دوره 13، شماره 1 - ( بهار و تابستان 1404 )                   جلد 13 شماره 1 صفحات 119-108 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Alizadeh A, Bonyad A E. (2025). The Effect of the Forest Stratification Method and its Combined Effect with the PRODAN Six-Tree Sampling Method. Ecol Iran For. 13(1), 108-119. doi:10.61186/ifej.2024.538
URL: http://ifej.sanru.ac.ir/article-1-538-fa.html
علیزاده علی، بنیاد امیر اسلام. تأثیر روش طبقه‌بندی جنگل و اثر توأم آن با روش نمونه‌گیری شش درختی PRODAN بوم شناسی جنگل های ایران (علمی- پژوهشی) 1404; 13 (1) :119-108 10.61186/ifej.2024.538

URL: http://ifej.sanru.ac.ir/article-1-538-fa.html


1- دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه‌سرا، ایران
2- گروه جنگل‎داری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان، صومعه‌سرا، ایران
چکیده:   (967 مشاهده)
 چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: منابع طبیعی تجدید شونده مانند جنگل‌ها از گذشته نقش مهمی در زندگی بشر بازی کرده‌اند. استفاده اصولی و پایدار از جنگل‌ها نیاز به برنامه‌ریزی فنی دارد. برنامه‌ریزی اصولی و فنی نیازمند جمع‌آوری دادهها و آنالیز و به‌دست آوردن اطلاعات کمّی و کیفی مفید است. یکی از روش‌های جمع‌آوری داده‌ها در جمعیتهای جنگل، آماربرداری صددرصد است که این روش در عرصههای وسیع جنگلی به دلایل فنی و اقتصادی کمتر اجرا میگردد و در بیشتر مواقع برای مقایسه روشهای مختلف نمونه برداری بهکار میرود. در تهیّه طرحها و تحقیقات جنگلهای شمال بیشتر از روشهای نمونه برداری با مساحت ثابت استفاده میشود. امروزه، روشهای مختلف نمونهبرداری جنگل طراحی و ارایه گردیده است که هر یک مزایا و محاسن خود را دارد. استفاده از این روشها نیاز به بررسی و تعیین مناسبترین آنها از نظر آسانی اجرا، زمان و دقت است. از طرفی، امروزه جنگلهای صنعتی شمال کشور به دلایل بهرهبرداری در گذشته بیشتر به صورت تودههای ناهمگن درآمدهاند. برای این نوع جنگلها، استفاده از روش طبقهبندی توأم با روشهای نمونه­‌برداری مفید و مؤثر خواهد بود. برای برنامهریزی بهمنظور افزایش کارآیی، سرعت عمل و کاهش هزینهها، نیاز به بررسی و استفاده از روشهای مختلف نمونهبرداری با مساحت ثابت و متغیر از جمله چند‎‎درختی است. این مطالعه به منظور تأثیر طبقهبندی جنگل و اثر توأم آن با روش نمونهگیری با مساحت ثابت و روش نمونهبرداری با مساحت متغیر شش درختی PRODAN و مقایسه دقّت برآوردکنندهها انجام شد.
مواد و روشها: این مطالعه در جنگلهای صفارود مازندران به مساحت 176 هکتار انجام گردید. عرصههای انتخابشده با استفاده از روش آماربرداری صددرصد تمام درختان عرصه (حد شمارش، قطر برابر سینه بیش از هفت و نیم سانتیمتر) اندازهگیری و ثبت گردید. برای جلوگیری از اشتباهات و اجرای آسانتر آماربرداری صد درصد، منطقه مورد مطالعه به قطعات مربعی شکل به ابعاد 50×50 متر تبدیل و تعداد 704 قطعه در عرصه پیاده شد. سپس درختان موجود در هر کدام از این قطعات جداگانه اندازهگیری گردید. روش شش‎‎درختی  Prodan در دو مرحله صورت گرفت. مرحله اوّل در عرصه به مساحت 176 هکتار بدون طبقهبندی با ابعاد شبکه 100x100 متر اندازهگیری گردید. مرحله دوّم عرصه جنگل مورد بررسی با استفاده از روش طبقهبندی « نیمَن» به سه مونه از نظر موجودی حجمی شامل کمتر از 200 متر مکعب، بین 200- 250 متر مکعب و بیشتر از 250 متر مکعب در هکتار مونه‎‎بندی و بر اساس روش شش­درختی Prodan با استفاده از ابعاد شبکه جدید برای هر مونه صورت گرفت. در این مطالعه، اثر مونهبندی بر دقّت و زمان با استفاده از معیار (E%2
× T) مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، زمان لازم برای پیاده کردن قطعات نمونه برای اندازه گیریهای لازم در داخل قطعه نمونه و زمان لازم برای پیمودن فاصله بین قطعات نمونه مجاور نیز با استفاده از کورنومتر محاسبه ویادداشت شد.
یافتهها: نتایج مقایسه آزمون آماری بین میانگین متغیرهای محاسبه ­شده با روشهای آماربرداری صددرصد (میانگین واقعی) و نمونهبرداری ششدرختی (Prodan) در مرحله اوّل بدون طبقهبندی و در مرحله دوّم با اجرای روش طبقه ­بندی « نیمَن» اختلاف معنیداری را در سطح 0/05 درصد نشان دادند. نتایج این بررسی از نظر شاخص دقّت و هزینه (E%2×
T) نشان میدهند که اشتباه و خطای آماری مشخصههای اندازهگیری در جنگل سرپا با روش نمونهبرداری ششدرختی همراه با مونهبندی نسبت بهروش نمونهبرداری بدون مونهبندی کمتر است. این میزان برای مشخصه تعداد اصله درخت در هکتار بهترتیب 8811/81 و 5677/52 محاسبه شد که با مونهبندی جنگل و اجرای نمونهبرداری ششدرختی پرودان، میانگین ­های برآوردشده مشخصههای مورد بررسی 35/56 درصد به میانگین واقعی نزدیکتر هستند و میزان اشتباه از معیار آماری کمتر شده است. مقادیر درصد کاهش اشتباه نمونه­ برداری پس از مونهبندی برای مشخصه تعداد در هکتار به مقدار 4/42 درصد، برای مشخصه سطح مقطع برابر سینه 11/91 درصد و برای مشخصه حجم در هکتار به مقدار 18/48 درصد محاسبه شدند.
نتیجهگیری: از نتایج این بررسی نتیجهگیری میشود که امکان برآورد مشخصههای تعداد، سطح مقطع و حجم در هکتار جنگل بر اساس طبقهبندی و اجرای روشهای نمونهبرداری ششدرختی (Prodan) با مساحت متغیر بهطور نسبی دقیقتر برای برنامه­ ریزی جنگلهای ناهمگن شمال کشور وجود دارد.

 
متن کامل [PDF 1446 kb]   (32 دریافت)    
نوع مطالعه: كاربردي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1402/9/22 | پذیرش: 1403/3/23

فهرست منابع
1. Akhavan, R., Zobeiri, M., & Namiranian, M. (2002). A study of stratification method for volume estimation in Kheyroodkenar Forest, Iranian Journal of Natural Resources, 54 (3), 235-245. [In Persian]
2. Alijanpour, A. M., Zobeiri, M., Marvi Mohajer, M. R., & Zargham, N. (2004). An investigation of the best statistic sampling method in forests of Aras-baran, Iranian Journal of Natural Resources, 56 (4), 397-406. [In Persian]
3. Daniel, A., Danilo, A., Carlos A., Evandro, O., Scott, C., Starkd, R., Luiz Carlos, E., Marcus, V. (2020). Evaluating tropical forest classification and field sampling stratificationfrom lidar to reduce effort and enable landscape monitoring . Forest Ecology and Management, 457,117634. [DOI:10.1016/j.foreco.2019.117634]
4. Falah, A., Zobeiri, M., Rahimipour, A., & Naqvi, S. (2012). Review of four sampling methods for estimation Canopy level in Zagros oak forests) case study: Mehrian forests of Yasouj city). Research Quarterly The forest and spruce of Iran, 20 (2), 194-203. [In Persian]
5. Foshat, M., Hosseini, S.M., Fallah, A., & Fakhari, M.A. (2011). Determination of suitable N-tree sampling method in Populus deltoeides plantations. Research Journal of Forest Science and Engineering, 1(3), 65-76.
6. Hassanzad Navroodi, I., Ahmadzadeh, H., & Bonyad A. E. (2019). A Study on the Accuracy and Precision of Estimation of the Number, Basal Area and Standing Trees Volume per Hectare Using of some Sampling Methods in Forests of NavAsalem. Ecology of Iranian Forests Journal. 7(13), 1-10. [In Persian] [DOI:10.29252/ifej.7.13.1]
7. Heidari, R.H., Gholami, M., & Masomei S M. (2016). Study of Distance Sampling Methods Accuracy to Estimation of Mediterranean Stinkbush Species (Anagyris Foetida L.) Density (Case Study: Forests of Kasakaran, Gilanegharb). Ecology of Iranian Forests Journal. 4(7), 26-34. [In Persian]
8. Heidari, R.H., Zobeiri, M., Namiranian, M., & Sobhani, H. (2009). Comparison of circular plot and transect sampling methods in the Zagros Oak forest (Case study: educational and research forest Razi University, Kermanshah province). Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 17(3), 359-368. [In Persian]
9. Jonsson, B., Holm, S., & Kallur, H. (1992). A Forest Inventory Method based on density-adapted circular plot size. Scand. Journal. For Research, 7, 405-421. (Erratum. Scand. J For. Res. 7, 575. [DOI:10.1080/02827589209382733]
10. Jianyang, Liu., Ying, Q,. Bin, W,. Jinan, Sh,. Lang, M. & Ming, Z. (2023). Estimation of Forest Stock Volume Combining Airborne LiDAR Sampling Approaches with Multi-Sensor Imagery, Forests, 14(12), 2453; https://doi.org/10.3390/f14122453 [DOI:10.3390/f14122453.]
11. Kevin, C. P & Philip J. R. (2007). Forest sampling combining fixed- and variableradius
12. sample plots. Can. J. For. Res. 37, 1460-1471 .
13. Mathias, L., & , Hubert, H. (2023). Continuous cover forestry: Which sampling method should be used to ensure sustainable management Journal homepage:www.sciencedirect.com/journal/trees-forests-and-people, 13(2023) 100419. [DOI:10.1016/j.tfp.2023.100419]
14. Nazariani, N., Fallah, A., Lotfalian, M. & Imani Rastabi, M. (2017). Forest dweller's livelihood dependence on forest resources (Case study: Namjoo watershed of Kouhdasht County). Iranian Jurnal of Forest and Poplar Research, 25(1), 95-105. [In Persian]
15. Neyman, J. (1938). Contribution to the theory of sampling human populations. J American Statis Assoc, 33, 101-116. [DOI:10.1080/01621459.1938.10503378]
16. Prodan, M., punktstichprobe fure die forsteinrichtung. forst u. Holzwirt 1968, 23. Jahrgang, Heft Nr 11.
17. Salarvand Shamsi, H., Bonyad, A.A. & Pourbabaee, H. (2017). The effect of forest stratification on precision estimation of quantitative features of trees by using N-tree sampling method in the forests of West Iran (Case Study: Dorood Lorestan province). Forest and Wood Products, 70(3),469-478.[In Persian]
18. Silva, F.A., Netto, S.P.,Behling, A., Filho, A.M. & Ciqueira, C.C. (2020). estimates of Prodans Sampling -method applied to nelders systematic design Floresta, Curitiba, PR ,50,1585- 1594. [DOI:10.5380/rf.v50i3.64837]
19. Soltani, A., Zobeiri, M. & Namiranian, M. (2007). Optimization of Prodan's six-tree sampling method. Journal of Natural Research, 60(4), 1291-1307.
20. Sparks, J. C., Masters, R .E., & Payton, M.E. (2002). Comparative evaluation of accuracy and efficiency of six forest sampling methods. Proceedings of the Oklahoma Academy of Science,
21. 82, 49-56.
22. Tao, Y., Yong, P., Xiaojun, L., Wen, J., Yu, B. & Yilin, F. (2023). China's larch stock volume estimation using Sentinel-2 and LiDAR data, Geo-Spatial Information Science, 26(3), 392-405. https://doi.org/10.1080/10095020.2022.2105754 [DOI:10.1080/10095020.2022.2105754.]
23. Zobeiri, M., Resaneh, Y., Manteghi, A. & Samak, M. (1998). Examining the preliminary comprehensive plan of forests in the north of the Iran, 30 Ramsar., watershed, technical office, organization of forests and grasslands of Iran
24. Bonyad A.E. (2015). Forest sampling methods. Guilan University Press, Sowmeh Sara.
25. Namiranian, M. (2007). Measurement of Tree and Forest Biometry, University of Tehran Press.
26. Thiry. Ko., P. & Ehrlenspiel, L (1969). 6-Baum Stichprobe fuer die Forstienrichtung. AFJZ,
27. Zobeiri, M. (2005). Forest Inventory (Measurement of Tree and Forest), University of Tehran Press.
28. Zobeiri, M. (2007). Forest Biometry. Tehran University Press.

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به بوم‏شناسی جنگل‏های ایران می‌باشد.

طراحی و برنامه نویسی: یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Ecology of Iranian Forest

Designed & Developed by: Yektaweb