Kiasar National Park, Iran. Taxonomy and Biosystematics, 1(1), 47-67.
23. Ghahremaninejad, F., Naqinezhad, A., Bahari, S. H., & Esmaeili, R. (2011). An introduction to flora, life form and distribution of plants in two protected lowland forests, Semeskandeh and Dasht-e Naz, Mazandaran N. Iran. Journal of Taxonomy and Biosystematics, 3(7), 53-70. [In Persian]
24. Ghorbanalizadeh, A., & Akhani, H. (2022). Plant diversity of Hyrcanian relict forests: An annotated checklist, chorology and threat categories of endemic and near endemic vascular plant species. Plant Diversity, 44(1), 39-69. [DOI:10.1016/j.pld.2021.07.005]
25. Ghorbani, Z., Sefidi, K., Keivan Behjou, F., & Moameri, M. (2018). Effects of different grazing intensities on aerial and underground biomass of Agropyron libanoticum and Festuca ovina in southern rangelands of Sabalan. Iranian Journal of Range and Desert Research, 25(3), 500-511.
26. Hosseini, S.M., 2019. Outstanding universal values of Hyrcanian Forest, the newest Iranian property, inscribed in the UNESCO's World Heritage List. Tourism Research, 1(3), 1-17.
27. Iranmaesh, Y., Jalili, A., Shirmardi, H., & Jahanbazi Goujani, H. (2017). Flora, life form and chorology of plants in the important wetlands of Chaharmahal and Bakhtiari Province. Taxonomy and Biosystematics, 9(30), 83-104.
28. Jalili, A., & Jamzad, Z. (1999). Red Data Book of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands. [In Persian]
29. Kellogg, E. A. (2016). Flowering plants. Monocots. Springer International Publishing. [DOI:10.1007/978-3-319-15332-2]
30. Körner, C., & Paulsen, J. (2004). A world-wide study of high altitude treeline temperatures. Journal of Biogeography, 31(5), 713-732. [DOI:10.1111/j.1365-2699.2003.01043.x]
31. Mehrnia, M., & Ramak, P. (2014). Floristic investigation of Noujian watershed (Lorestan Province). Journal of Plant Biological Sciences, 6(20), 113-136.
32. Mesdaghi, M. (2001). Vegetation description and analysis. Jahad-e Daneshgahi Publications. [In Persian]
33. Naghipour Borj, A. A., Haidarian Aghakhani, M., & Tavakoli, H. (2011). Investigation of flora, life forms and chorotypes of plants in the Sisab protected area, North Khorasan Province (Iran). Sciences and Techniques in Natural Resources, 5(4), 113-123. [In Persian]
34. Naqinezhad, A., Hosseini, S., Rajamand, M. A., & Saeidi Mehrvarz, S. (2010). A floristic study on Mazibon and Sibon protected forests, Ramsar, across the altitudinal gradient (300-2300 m). Taxonomy and Biosystematics, 2(5), 93-114.
35. Pairanj, J., Ebrahimi, A., Tarnain, F., & Hassanzadeh, M. (2011). Investigation on the geographical distribution and life form of plant species in sub-alpine zone Karsanak region, Shahrekord. Taxonomy and Biosystematics, 3(7), 1-10.
36. Paukert, C. P., Tix, J. A., & Smidt, S. J. (2017). Use of field research stations to enhance natural resources science education. Natural Sciences Education, 46(1), 1-6.
37. Pyra, N., Panahy Mirzahasanlou, J., Behmanesh, B., & Beygmohammadi, M. (2020). Study of flora and endangered species in Farsian region (Galikesh, Golestan province). Journal of Plant Ecosystem Conservation, 8(17), 175-194.
38. Raunkiaer, C. (1934). The life forms of plants and statistical plant geography. Clarendon.
39. Rechinger, K. H. (Ed.). (1963-1998). Flora Iranica (Vols. 1-173). Akademish Druck- University Verlagsanstalt.
40. Sánchez-Gómez, P., & Benito, B. M. (2014). Plant strategies under Mediterranean climate and soil conditions: A regional approach. Journal of Arid Environments, 105, 44-53.
41. Sánchez-Velásquez, L. R., & Barragán Fuentes, D. (2015). Floristic composition, structure and diversity of the shrubby vegetation of two forest ecosystems in northwestern Mexico. Acta Botanica Mexicana, 112, 1-26.
42. Tafazoli, M., Attarod, P., Hojjati, S. M., & Tafazoli, M. (2019). Throughfall chemistry of Persian Maple (Acer velutinum) and Turkish Pine (Pinus brutia) plantations in East of Mazandaran. Ecology of Iranian Forest, 7(14), 39-47. [DOI:10.29252/ifej.7.14.39]
43. Yousefvand, S., Esmailzadeh, O., Jalali, S.Gh. & Asadi, H. (2017). Flora, Life Form and Chorological Study of Aboveground Vegetation and Soil Seed Bank in Noor Forest Park. Journal of Plant Research (Iranian Journal of Biology), 30(1), 232-245.
44. Chrtek, J. (1985). Zohary M., Heyn CC et Heller D. Conspectus florae orientalis fasc. 1: The israel academy of sciences and humanities, jerusalem 1980, pp. 107, 2 maps. [DOI:10.1007/BF02856085]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
