1- اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان
2- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
چکیده: (308 مشاهده)
مقدمه و هدف: فرایند تبدیل بارندگی به رواناب و در نتیجه تولید رسوب در یک منطقه پیچیده بوده و متأثر از عوامل زیادی است. ویژگیهای خاک و شیب زمین نقش بسیار مهمی بر تغییرات محیطی از جمله فرایند فرسایش و جابهجایی ذرات خاک دارد. هدف این پژوهش بررسی اثر اصلی و متقابل ویژگیهای خاک و شیب بر تولید رواناب، رسوب و فرسایش شیاری در مسیرهای چوبکشی برای درک صحیح مدیریت صحیح منابع آبوخاک میباشد.
مواد و روشها: این تحقیق در دو پارسل 106 و 107 طرح جنگلداری لوه گالیکش واقع در گلستان ایران انجام شد. بهمنظور بررسی میزان فرسایش و رسوب در دو منطقه تیمار (مسیر چوبکشی)؛ شامل رد چرخ و مرکز مسیر و مقایسه با منطقه شاهد (جنگل طبیعی) با استفاده از شیبه ساز باران، ابتدا مسیر چوبکشی را به پنج طبقه شیب کمتر از 5، 10-5، 15-10، 20-15 و 25-20 درصد تقسیمبندی و نمونهبرداری خاک توسط سیلندرهای فولادی در سه عمق 10-0، 20-10 و 30-20 سانتیمتری از سطح خاک انجام شد، سپس با استفاده از شبیهساز باران اقدام به ایجاد بارش با شدت 65 میلیمتر بر ساعت به مدت 30 دقیقه و با دوره بازگشت 10 سال شد.
یافتهها: نتایج تجزیه واریانس نشان داد بین مناطق مختلف از نظر خصوصیات خاک و تولید رواناب، رسوب کل، غلظت رسوب، آستانه آغاز رواناب، ضریب رواناب و همچنین فرسایش شیاری اختلاف معنیداری در سطح احتمال 5 درصد وجود دارد. نتایج مربوط به اثر متقابل ویژگیهای خاک و شیب در عوامل مورد بررسی معنیدار شد.
نتیجهگیری: بهطورکلی مشخص گردید ویژگیهای خاک و شیب مسیر چوبکشی بر فرایند فرسایش خاک اثرگذار بوده و همچنین اثرپذیری متغیر رواناب بیشتر از رسوب بود.
نوع مطالعه:
كاربردي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1402/7/30 | پذیرش: 1403/6/11