بهار و تابستان
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- دانشگاه گیلان
چکیده: (779 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: منابع طبیعی تجدید شونده مانند جنگل ها از گذشته نقش مهمی در زندگی بشر بازی کرده اند. استفاده اصولی و پایدار از جنگل ها نیاز به برنامه ریزی فنی دارد. برنامه ریزی اصولی و فنی نیازمند جمع آوری داده ها و آنالیز و بدست آوردن اطلاعات کمّی و کیفی مفید می باشد. یکی از روشهای جمع آوری داده ها در جمعیت های جنگل، آماربرداری صددرصد است. اجرای آماربرداری صد در صد در عرصه های وسیع جنگلی به دلایل فنی و اقتصادی کمتر اجرا میگردد و در بیشتر مواقع برای مقایسه روش های مختلف نمونه برداری بکار میرود. در تهیّه طرحها و تحقیقات جنگلهای شمال بیشتر از روشهای نمونه برداری با مساحت ثابت استفاده میشود. امروزه روش های مختلف نمونه برداری جنگل طراحی و ارایه گردیده است که هر یک دارای مزایا و محاسن خود میباشند. استفاده از این روش-ها نیاز به بررسی و تعیین مناسبترین آنها از نظر آسانی اجرا، زمان و دقت است. از طرفی، امروزه جنگلهای صنعتی شمال کشور به دلایل بهرهبرداری در گذشته بیشتر به صورت توده های ناهمگن در آمده اند. برای این نوع جنگلها،استفاده از روش طبقه بندی توأم با روش های نمونه برداری مفید و مؤثر خواهد بود. برای برنامه ریزی به منظور افزایش کارآیی، سرعت عمل و کاهش هزینه ها نیاز به بررسی و استفاده از روشهای مختلف نمونهبرداری با مساحت ثابت و متغیر از جمله چند درختی است. این مطالعه به منظور تأثیر طبقه بندی جنگل و اثر توأم آن با روش نمونه گیری با مساحت ثابت و روش نمونه برداری با مساحت متغیر شش درختی PRODAN و مقایسه دقّت برآورد کننده ها میباشد.
مواد و رو شها:این مطالعه در جنگل های صفارود مازندران به مساحت 176 هکتار انتخاب گردید. عرصه های انتخاب شده با استفاده از روش آماربرداری صددرصد تمام درختان عرصه(حد شمارش، قطر برابر سینه بیش از هفت و نیم سانتیمتر) اندازه گیری و ثبت گردید. برای جلوگیری از اشتباهات و اجرای آسانتر آماربرداری صد درصد، منطقه مورد مطالعه به قطعات مربعی شکل به ابعاد 50×50 متر تبدیل و تعداد 704 قطعه در عرصه پیاده شد. سپس درختان موجود در هر کدام از این قطعات جداگانه اندازه گیری گردید. روش شش درختی Prodan در دو مرحله صورت گرفت. مرحله اوّل در عرصه به مساحت 176 هکتار بدون طبقهبندی با ابعاد شبکه 100x100 متر اندازه گیری گردید. مرحله دوّم عرصه جنگل مورد بررسی با استفاده از روش طبقه بندی « نیمَن» به سه مونه از نظر موجودی حجمی شامل کمتر از 200 متر مکعب، بین 200- 250 متر مکعب و بیشتر از 250 متر مکعب در هکتار مونهبندی و بر اساس روش شش درختی Prodan با استفاده از ابعاد شبکه جدید برای هر مونه صورت گرفت. در این مطالعه، اثر مونه بندی بر دقّت و زمان با استفاده از معیار (E%2× 
T) مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور زمان لازم برای پیاده کردن قطعات نمونه برای اندازه گیری های لازم در داخل قطعه نمونه و زمان لازم برای پیمودن فاصله بین قطعات نمونه مجاور نیز با استفاده از کورنومتر محاسبه ویادداشت شد. اثر مونه بندی بر دقّت و زمان با استفاده از معیار (E%2 × 
T) مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: نتایج مقایسه آزمون آماری بین میانگین متغیرهای محاسبه شده با روشهای آماربرداری صددرصد (میانگین واقعی) و نمونهبرداری شش درختی (Prodan) در مرحله اوّل بدون طبقهبندی و در مرحله دوّم با اجرای روش طبقه بندی « نیمَن» نشان داد در سطح 0.05 درصد اختلاف معنیداری وجود دارد. نتایج این بررسی از نظر شاخص دقّت و هزینه (E%2× T) نشان میدهد که اشتباه و خطای آماری مشخصههای اندازه گیری در جنگل سرپا با روش نمونه برداری شش درختی همراه با مونه بندی نسبت به روش نمونه برداری بدون مونهبندی کمتر است و این میزان برای مشخصه تعداد اصله درخت در هکتار به ترتیب 8811/81 و 5677/52 محاسبه شد که با مونهبندی جنگل و اجرای نمونه برداری ششدرختی پرودان، میانگین برآورد شده مشخصه های مورد بررسی 35/56 درصد به میانگین واقعی نزدیک تر هستند و میزان اشتباه از معیار آماری کمتر شده است. میزان درصد کاهش اشتباه نمونه برداری پس از مونه بندی برای مشخصه تعداد در هکتار به مقدار 4/42 درصد و برای مشخصه سطح مقطع برابر سینه، 11/91 درصد و برای مشخصه حجم در هکتار نیز به مقدار 18/48 درصد محاسبه شد.
نتیجه گیری: از نتایج این بررسی نتیجه گیری میشود که امکان برآورد مشخصه های تعداد، سطح مقطع و حجم در هکتار جنگل بر اساس طبقه بندی و اجرای روش های نمونه برداری شش درختی (Prodan) ، با مساحت متغیر بطور نسبی دقیق تر برای برنامه ریزی جنگل های ناهمگن شمال کشور است.
مقدمه و هدف: منابع طبیعی تجدید شونده مانند جنگل ها از گذشته نقش مهمی در زندگی بشر بازی کرده اند. استفاده اصولی و پایدار از جنگل ها نیاز به برنامه ریزی فنی دارد. برنامه ریزی اصولی و فنی نیازمند جمع آوری داده ها و آنالیز و بدست آوردن اطلاعات کمّی و کیفی مفید می باشد. یکی از روشهای جمع آوری داده ها در جمعیت های جنگل، آماربرداری صددرصد است. اجرای آماربرداری صد در صد در عرصه های وسیع جنگلی به دلایل فنی و اقتصادی کمتر اجرا میگردد و در بیشتر مواقع برای مقایسه روش های مختلف نمونه برداری بکار میرود. در تهیّه طرحها و تحقیقات جنگلهای شمال بیشتر از روشهای نمونه برداری با مساحت ثابت استفاده میشود. امروزه روش های مختلف نمونه برداری جنگل طراحی و ارایه گردیده است که هر یک دارای مزایا و محاسن خود میباشند. استفاده از این روش-ها نیاز به بررسی و تعیین مناسبترین آنها از نظر آسانی اجرا، زمان و دقت است. از طرفی، امروزه جنگلهای صنعتی شمال کشور به دلایل بهرهبرداری در گذشته بیشتر به صورت توده های ناهمگن در آمده اند. برای این نوع جنگلها،استفاده از روش طبقه بندی توأم با روش های نمونه برداری مفید و مؤثر خواهد بود. برای برنامه ریزی به منظور افزایش کارآیی، سرعت عمل و کاهش هزینه ها نیاز به بررسی و استفاده از روشهای مختلف نمونهبرداری با مساحت ثابت و متغیر از جمله چند درختی است. این مطالعه به منظور تأثیر طبقه بندی جنگل و اثر توأم آن با روش نمونه گیری با مساحت ثابت و روش نمونه برداری با مساحت متغیر شش درختی PRODAN و مقایسه دقّت برآورد کننده ها میباشد.
مواد و رو شها:این مطالعه در جنگل های صفارود مازندران به مساحت 176 هکتار انتخاب گردید. عرصه های انتخاب شده با استفاده از روش آماربرداری صددرصد تمام درختان عرصه(حد شمارش، قطر برابر سینه بیش از هفت و نیم سانتیمتر) اندازه گیری و ثبت گردید. برای جلوگیری از اشتباهات و اجرای آسانتر آماربرداری صد درصد، منطقه مورد مطالعه به قطعات مربعی شکل به ابعاد 50×50 متر تبدیل و تعداد 704 قطعه در عرصه پیاده شد. سپس درختان موجود در هر کدام از این قطعات جداگانه اندازه گیری گردید. روش شش درختی Prodan در دو مرحله صورت گرفت. مرحله اوّل در عرصه به مساحت 176 هکتار بدون طبقهبندی با ابعاد شبکه 100x100 متر اندازه گیری گردید. مرحله دوّم عرصه جنگل مورد بررسی با استفاده از روش طبقه بندی « نیمَن» به سه مونه از نظر موجودی حجمی شامل کمتر از 200 متر مکعب، بین 200- 250 متر مکعب و بیشتر از 250 متر مکعب در هکتار مونهبندی و بر اساس روش شش درختی Prodan با استفاده از ابعاد شبکه جدید برای هر مونه صورت گرفت. در این مطالعه، اثر مونه بندی بر دقّت و زمان با استفاده از معیار (E%2
T) مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور زمان لازم برای پیاده کردن قطعات نمونه برای اندازه گیری های لازم در داخل قطعه نمونه و زمان لازم برای پیمودن فاصله بین قطعات نمونه مجاور نیز با استفاده از کورنومتر محاسبه ویادداشت شد. اثر مونه بندی بر دقّت و زمان با استفاده از معیار (E%2 T) مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: نتایج مقایسه آزمون آماری بین میانگین متغیرهای محاسبه شده با روشهای آماربرداری صددرصد (میانگین واقعی) و نمونهبرداری شش درختی (Prodan) در مرحله اوّل بدون طبقهبندی و در مرحله دوّم با اجرای روش طبقه بندی « نیمَن» نشان داد در سطح 0.05 درصد اختلاف معنیداری وجود دارد. نتایج این بررسی از نظر شاخص دقّت و هزینه (E%2
T) نشان میدهد که اشتباه و خطای آماری مشخصههای اندازه گیری در جنگل سرپا با روش نمونه برداری شش درختی همراه با مونه بندی نسبت به روش نمونه برداری بدون مونهبندی کمتر است و این میزان برای مشخصه تعداد اصله درخت در هکتار به ترتیب 8811/81 و 5677/52 محاسبه شد که با مونهبندی جنگل و اجرای نمونه برداری ششدرختی پرودان، میانگین برآورد شده مشخصه های مورد بررسی 35/56 درصد به میانگین واقعی نزدیک تر هستند و میزان اشتباه از معیار آماری کمتر شده است. میزان درصد کاهش اشتباه نمونه برداری پس از مونه بندی برای مشخصه تعداد در هکتار به مقدار 4/42 درصد و برای مشخصه سطح مقطع برابر سینه، 11/91 درصد و برای مشخصه حجم در هکتار نیز به مقدار 18/48 درصد محاسبه شد.نتیجه گیری: از نتایج این بررسی نتیجه گیری میشود که امکان برآورد مشخصه های تعداد، سطح مقطع و حجم در هکتار جنگل بر اساس طبقه بندی و اجرای روش های نمونه برداری شش درختی (Prodan) ، با مساحت متغیر بطور نسبی دقیق تر برای برنامه ریزی جنگل های ناهمگن شمال کشور است.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
