دوره 13، شماره 1 - ( بهار و تابستان 1404 )
جلد 13 شماره 1 صفحات 42-26 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Kooch Y, Mohmedi Kartalaei Z, Amiri M, Zarafshar M, Shabani S, Mohammady M. (2025). The Effects of Forest Degradation and Land Use Change on the Physical, Chemical, and Respiration Characteristics of Soils in the Semi-Arid Mountain Ecosystems of Kojur, Mazandaran Province. Ecol Iran For. 13(1), 26-42. doi:10.61186/ifej.2024.570
URL: http://ifej.sanru.ac.ir/article-1-570-fa.html
URL: http://ifej.sanru.ac.ir/article-1-570-fa.html
کوچ یحیی، مهمدی کرتلایی زهرا، امیری مجتبی، زرافشار مهرداد، شعبانی سعید، محمدی مجید. اثرات تخریب جنگل و تغییر کاربری اراضی بر ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و تنفس خاک در بوم‌سازگان‌های کوهستانی نیمه‌خشک کجور استان مازندران بوم شناسی جنگل های ایران (علمی- پژوهشی) 1404; 13 (1) :42-26 10.61186/ifej.2024.570
یحیی کوچ*1 
، زهرا مهمدی کرتلایی1، مجتبی امیری2، مهرداد زرافشار3، سعید شعبانی4، مجید محمدی2
، زهرا مهمدی کرتلایی1، مجتبی امیری2، مهرداد زرافشار3، سعید شعبانی4، مجید محمدی2
1- گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی نور، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
2- گروه مهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
3- گروه جنگلداری و تکنولوژی چوب، دانشکده تکنولوژی، دانشگاه لینه، وکخو، سوئد
4- مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران
2- گروه مهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
3- گروه جنگلداری و تکنولوژی چوب، دانشکده تکنولوژی، دانشگاه لینه، وکخو، سوئد
4- مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران
چکیده: (952 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: در بوم‌سازگان‌های خشکی به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک که بوم‌سازگان‌های شکننده و آسیب‌پذیر هستند، تخریب جنگل‌ها و تغییر کاربری اراضی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر تغییرپذیری ویژگی‌های خاک محسوب می‌شوند. در این راستا، تنفس خاک به‌عنوان اصلی‌ترین فرآیند کنترل کربن در فرایندهای زیرزمینی، با فعالیت میکروبی خاک، در دسترس بودن بسترهای مختلف، محتوای مواد مغذی خاک، دینامیک ریشه، دمای خاک و رطوبت همبستگی دارد و شاخص خوبی به‌منظور برآورد بهره‌وری بوم‌سازگان محسوب می‌شود. نظر به این که پیامدهای بلندمدت تخریب زمین و ویژگی‌های خاک و تنفس میکروبی، که تأثیر قابل‌توجهی بر انتشار دی‌اکسید کربن جهانی دارند، به‌طور کامل شناخته نشده‌اند. این مطالعه با هدف بررسی اثرات تخریب جنگل و تغییر کاربری اراضی بر خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و تنفس خاک در بوم‌سازگان‌های کوهستانی نیمه‌خشک انجام شد.
مواد و روش ها: پژوهش حاضر در منطقه کوهستانی میخساز روستای کجور از توابع شهرستان نوشهر واقع در استان مازندران در شمال ایران انجام شد. ارتفاع از سطح دریا از 1600 تا 1700 متر با شیب 10 تا 20 درصد متغیر است. این منطقه دارای بارندگی سالانه 365 میلی‌متر و میانگین دمای سالانه 11 درجه سانتی‌گراد است. خاک‌ها لوم رسی هستند و طبق طبقه‌بندی خاک (وزارت کشاورزی ایالات‌متحده، 2014) در آلفی‌سول طبقه‌بندی می‌شوند. منطقه مورد بررسی دارای پتانسیل جنگل (شامل Carpinus orientalis. Mill و Quercus macranthera. F&M) و همچنین مرتع (از جمله Artemisia aucheri. Boiss و Astragalus podolobus Boiss. & Hohen) است. منطقه مورد مطالعه عمدتاً پوشیده از جنگل بود، اما به دلیل فعالیت‌های انسانی در طول 30 سال گذشته، به سه کاربری متمایز جنگل، مرتع مشجر و مرتع تبدیل شده است. در هریک از کاربری‌های مورد مطالعه (جنگل، مرتع مشجر و مرتع)، چهار قطعه نمونه به مساحت چهار هکتار (200×200 متر)، در فاصله 6-4 کیلومتری از یکدیگر در نظر گرفته شدند. مناطق انتخاب‌شده از نظر سنگ‌بستر (آهکی دولومیت)، فیزیوگرافی (متوسط ارتفاع 1650 متر از سطح دریا و شیب منطقه بین 10 تا 15 درصد و جهت جغرافیایی غالب شمالی)، شرایط اقلیمی (کوهستانی سرد) و شرایط مدیریت (بدون دخالت انسان، لقاح و چرای دام) مشابه بودند. نمونه‌برداری از خاک (در مساحت 30×30 سانتی‌متر از دو عمق 0-15 و 15-30 سانتی‌متر) از چهار گوشه و مرکز هریک از قطعات نمونه در فصل تابستان انجام شد. در مجموع در هر قطعه نمونه پنج نمونه و در کل 20 نمونه خاک از عمق 0 تا 15 سانتی‌متر و 20 نمونه خاک از عمق 30-15 سانتی‌متری از هر پوشش زمین جمع‌آوری شد. به‌منظور بررسی تفاوت یا عدم تفاوت مقادیر مشخصه‌های مورد بررسی در رویشگاه‌های مورد مطالعه، از طرح کرت‌های خرد شده برای مشخصه‌های فیزیکی و شیمیایی و از تحلیل واریانس یک‌طرفه ANOVA برای مشخصه‌های زیستی با نرم‌افزار SPSS نسخه 20 استفاده شد. همچنین، به‌منظور تعیین ارتباط پوشش‌های گیاهی با تنفس خاک، ترسیم نمودارها با استفاده از نرم‌افزار Excel انجام شد.
یافته ها: بررسی تغییرات ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک نشان داد که ویژگی‌های میکروخاکدانه، ماکروخاکدانه، پایداری خاک، میانگین وزنی قطر خاک، کربن در میکروخاکدانه، کربن در ماکروخاکدانه، نسبت کربن در میکرو به ماکرو خاکدانه، نیتروژن در میکروخاکدانه، نیتروژن در ماکروخاکدانه، نسبت کربن به نیتروژن در میکروخاکدانه، نسبت کربن به نیتروژن در ماکروخاکدانه، کربن آلی محلول، نیتروژن آلی محلول و ماده آلی محلول در بین سه کاربری اختلافات معنی‌داری داشتند. علاوه‌براین میکروخاکدانه، ماکروخاکدانه، میانگین وزنی قطر خاک، کربن در میکروخاکدانه، کربن در ماکروخاکدانه، نیتروژن در میکروخاکدانه، نیتروژن در ماکروخاکدانه، نسبت نیتروژن در میکرو به ماکرو خاکدانه و کربن، نیتروژن و ماده آلی محلول نیز در دو عمق خاک اختلافات معنی‌داری را نشان دادند. همچنین، در بررسی اثرات متقابل پوشش گیاهی و عمق بر مشخصه‌های فیزیکی و شیمیایی خاک به‌جز نیتروژن آلی محلول، سایر مشخصه‌ها اختلافات معنی‌داری را نشان ندادند. نتایج بررسی ویژگی‌های میکروبی خاک نشان داد که تنفس ناشی از بستر در تمامی تیمارهای مورد استفاده (یک آمین (ال‌گلوتامین)، پنج اسیدآمینه (ال‌آرژنین، ال‌گلوتامیک اسید، ال‌هیستیدین، ال‌لیزین و ال‌سرین)، پنج کربوهیدرات (D گلوکز، Dمانوز، آرابینوز، Dسوربیتول و Dفروکتوز) و شش اسید کربوکسیلیک (اسید سیتریک، اسید Lآسکوربیک، اسید فوماریک، D1مالیک اسید، اسید اوریک، اسید تارتاریک) در کاربری جنگلی به طور معنی‌داری( 0/05<P) بیشتر از دو پوشش دیگر بود.
نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک تحت تأثیر پوشش گیاهی سطح زمین، به‌ویژه در لایه سطحی خاک است. بنابراین حذف پوشش گیاهی می‌تواند منجر به تغییرات منفی قابل توجه خصوصیات خاک در مناطق نیمه‌خشک شود. با توجه به این‌که خاک در مناطق نیمه‌خشک به‌شدت مستعد تخریب است، درنتیجه کاهش و تخریب پوشش گیاهی نقش مهمی در تشدید این اثرات و تأثیرگذاری بر ارائه خدمات اکوسیستمی در این گونه مناطق دارد. همچنین، نتایج حاصل از این پژوهش تأکید می‌کند که تبدیل مناطق جنگلی به بوم‌سازگان‌های دیگر منجر به تغییر چرخه کربن و نیتروژن و تنفس میکروبی خاک شده‌است. این تحقیق نشان می‌دهد که بوم‌سازگان‌های جنگلی در تمامی تیمارهای تنفس برانگیخته از شرایط میکروبی بهتری در مقایسه با مراتع برخوردار هستند. علاوه بر این، میزان تنفس خاک و انتشار دی‌اکسید کربن به‌طور ذاتی با یکدیگر مرتبط هستند و هر گونه تغییر کاربری اراضی از مناطق جنگلی به مراتع منجر به تغییر میزان تنفس خاک و متعاقب آن انتشار دی‌اکسید کربن و خواهد شد. نتایج این تحقیق می‌تواند به توسعه مدیریت پایدار و برنامه‌های احیای مناطق تخریب‌شده در اقلیم‌های مشابه کمک کند، زیرا کیفیت بالای خاک این جنگل‌ها نشان‌دهنده پتانسیل بالای پوشش گیاهی چوبی ( به‌ویژه .Carpinus orientalis Millو .Quercus macranthera F&M) برای حفاظت خاک و تنوع زیستی است. همچنین این یافته‌ها می‌توانند مبنای طراحی برنامه‌های آموزشی برای جوامع محلی در حفظ اکوسیستم‌های طبیعی با جلوگیری از تغییرات کاربری و احیای مناطق تخریب‌شده شوند. به‌طور کلی، این مطالعات می‌توانند به بهبود شرایط محیطی، اقتصادی و اجتماعی در مناطق مختلف کمک کنند. در نهایت، این مطالعه بر نیاز فوری به استفاده از شیوه‌های مدیریت پایدار برای جلوگیری از تخریب بیشتر و ترویج اجرای تکنیک‌های احیا در جنگل‌های تخریب‌شده تأکید می‌کند.
مقدمه و هدف: در بوم‌سازگان‌های خشکی به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک که بوم‌سازگان‌های شکننده و آسیب‌پذیر هستند، تخریب جنگل‌ها و تغییر کاربری اراضی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر تغییرپذیری ویژگی‌های خاک محسوب می‌شوند. در این راستا، تنفس خاک به‌عنوان اصلی‌ترین فرآیند کنترل کربن در فرایندهای زیرزمینی، با فعالیت میکروبی خاک، در دسترس بودن بسترهای مختلف، محتوای مواد مغذی خاک، دینامیک ریشه، دمای خاک و رطوبت همبستگی دارد و شاخص خوبی به‌منظور برآورد بهره‌وری بوم‌سازگان محسوب می‌شود. نظر به این که پیامدهای بلندمدت تخریب زمین و ویژگی‌های خاک و تنفس میکروبی، که تأثیر قابل‌توجهی بر انتشار دی‌اکسید کربن جهانی دارند، به‌طور کامل شناخته نشده‌اند. این مطالعه با هدف بررسی اثرات تخریب جنگل و تغییر کاربری اراضی بر خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و تنفس خاک در بوم‌سازگان‌های کوهستانی نیمه‌خشک انجام شد.
مواد و روش ها: پژوهش حاضر در منطقه کوهستانی میخساز روستای کجور از توابع شهرستان نوشهر واقع در استان مازندران در شمال ایران انجام شد. ارتفاع از سطح دریا از 1600 تا 1700 متر با شیب 10 تا 20 درصد متغیر است. این منطقه دارای بارندگی سالانه 365 میلی‌متر و میانگین دمای سالانه 11 درجه سانتی‌گراد است. خاک‌ها لوم رسی هستند و طبق طبقه‌بندی خاک (وزارت کشاورزی ایالات‌متحده، 2014) در آلفی‌سول طبقه‌بندی می‌شوند. منطقه مورد بررسی دارای پتانسیل جنگل (شامل Carpinus orientalis. Mill و Quercus macranthera. F&M) و همچنین مرتع (از جمله Artemisia aucheri. Boiss و Astragalus podolobus Boiss. & Hohen) است. منطقه مورد مطالعه عمدتاً پوشیده از جنگل بود، اما به دلیل فعالیت‌های انسانی در طول 30 سال گذشته، به سه کاربری متمایز جنگل، مرتع مشجر و مرتع تبدیل شده است. در هریک از کاربری‌های مورد مطالعه (جنگل، مرتع مشجر و مرتع)، چهار قطعه نمونه به مساحت چهار هکتار (200×200 متر)، در فاصله 6-4 کیلومتری از یکدیگر در نظر گرفته شدند. مناطق انتخاب‌شده از نظر سنگ‌بستر (آهکی دولومیت)، فیزیوگرافی (متوسط ارتفاع 1650 متر از سطح دریا و شیب منطقه بین 10 تا 15 درصد و جهت جغرافیایی غالب شمالی)، شرایط اقلیمی (کوهستانی سرد) و شرایط مدیریت (بدون دخالت انسان، لقاح و چرای دام) مشابه بودند. نمونه‌برداری از خاک (در مساحت 30×30 سانتی‌متر از دو عمق 0-15 و 15-30 سانتی‌متر) از چهار گوشه و مرکز هریک از قطعات نمونه در فصل تابستان انجام شد. در مجموع در هر قطعه نمونه پنج نمونه و در کل 20 نمونه خاک از عمق 0 تا 15 سانتی‌متر و 20 نمونه خاک از عمق 30-15 سانتی‌متری از هر پوشش زمین جمع‌آوری شد. به‌منظور بررسی تفاوت یا عدم تفاوت مقادیر مشخصه‌های مورد بررسی در رویشگاه‌های مورد مطالعه، از طرح کرت‌های خرد شده برای مشخصه‌های فیزیکی و شیمیایی و از تحلیل واریانس یک‌طرفه ANOVA برای مشخصه‌های زیستی با نرم‌افزار SPSS نسخه 20 استفاده شد. همچنین، به‌منظور تعیین ارتباط پوشش‌های گیاهی با تنفس خاک، ترسیم نمودارها با استفاده از نرم‌افزار Excel انجام شد.
یافته ها: بررسی تغییرات ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک نشان داد که ویژگی‌های میکروخاکدانه، ماکروخاکدانه، پایداری خاک، میانگین وزنی قطر خاک، کربن در میکروخاکدانه، کربن در ماکروخاکدانه، نسبت کربن در میکرو به ماکرو خاکدانه، نیتروژن در میکروخاکدانه، نیتروژن در ماکروخاکدانه، نسبت کربن به نیتروژن در میکروخاکدانه، نسبت کربن به نیتروژن در ماکروخاکدانه، کربن آلی محلول، نیتروژن آلی محلول و ماده آلی محلول در بین سه کاربری اختلافات معنی‌داری داشتند. علاوه‌براین میکروخاکدانه، ماکروخاکدانه، میانگین وزنی قطر خاک، کربن در میکروخاکدانه، کربن در ماکروخاکدانه، نیتروژن در میکروخاکدانه، نیتروژن در ماکروخاکدانه، نسبت نیتروژن در میکرو به ماکرو خاکدانه و کربن، نیتروژن و ماده آلی محلول نیز در دو عمق خاک اختلافات معنی‌داری را نشان دادند. همچنین، در بررسی اثرات متقابل پوشش گیاهی و عمق بر مشخصه‌های فیزیکی و شیمیایی خاک به‌جز نیتروژن آلی محلول، سایر مشخصه‌ها اختلافات معنی‌داری را نشان ندادند. نتایج بررسی ویژگی‌های میکروبی خاک نشان داد که تنفس ناشی از بستر در تمامی تیمارهای مورد استفاده (یک آمین (ال‌گلوتامین)، پنج اسیدآمینه (ال‌آرژنین، ال‌گلوتامیک اسید، ال‌هیستیدین، ال‌لیزین و ال‌سرین)، پنج کربوهیدرات (D گلوکز، Dمانوز، آرابینوز، Dسوربیتول و Dفروکتوز) و شش اسید کربوکسیلیک (اسید سیتریک، اسید Lآسکوربیک، اسید فوماریک، D1مالیک اسید، اسید اوریک، اسید تارتاریک) در کاربری جنگلی به طور معنی‌داری( 0/05<P) بیشتر از دو پوشش دیگر بود.
نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک تحت تأثیر پوشش گیاهی سطح زمین، به‌ویژه در لایه سطحی خاک است. بنابراین حذف پوشش گیاهی می‌تواند منجر به تغییرات منفی قابل توجه خصوصیات خاک در مناطق نیمه‌خشک شود. با توجه به این‌که خاک در مناطق نیمه‌خشک به‌شدت مستعد تخریب است، درنتیجه کاهش و تخریب پوشش گیاهی نقش مهمی در تشدید این اثرات و تأثیرگذاری بر ارائه خدمات اکوسیستمی در این گونه مناطق دارد. همچنین، نتایج حاصل از این پژوهش تأکید می‌کند که تبدیل مناطق جنگلی به بوم‌سازگان‌های دیگر منجر به تغییر چرخه کربن و نیتروژن و تنفس میکروبی خاک شده‌است. این تحقیق نشان می‌دهد که بوم‌سازگان‌های جنگلی در تمامی تیمارهای تنفس برانگیخته از شرایط میکروبی بهتری در مقایسه با مراتع برخوردار هستند. علاوه بر این، میزان تنفس خاک و انتشار دی‌اکسید کربن به‌طور ذاتی با یکدیگر مرتبط هستند و هر گونه تغییر کاربری اراضی از مناطق جنگلی به مراتع منجر به تغییر میزان تنفس خاک و متعاقب آن انتشار دی‌اکسید کربن و خواهد شد. نتایج این تحقیق می‌تواند به توسعه مدیریت پایدار و برنامه‌های احیای مناطق تخریب‌شده در اقلیم‌های مشابه کمک کند، زیرا کیفیت بالای خاک این جنگل‌ها نشان‌دهنده پتانسیل بالای پوشش گیاهی چوبی ( به‌ویژه .Carpinus orientalis Millو .Quercus macranthera F&M) برای حفاظت خاک و تنوع زیستی است. همچنین این یافته‌ها می‌توانند مبنای طراحی برنامه‌های آموزشی برای جوامع محلی در حفظ اکوسیستم‌های طبیعی با جلوگیری از تغییرات کاربری و احیای مناطق تخریب‌شده شوند. به‌طور کلی، این مطالعات می‌توانند به بهبود شرایط محیطی، اقتصادی و اجتماعی در مناطق مختلف کمک کنند. در نهایت، این مطالعه بر نیاز فوری به استفاده از شیوه‌های مدیریت پایدار برای جلوگیری از تخریب بیشتر و ترویج اجرای تکنیک‌های احیا در جنگل‌های تخریب‌شده تأکید می‌کند.
فهرست منابع
1. Anderson, J.P.E., & Domsch, K.H. (1978). A physiological method for the quantitative measurement of microbial biomass in soils. Soil Biology and Biochemistry, 10, 215-221. [DOI:10.1016/0038-0717(78)90099-8]
2. Aubert, M., Hedde, M., Decaens, T., Bureau, F., Margerie, P., & Alard, D. (2003). Effects of tree canopy composition on earthworms and other macro-invertebrates in beech forests of Upper Normandy (France). Pedobiologia, 47, 904-912. [DOI:10.1078/0031-4056-00279]
3. Bargali, S.S. (1996). Weight loss and N release in decomposing wood litter in a eucalypt plantation age series. Soil Biology and Biochemistry, 28, 699-702. [DOI:10.1016/0038-0717(95)00143-3]
4. Bargali, S.S., Shukla, K., Singh, L., Ghosh, L., & Lakhera, M.L. (2015). Leaf litter decomposition and nutrient dynamics in four tree species of dry deciduous forest. Tropical Ecology, 56(2), 191-200.
5. Brown, S., Mahmood, A.R., Goslee, K.M., Pearson, T.R., Sukhdeo, H., Donoghue, D.N., & Watt, P. (2020). Accounting for greenhouse gas emissions from forest edge degradation: Gold mining in Guyana as a case study. Forests, 11(12), 1307. [DOI:10.3390/f11121307]
6. Cambardella, C.A., & Elliott, E.T. (1992). Particulate soil organic-matter changes across a grassland cultivation sequence. Soil Science Society of America Journal, 56, 777-783. [DOI:10.2136/sssaj1992.03615995005600030017x]
7. Chalise, D., Kumar, L., & Kristiansen, P. (2019). Land degradation by soil erosion in Nepal: A review. Soil Systems, 3(1), 12. [DOI:10.3390/soilsystems3010012]
8. Chen, X., Taylor, A.R., Reich, P.B., Hisano, M., Chen, H.Y., & Chang, S.X. (2023). Tree diversity increases decadal forest soil carbon and nitrogen accrual. Nature, 618(7963), 94-101. [DOI:10.1038/s41586-023-05941-9]
9. Dahir, Y.A., Derege, T.M., & Tadeos, S.W. (2022). Variability of soil chemical properties in lower Wabishebele Sub-Basin in Somali Region South-eastern Ethiopia, as influenced by land use and land cover. African Journal of Agricultural Research, 18(2), 153-161. [DOI:10.5897/AJAR2021.15840]
10. Davari, M., Gholami, L., Nabiollahi, K., Homaee, M., & Jafari, H. J. (2020). Deforestation and cultivation of sparse forest impacts on soil quality (case study: West Iran, Baneh). Soil and Tillage Research, 198, 104504. [DOI:10.1016/j.still.2019.104504]
11. Dupouey, J.L., Dambrine, É., Laffite, J.D., & Moares, C. (2002). Irreversible impact of past land use on forest soils and biodiversity. Ecology, 83(11), 2978-2984. [DOI:10.1890/0012-9658(2002)083[2978:IIOPLU]2.0.CO;2]
12. Durán-Zuazo, V.H., Francia-Martínez, J.R., García-Tejero, I., & Tavira, S.C. (2013). Implications of land-cover types for soil erosion on semiarid mountain slopes: Towards sustainable land use in problematic landscapes. Acta Ecologica Sinica, 33(5), 272-281. [DOI:10.1016/j.chnaes.2013.07.007]
13. Eswaran, H., Lal, R., & Reich, P.F. (2019). Land degradation: an overview. Response to land degradation, 20-35. [DOI:10.1201/9780429187957-4]
14. Francaviglia, R., Renzi, G., Ledda, L. & Benedetti, A. (2017). Organic carbon pools and soil biological fertility are affected by land use intensity in Mediterranean ecosystems of Sardinia, Italy. Science of the Total Environment, 599, 789-796. [DOI:10.1016/j.scitotenv.2017.05.021]
15. Gan, F., Shi, H., Gou, J., Zhang, L., Dai, Q., & Yan, Y. (2024). Responses of soil aggregate stability and soil erosion resistance to different bedrock strata dip and land use types in the karst trough valley of Southwest China. International Soil and Water Conservation Research, 12(3), 684-696. [DOI:10.1016/j.iswcr.2023.09.002]
16. Garland, J.L., & Mills, A.L (1991). Classification and characterization of heterotrophic microbial communities on the basis of patterns of community-level sole-carbon-source utilization. Applied and Environmental Microbiology, 57(8), 2351-2359. [DOI:10.1128/aem.57.8.2351-2359.1991]
17. Gomiero, T. (2016). Soil degradation, land scarcity and food security: Reviewing a complex challenge. Sustainability, 8(3), 281. [DOI:10.3390/su8030281]
18. Guo, L., Shen, J., Li, B., Li, Q., Wang, C., Guan, Y., D'Acqui, L.P., Luo, Y., Tao, Q., Xu, Q., & Li, H. (2020). Impacts of agricultural land use change on soil aggregate stability and physical protection of organic C. Science of the Total Environment, 707, 136049. [DOI:10.1016/j.scitotenv.2019.136049]
19. Heydari, N., Mousavi, S.B., Beheshti Al-Agha, A., Rakhsh, F., & Karimi, I. (2022). The effect of land use change on some physical, chemical and biological characteristics of soil. Iranian Journal of Soil and Water Research, 53 (7): 1625-1643.
20. Huang, J., Liu, W., Yang, S., Yang, L., Peng, Z., Deng, M., Xu, S., Zhang, B., Ahirwal, J., & Liu, L. (2021). Plant carbon inputs through shoot, root, and mycorrhizal pathways affect soil organic carbon turnover differently. Soil Biology and Biochemistry, 160, 108322. [DOI:10.1016/j.soilbio.2021.108322]
21. Huang, Y., Li, P., An, Q., Mao, F., Zhai, W., Yu, K., & He, Y. (2021). Long‐term land use/cover changes reduce soil erosion in an ionic rare‐earth mineral area of southern China. Land Degradation & Development, 32(14), 4042-4055. [DOI:10.1002/ldr.3890]
22. Hydari, N., Mousavi, S.B., Beheshti Ale Agha, A., Rakhsh, F., & Karimi, I. (2022). The effect of land use change on some physical, chemical and biological characteristics of soil. Iranian Journal of Soil and Water Research, 53(7), 1625-1643.
23. Jafari Haqiqi, M. (1382). Methods of soil analysis, sampling and important physical and chemical analyzes with emphasis on theoretical and practical principles, Mashhad. Naday Zohi Publications [In Persian]
24. Karimi, Y., Omid, E., Nouraei, A. S. (2024). Ten-Year Monitoring of the Vegetation Composition of the Sisangan Forest Park before and after the Cydalima perspectali Outbreak. Ecology of Iranian Forest, 12(1), 1-15. [DOI:10.61186/ifej.12.1.1]
25. Kebebew, S., Bedadi, B., Erkossa, T., Yimer, F., & Wogi, L. (2022). Effect of different land-use types on soil properties in Cheha District, South-Central Ethiopia. Sustainability, 14(3), 1323. [DOI:10.3390/su14031323]
26. Kemper, W.D., & Rosenau, R.C. (1986). Aggregate stability and size distribution. Methods of soil analysis: Part 1 Physical and mineralogical methods, 5, 425-442. [DOI:10.2136/sssabookser5.1.2ed.c17]
27. Kooch, Y., Ghorbanzadeh, N., Haghverdi, K. & Francaviglia, R. (2023). Soil quality cannot be improved after thirty years of land use change from forest to rangeland. Science of The Total Environment, 856, 159132. [DOI:10.1016/j.scitotenv.2022.159132]
28. Kooch, Y., Ghorbanzadeh, N., Kuzyakov, Y., Praeg, N. & Ghaderi, E. (2022). Investigation of the effects of the conversion of forests and rangeland to cropland on fertility and soil functions in mountainous semi-arid landscape. Catena, 210, 105951. [DOI:10.1016/j.catena.2021.105951]
29. Kooch, Y., Heidari, F., Nouraei, A., Wang, L., Ji, Q.Q., Francaviglia, R., & Wu, D. (2024). Can soil health in degraded woodlands of a semi-arid environment improve after thirty years? Science of The Total Environment, 928, 172218. [DOI:10.1016/j.scitotenv.2024.172218]
30. Kooch, Y., Mohmedi Kartalaei, Z., Amiri, M., Zarafshar, M., Shabani, S., & Mohammady, M. (2024). Soil health reduction following the conversion of primary vegetation covers in a semi-arid environment. Science of The Total Environment, 921, 171113. [DOI:10.1016/j.scitotenv.2024.171113]
31. Kooch, Y., Theodose, T., & Samonil, P. (2014). Role of deforestation on spatial variability of soil nutrients in a Hyrcanian forest. Ecopersia, 2(4), 779-803.
32. Kurniawan, S., Utami, S.R., Mukharomah, M., Navarette, I.A., & Prasetya, B. (2019). Land use systems, soil texture, control carbon and nitrogen storages in the forest soil of UB forest, Indonesia. AGRIVITA Journal of Agricultural Science, 41(3), 416-427. [DOI:10.17503/agrivita.v41i3.2236]
33. Lakzian A., Halajnia A., & Rahmani, H. (2010). The effect of alternating cycles of dry and wet soil on organic carbon, phosphorus and organic and mineral nitrogen. Water and Soil Journal, 24, 234-243 [In Persian]
34. Le Bissonnais, Y., Blavet, D., De Noni, G., Laurent, J.Y., Asseline, J., & Chenu, C. (2007). Erodibility of Mediterranean vineyard soils: relevant aggregate stability methods and significant soil variables. European Journal of Soil Science, 58(1), 188-195. [DOI:10.1111/j.1365-2389.2006.00823.x]
35. Li, Y., Ma, Z., Liu, Y., Cui, Z., Mo, Q., Zhang, C., Sheng, H., Wang, W. & Zhang, Y. (2023). Variation in soil aggregate stability due to land use changes from alpine grassland in a high-altitude watershed. Land, 12(2), 393. [DOI:10.3390/land12020393]
36. Lipiec, J. & Håkansson, I. (2000). Influences of degree of compactness and matric water tension on some important plant growth factors. Soil and Tillage Research, 53(2), 87-94. [DOI:10.1016/S0167-1987(99)00094-X]
37. Liu, M., Han, G., & Zhang, Q. (2019). Effects of soil aggregate stability on soil organic carbon and nitrogen under land use change in an erodible region in Southwest China. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(20), 3809. [DOI:10.3390/ijerph16203809]
38. Liu, M., Han, G., Li, Z., Zhang, Q., & Song, Z. (2019). Soil organic carbon sequestration in soil aggregates in the karst Critical Zone Observatory, Southwest China. Plant, Soil & Environment, 65(5), 253-259. [DOI:10.17221/602/2018-PSE]
39. Liu, X., Zhang, W., Zhang, B., Yang, Q., Chang, J., & Hou, K. (2016). Diurnal variation in soil respiration under different land uses on Taihang Mountain, North China. Atmospheric Environment, 125, 283-292. [DOI:10.1016/j.atmosenv.2015.11.034]
40. Lu, M., Zeng, F., Lv, S., Zhang, H., Zeng, Z., Peng, W., Song, T., Wang, K. & Du, H. (2023). Soil C: N: P stoichiometry and its influencing factors in forest ecosystems in southern China. Frontiers in Forests and Global Change, 6, 1142933. [DOI:10.3389/ffgc.2023.1142933]
41. Lynch, J.M., & Bragg, E. (1985). Microorganisms and soil aggregate stability. In Advances in Soil Science: 2 (pp. 133-171). Springer New York. [DOI:10.1007/978-1-4612-5088-3_3]
42. Ma, J., Qin, J., Ma, H., Zhou, Y., Shen, Y., Xie, Y., & Xu, D. (2022). Soil characteristic changes and quality evaluation of degraded desert steppe in arid windy sandy areas. Peer J, 10, 13100. [DOI:10.7717/peerj.13100]
43. Mahmoodi, M.B., Kooch, Y. & Alberti, G. )2023(. Tree species is more effective than season dynamics on topsoil function and CO2 emissions in the temperate forests. Ecological Research, 38(1), 134-145. [DOI:10.1111/1440-1703.12364]
44. Mao, R., Zeng, D.H., Ai, G.Y., Yang, D., Li, L.J., & Liu, Y.X. (2010). Soil microbiological and chemical effects of a nitrogen-fixing shrub in poplar plantations in semi-arid region of Northeast China. European Journal of Soil Biology, 46(5), 325-329. [DOI:10.1016/j.ejsobi.2010.05.005]
45. Mehmandoost, F., Owliaie, H., Adhami, E., & Naghiha, R. (2018). Effect of land use change on some physicochemical and biological properties of the soils of Servak plain, Yasouj region. Water and Soil, 32(3), 587-599.
46. Meyfroidt, P., & Lambin, E.F. (2011). Global forest transition: prospects for an end to deforestation. Annual Review of Environment and Resources, 36, 343-371. [DOI:10.1146/annurev-environ-090710-143732]
47. Moore, J.M., Klose, S., & Tabatabai, M.A. (2000). Soil microbial biomass carbon and nitrogen as affected by cropping systems. Biology and Fertility of Soils, 31,.200-210. [DOI:10.1007/s003740050646]
48. Motaghian, H.R., & Mohammadi, J. (2011). Comparison of Some Soil Physical Quality Indices in Different Land Uses in Marghmalek Catchment, Shahrekord (Chaharmahal-va-Bakhtiari Province). Water and Soil, 25(1), 115-124 [In Persian]
49. Mottagian, H., & Mohammadi, J. (2010). Comparison of some soil physical indicators in different land uses in Shahrekord Murghmolek area (Chahar Mahal and Bakhtiari Provinces), Water and Soil Journal, 25, 56-62.
50. Nelson, D.W., & Sommers, L.E. (1982). Total carbon, organic carbon, and organic matter. In: Page, A.L., Miller, R.H., Keeney, D.R. (Eds.). Methods of soil analysis: Part 2 Chemical and Microbiological Properties, 9, 539-579. [DOI:10.2134/agronmonogr9.2.2ed.c29]
51. Newbold, T., Hudson, L.N., Arnell, A.P., Contu, S., De Palma, A., Ferrier, S., Hill, S.L., Hoskins, A.J., Lysenko, I., Phillips, H.R., & Burton, V.J. (2016). Has land use pushed terrestrial biodiversity beyond the planetary boundary? A global assessment. Science, 353(6296), 288-291. [DOI:10.1126/science.aaf2201]
52. Nunes, J. S., Araujo, A. S. F., Nunes, L. A. P. L., Lima, L. M., Carneiro, R. F. V., Salviano, A. A. C., & Tsai, S. M. (2012). Impact of land degradation on soil microbial biomass and activity in Northeast Brazil. Pedosphere, 22, 88-95. [DOI:10.1016/S1002-0160(11)60194-X]
53. Offiong, R.A., & Iwara, A.I. (2012). Quantifying the stock of soil organic carbon using multiple regression model in a fallow vegetation, Southern Nigeria. Ethiopian Journal of Environmental Studies and Management, 5(2), 166-172. [DOI:10.4314/ejesm.v5i2.7]
54. Otte, A., Simmering, D., & Wolters, V. (2007). Biodiversity at the landscape level: recent concepts and perspectives for multifunctional land use. Landscape Ecology, 22(5), 639-642. [DOI:10.1007/s10980-007-9094-6]
55. Owliaie, H.M., Adhami, A., & Najafi Ghairi, M. (2023). The effects of land use change on some soil fertility and biological characteristics in Yasouj forest area. Journal of Water and Soil Sciences. 27 (3), 57-75. [DOI:10.47176/jwss.27.3.53491]
56. Patiño, S., Hernández, Y., Plata, C., Domínguez, I., Daza, M., Oviedo-Ocaña, R., Buytaert, W., & Ochoa-Tocachi, B.F. (2021). Influence of land use on hydro-physical soil properties of Andean páramos and its effect on streamflow buffering. Catena, 202, 105227. [DOI:10.1016/j.catena.2021.105227]
57. Poirier, V., Roumet, C. & Munson, A.D. (2018). The root of the matter: Linking root traits and soil organic matter stabilization processes. Soil Biology and Biochemistry, 120, 246-259. [DOI:10.1016/j.soilbio.2018.02.016]
58. Pulido Moncada, M., Gabriels, D., Cornelis, W., & Lobo, D. (2015). Comparing aggregate stability tests for soil physical quality indicators. Land Degradation & Development, 26(8), 843-852. [DOI:10.1002/ldr.2225]
59. Qi, L.D.X., Long, R., & Tourrand, T.Y.J.F. (2015). Rangeland management in the Qilian Mountains, Tibetan plateau, China. Livestock Farming & Local Development, 68(2-3), 69-74. [DOI:10.19182/remvt.20590]
60. Qiang, W., He, L., Zhang, Y., Liu, B., Liu, Y., Liu, Q., & Pang, X. (2021). Aboveground vegetation and soil physicochemical properties jointly drive the shift of soil microbial community during subalpine secondary succession in southwest China. Catena, 202, 105251. [DOI:10.1016/j.catena.2021.105251]
61. Raj, A., Jhariya, M.K., Banerjee, A., Meena, R.S., Bargali, S.S., & Kittur, B.H. (2022). CO2 Capture, Storage, and Environmental Sustainability: Plan, Policy, and Challenges. In Plans and Policies for Soil Organic Carbon Management in Agriculture (pp. 159-189). Singapore: Springer Nature Singapore. [DOI:10.1007/978-981-19-6179-3_7]
62. Sadeghi, M., Ajurlo, M., & Shahriari, A. (2018). Comparison of the quality of Lashberg of three pasture types and its relationship with some soil characteristics. Journal of Water and Soil Conservation Research, 26 (1), 218-205.
63. Samadzadeh, B., Y. Kooch and S.M. Hosseini. (2016). The effect of tree covers on topsoil biological indices in a plain forest ecosystem. Journal of Water and Soil Conservation, 23(5), 105-121 [In Persian]
64. Scanes, C.G. (2018). Human activity and habitat loss: destruction, fragmentation, and degradation. In Animals and human society (pp. 451-482). Academic Press. [DOI:10.1016/B978-0-12-805247-1.00026-5]
65. Shahpiri, A. (2021). Analysis of detritivors and decomposers changes related to stoichiometry of plant and soil quality characters. Faculty of Natural Resources and Marine Sciences. Tarbiat Modares University.
66. Sherman, L., & Coleman, M.D. (2020). Forest soil respiration and exoenzyme activity in western North America following thinning, residue removal for biofuel production, and compensatory soil amendments. GCB Bioenergy, 12(3), 223-236. [DOI:10.1111/gcbb.12668]
67. Six, J., Bossuyt, H., Degryze, S., & Denef, K. (2004). A history of research on the link between (micro) aggregates, soil biota, and soil organic matter dynamics. Soil and Tillage Research, 79(1), 7-31. [DOI:10.1016/j.still.2004.03.008]
68. Sofo, A., Mininni, A.N., & Ricciuti, P. (2020). Soil macrofauna: A key factor for increasing soil fertility and promoting sustainable soil use in fruit orchard agrosystems. Agronomy, 10(4), 456. [DOI:10.3390/agronomy10040456]
69. Spohn, M., Pötsch, E.M., Eichorst, S.A., Woebken, D., Wanek, W., & Richter, A. (2016). Soil microbial carbon use efficiency and biomass turnover in a long-term fertilization experiment in a temperate grassland. Soil Biology and Biochemistry, 97, 168-175. [DOI:10.1016/j.soilbio.2016.03.008]
70. Sun, X., Ye, Y., Ma, Q., Guan, Q. & Jones, D.L. (2021). Variation in enzyme activities involved in carbon and nitrogen cycling in rhizosphere and bulk soil after organic mulching. Rhizosphere, 19, 100376. [DOI:10.1016/j.rhisph.2021.100376]
71. Sun, Y., Luo, C., Jiang, L., Song, M., Zhang, D., Li, J., Li, Y., Ostle, N.J., & Zhang, G. (2020). Land-use changes alter soil bacterial composition and diversity in tropical forest soil in China. Science of the Total Environment, 712, 136526. [DOI:10.1016/j.scitotenv.2020.136526]
72. Tang, X., Qiu, J., Xu, Y., Li, J., Chen, J., Li, B., & Lu, Y. (2022). Responses of soil aggregate stability to organic C and total N as controlled by land-use type in a region of south China affected by sheet erosion. Catena, 218, 106543. [DOI:10.1016/j.catena.2022.106543]
73. Teimouri M., Mataji A., & Khazai Pol P. (2011). Changes in geographic directions and its effect on plant diversity in the forest (case study: Seri Garrazban of Khairud Forest). Journal of Forest Science and Engineering Research, 3, 35-42.
74. Tiamgne, X.T., Kalaba, F.K., & Nyirenda, V.R. (2021). Land use and cover change dynamics in Zambia's Solwezi copper mining district. Scientific African, 14, 01007. [DOI:10.1016/j.sciaf.2021.e01007]
75. Tian, J., McCormack, L., Wang, J., Guo, D., Wang, Q., Zhang, X., Yu, G., Blagodatskaya, E., & Kuzyakov, Y. (2015). Linkages between the soil organic matter fractions and the microbial metabolic functional diversity within a broad-leaved Korean pine forest. European Journal of Soil Biology, 66, 57-64. [DOI:10.1016/j.ejsobi.2014.12.001]
76. Tong, H., Simpson, A.J., Paul, E.A., & Simpson, M.J.(2021). Land-use change and environmental properties alter the quantity and molecular composition of soil-derived dissolved organic matter. ACS Earth and Space Chemistry, 5(6), 1395-1406. [DOI:10.1021/acsearthspacechem.1c00033]
77. Tufa, M., Melese, A., & Tena, W. (2019). Effects of land use types on selected soil physical and chemical properties: The case of Kuyu District, Ethiopia. Eurasian Journal of Soil Science, 8(2), 94-109. [DOI:10.18393/ejss.510744]
78. van der Wal, A., & De Boer, W. (2017). Dinner in the dark: illuminating drivers of soil organic matter decomposition. Soil Biology and Biochemistry, 105, 45-48. [DOI:10.1016/j.soilbio.2016.11.006]
79. Vesterdal, L., Clarke, N., Sigurdsson, B.D., & Gundersen, P. (2013). Do tree species influence soil carbon stocks in temperate and boreal forests? Forest Ecology and Management, 309, 4-18. [DOI:10.1016/j.foreco.2013.01.017]
80. Wagner, S., Cattle, S.R., & Scholten, T. (2007). Soil‐aggregate formation as influenced by clay content and organic‐matter amendment. Journal of Plant Nutrition and Soil Science, 170(1), 173-180. [DOI:10.1002/jpln.200521732]
81. Wang, X., Zhou, M., Li, T., Ke, Y., & Zhu, B. (2017). Land use change effects on ecosystem carbon budget in the Sichuan Basin of Southwest China: Conversion of cropland to forest ecosystem. Science of the Total Environment, 609, 556-562. [DOI:10.1016/j.scitotenv.2017.07.167]
82. Wasonga, O.V., Mganga, K.Z., Ngugi, R.K., Nyangito, M.M. & Nyariki, D.M. (2024). Soil Properties and Stoichiometry as Influenced by Land Use, Enclosures and Seasonality in a Semi-arid Dryland in Kenya. Anthropocene Science, 3(1), 23-34. [DOI:10.1007/s44177-024-00068-6]
83. Worry, W. (2013). Deforestation and forest degradation: concern, causes, policies, and their impacts.
84. Yeboah, S.O., Amponsah, I.K., Kaba, J.S., & Abunyewa, A.A. (2022). Variability of soil physicochemical properties under different land use types in the Guinea savanna zone of northern Ghana. Cogent Food & Agriculture, 8(1), 2105906. [DOI:10.1080/23311932.2022.2105906]
85. Ying, L., Maohua, M., Zhi, D., Pujia, Y., Yanjing, L., Bo, L., Ming, J. & Xianguo, L. (2024). Stoichiometric ratios in soil are relevant to the abundance of constructive species in reed-dominated saline-alkaline marshes. Catena, 234, 107548. [DOI:10.1016/j.catena.2023.107548]
86. Zandi, L., Erfanzadeh, R., & Joneidi-Jafari, H. (2016). Impact of land use changes from rangeland to horti-agriculture on soil total carbon and particulate organic matter in micro-and macro aggregates (Case study: Salavatabad, Sanandaj). Journal of Range and Watershed Managment, 69(3), 587-596.
87. Zeng, Z., Wang, S., Zhang, C., Tang, H., Li, X., Wu, Z., & Luo, J. (2015). Soil microbial activity and nutrients of evergreen broad-leaf forests in mid-subtropical region of China. Journal of Forestry Research, 26(3), 673-678. [DOI:10.1007/s11676-015-0060-x]
88. Zhang, J., Zhao, H., Zhang, T., Zhao, X., & Drake, S. (2005). Community succession along a chronosequence of vegetation restoration on sand dunes in Horqin Sandy Land. Journal of Arid Environments, 62(4), 555-566. [DOI:10.1016/j.jaridenv.2005.01.016]
89. Zhang, W., Yuan, S., Hu, N., Lou, Y.,& Wang, S. (2015). Predicting soil fauna effect on plant litter decomposition by using boosted regression trees. Soil Biology and Biochemistry, 82, 81-86. [DOI:10.1016/j.soilbio.2014.12.016]
90. Zhao, C., Li, Y., Zhang, C., Miao, Y., Liu, M., Zhuang, W., Shao, Y., Zhang, W., & Fu, S. (2021). Considerable impacts of litter inputs on soil nematode community composition in a young Acacia crassicapa plantation. Soil Ecology Letters, 3, 145-155. [DOI:10.1007/s42832-021-0085-3]
91. Zhu, G., Deng, L., & Shangguan, Z. )2018(. Effects of soil aggregate stability on soil N following land use changes under erodible environment. Agriculture, Ecosystems & Environment, 262, 18-28. [DOI:10.1016/j.agee.2018.04.012]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
