دوره 12، شماره 2 - ( پاییز و زمستان 1403 )
جلد 12 شماره 2 صفحات 58-41 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Bijani-Nejad A, Fallah A, Jalilvand H, Asadi H. (2024). Evaluation of Understory Plant Species Biodiversity in Buaxus hyrcana Habitats within Hyrcanian Forests. Ecol Iran For. 12(2), 41-58. doi:10.61186/ifej.12.2.41
URL: http://ifej.sanru.ac.ir/article-1-525-fa.html
URL: http://ifej.sanru.ac.ir/article-1-525-fa.html
بیژنی نژاد علیرضا، فلاح اصغر، جلیلوند حمید، اسدی حامد. ارزیابی شاخص های تنوع زیستی گونه های گیاهی زیرآشکوب رویشگاه های شمشاد در جنگل های هیرکانی بوم شناسی جنگل های ایران (علمی- پژوهشی) 1403; 12 (2) :58-41 10.61186/ifej.12.2.41
علیرضا بیژنی نژاد*1 
، اصغر فلاح1، حمید جلیلوند1، حامد اسدی1
، اصغر فلاح1، حمید جلیلوند1، حامد اسدی1
1- گروه علوم جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
چکیده: (898 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: تنوع زیستی گیاهی هر اکوسیستم بهطور مستقیم تحت ویژگیهای رویشی و تنوع گونههای گیاهی آن قرار دارد که همواره متضمن پایداری این اکوسیستم در مقابل عوامل متغیر محیطی و زیستی است. شاخص‌های تنوع زیستی بهمنظور مقایسه تنوع زیستی تودههای مختلف و برآورد تغییرات تنوع زیستی در طول زمان در سطح توده اندازهگیری میشوند. جنگل‌های هیرکانی شمال ایران میراثی به جا مانده از دوران سوم زمینشناسی است که امروزه بخش بزرگی از آن در مناطق جلگه‌ای در اثر فعالیت‌های مخرب انسانی نابود شده است. این جنگلها در جنوب دریای خزر دارای اهمیت ویژهای از نظر حفاظتی و مدیریتی است. شمشاد هیرکانی (Buxus hyrcana Pojark.) که متعلق به خانواده Buxaceae تنها گونه از جنس شمشاد در جنگل‌های هیرکانی ایران است. از جنبههای مختلفی از جمله اقتصادی، توریسم، حفظ تنوع زیستی و غیره ارزشهای منحصر بهفردی دارد، این گونه با ارزش از دیرباز مورد تهدید عوامل انسانی و طبیعی بوده و از سطح آنها در کشور کاسته شده است. پژوهش حاضر به مطالعه فلورستیک- فیزیونومیک رویشگاههای شمشاد در مناطق چشمه بلبل،سنگده، سیسنگان و شفارود پرداخته است.
مواد و روشها: در این پژوهش رویشگاههای مهم شمشاد هیرکانی از منطقه حفاظتشده چشمه بلبل بندر گز استان گلستان بهعنوان شرقیترین ناحیه پراکنش اینگونه در جنگل‌های هیرکانی تا جنگل‌های شفارود در استان گیلان نمونهبرداری شدند. به طور کلی در چهار منطقه مورد شناسایی 125 قطعه نمونه 400 مترمربعی (20 ×20 متر) پیاده شد. بندر گز (چشمه بلبل) 35 قطعه نمونه، فریم (سنگده) 30 قطعه نمونه، سیسنگان 40 قطعهنمونه و شفارود 20 قطعهنمونه). در هر قطعهنمونه برای اندازهگیری پوشش علفی کف جنگل، تعداد پنج ریز قطعه چهار مترمربعی (۲ × 2 متر) در مرکز و چهار گوشه هر قطعهنمونه پیاده و نسبت به برداشت پوشش علفی آنها اقدام شد. شاخص‌های تنوع زیستی برای هریک از قطعات نمونه، شامل تنوع شانون، سیمپسون و فیشر، غنای مارگالف و منهینیک و یکنواختی پیلو، سیمپسون و شانون اندازه گیری شد. شناسایی گیاهان با دقت بسیار و با استفاده از فلور فارسی ایران، فلور ایرانیکا، فلور ترکیه و فلور اروپا انجام شد. شکل زیستی هرگونه گیاهی بر اساس روش رانکایر مشخص و ثبت شد. محدوده پراکنش جغرافیایی هرگونه با توجه به فلورهای ذکر شده، تعیین شد. سپس با استفاده از دادههای فلوریستیکی در تقسیمبندی نواحی رویشی سطح کره زمین، تعلق هریک از گونهها به فیتوکوریونهای موجود مشخص و نمودار پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه رسم شد. بهمنظور مقایسه تنوع گونهای بین رویشگاهها از آنالیز واریانس یکطرفه استفاده و بهمنظور مقایسه میانگینها از آزمون Tukey-HSD در محیط نرمافزار SPSS و رسم نمودارها با استفاده از نرمافزار Excel-2013 انجام شد.
یافتهها: بهطور کلی تعداد 186 گونه گیاهی متعلق به 68 تیره گیاهی شناسایی شد. نتایج نشان داد همیکریپتوفیتها با 34/94 درصد (65گونه)، فانروفیتها با 21/5 درصد (40 گونه)، ژئوفیتها با 19/90 درصد (37گونه)، تروفیتها با 19/35 درصد (36گونه) و کریپتوفیتها با 2/69 درصد (5 گونه) شکل‌های زیستی چیره ترکیب رستنی رویشگاههای شمشاد هیرکانی را بهخود اختصاص دادند. کامهفیتها نیز با درصد (3 گونه) کمیاب‌ترین شکل زیستی منطقه بودند. نتایج بررسی پراکنش جغرافیایی گونههای گیاهی منطقه نشان داد کل فلور عمدتاً از عناصر اروپا - سبیری (55گونه) و چند ناحیهای (38 گونه) بوده که بیش از 50 درصد گونهها (تعداد 93 گونه) را بهخود اختصاص دادهاند. پس از آن گونههای نواحی رویشی اروپا- سیبری/ ایران تورانی/ مدیترانه‌ای (25 گونه، 13/44 درصد)، اروپا- سیبری/ ایران تورانی (25 گونه، 13/44 درصد)، ایران تورانی (16 گونه، 8/60 درصد)، اروپا- سیبری/ مدیترانه‌ای (13 گونه، 6/70 درصد)، جهان وطن (8 گونه، 4/3 درصد) قرار داشتند. نواحی رویشی مدیترانه/ ایران تورانی (5 گونه، 2/70 درصد) دارای کمترین میزان حضور در سطح منطقه بودند با توجه به اینکه جنگل‌های شمال از نظر جغرافیایی به ایالت اکسین- هیرکانی از زیرحوزه پونتیک از ناحیه رویشی بزرگ اروپا -سیبری تعلق دارند، حضور گونههای متعلق به این طیف جغرافیایی در فلور این مناطق دور از انتظار نیست. همچنین حضور گونههای دیگر نواحی جغرافیایی نتیجهای از الگوهای طبیعی حضور اتفاقی عناصر گیاهی از سایر مناطق رویشی جهان است.
نتیجهگیری: نتایج این پژوهش نشان داد که رویشگاههای شمشاد فریم و شفارود دارای مقایر بالاتری از شاخص‌های تنوع، یکنواختی و غنای گونهای میباشند. این دو رویشگاه میانگین ارتفاع از سطح دریا بالاتری نسبت به رویشگاههای چشمه بلبل و سیسنگان میباشند. مرور منابع نشان میدهد که عوامل فیزیوگرافی نیز نقش مهمی در شاخص‌های غنا و تنوع گونهای ایفا میکنند. تغییرات ارتفاع از سطح دریا اغلب منجر به تغییرات در شرایط محیطی مانند دما، بارش و ویژگیهای خاک میشود. این تنوع در شرایط رویشگاه باعث افزایش ناهمگونی آن شده و به طیف وسیعتری از گونهها امکان همزیستی میدهد. در نتیجه، ناهمگونی بیشتر رویشگاه منجر به تنوع گونهای بالاتر میشود که در شاخص تنوع زیستی هم منعکس میشود.
مقدمه و هدف: تنوع زیستی گیاهی هر اکوسیستم بهطور مستقیم تحت ویژگیهای رویشی و تنوع گونههای گیاهی آن قرار دارد که همواره متضمن پایداری این اکوسیستم در مقابل عوامل متغیر محیطی و زیستی است. شاخص‌های تنوع زیستی بهمنظور مقایسه تنوع زیستی تودههای مختلف و برآورد تغییرات تنوع زیستی در طول زمان در سطح توده اندازهگیری میشوند. جنگل‌های هیرکانی شمال ایران میراثی به جا مانده از دوران سوم زمینشناسی است که امروزه بخش بزرگی از آن در مناطق جلگه‌ای در اثر فعالیت‌های مخرب انسانی نابود شده است. این جنگلها در جنوب دریای خزر دارای اهمیت ویژهای از نظر حفاظتی و مدیریتی است. شمشاد هیرکانی (Buxus hyrcana Pojark.) که متعلق به خانواده Buxaceae تنها گونه از جنس شمشاد در جنگل‌های هیرکانی ایران است. از جنبههای مختلفی از جمله اقتصادی، توریسم، حفظ تنوع زیستی و غیره ارزشهای منحصر بهفردی دارد، این گونه با ارزش از دیرباز مورد تهدید عوامل انسانی و طبیعی بوده و از سطح آنها در کشور کاسته شده است. پژوهش حاضر به مطالعه فلورستیک- فیزیونومیک رویشگاههای شمشاد در مناطق چشمه بلبل،سنگده، سیسنگان و شفارود پرداخته است.
مواد و روشها: در این پژوهش رویشگاههای مهم شمشاد هیرکانی از منطقه حفاظتشده چشمه بلبل بندر گز استان گلستان بهعنوان شرقیترین ناحیه پراکنش اینگونه در جنگل‌های هیرکانی تا جنگل‌های شفارود در استان گیلان نمونهبرداری شدند. به طور کلی در چهار منطقه مورد شناسایی 125 قطعه نمونه 400 مترمربعی (20 ×20 متر) پیاده شد. بندر گز (چشمه بلبل) 35 قطعه نمونه، فریم (سنگده) 30 قطعه نمونه، سیسنگان 40 قطعهنمونه و شفارود 20 قطعهنمونه). در هر قطعهنمونه برای اندازهگیری پوشش علفی کف جنگل، تعداد پنج ریز قطعه چهار مترمربعی (۲ × 2 متر) در مرکز و چهار گوشه هر قطعهنمونه پیاده و نسبت به برداشت پوشش علفی آنها اقدام شد. شاخص‌های تنوع زیستی برای هریک از قطعات نمونه، شامل تنوع شانون، سیمپسون و فیشر، غنای مارگالف و منهینیک و یکنواختی پیلو، سیمپسون و شانون اندازه گیری شد. شناسایی گیاهان با دقت بسیار و با استفاده از فلور فارسی ایران، فلور ایرانیکا، فلور ترکیه و فلور اروپا انجام شد. شکل زیستی هرگونه گیاهی بر اساس روش رانکایر مشخص و ثبت شد. محدوده پراکنش جغرافیایی هرگونه با توجه به فلورهای ذکر شده، تعیین شد. سپس با استفاده از دادههای فلوریستیکی در تقسیمبندی نواحی رویشی سطح کره زمین، تعلق هریک از گونهها به فیتوکوریونهای موجود مشخص و نمودار پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه رسم شد. بهمنظور مقایسه تنوع گونهای بین رویشگاهها از آنالیز واریانس یکطرفه استفاده و بهمنظور مقایسه میانگینها از آزمون Tukey-HSD در محیط نرمافزار SPSS و رسم نمودارها با استفاده از نرمافزار Excel-2013 انجام شد.
یافتهها: بهطور کلی تعداد 186 گونه گیاهی متعلق به 68 تیره گیاهی شناسایی شد. نتایج نشان داد همیکریپتوفیتها با 34/94 درصد (65گونه)، فانروفیتها با 21/5 درصد (40 گونه)، ژئوفیتها با 19/90 درصد (37گونه)، تروفیتها با 19/35 درصد (36گونه) و کریپتوفیتها با 2/69 درصد (5 گونه) شکل‌های زیستی چیره ترکیب رستنی رویشگاههای شمشاد هیرکانی را بهخود اختصاص دادند. کامهفیتها نیز با درصد (3 گونه) کمیاب‌ترین شکل زیستی منطقه بودند. نتایج بررسی پراکنش جغرافیایی گونههای گیاهی منطقه نشان داد کل فلور عمدتاً از عناصر اروپا - سبیری (55گونه) و چند ناحیهای (38 گونه) بوده که بیش از 50 درصد گونهها (تعداد 93 گونه) را بهخود اختصاص دادهاند. پس از آن گونههای نواحی رویشی اروپا- سیبری/ ایران تورانی/ مدیترانه‌ای (25 گونه، 13/44 درصد)، اروپا- سیبری/ ایران تورانی (25 گونه، 13/44 درصد)، ایران تورانی (16 گونه، 8/60 درصد)، اروپا- سیبری/ مدیترانه‌ای (13 گونه، 6/70 درصد)، جهان وطن (8 گونه، 4/3 درصد) قرار داشتند. نواحی رویشی مدیترانه/ ایران تورانی (5 گونه، 2/70 درصد) دارای کمترین میزان حضور در سطح منطقه بودند با توجه به اینکه جنگل‌های شمال از نظر جغرافیایی به ایالت اکسین- هیرکانی از زیرحوزه پونتیک از ناحیه رویشی بزرگ اروپا -سیبری تعلق دارند، حضور گونههای متعلق به این طیف جغرافیایی در فلور این مناطق دور از انتظار نیست. همچنین حضور گونههای دیگر نواحی جغرافیایی نتیجهای از الگوهای طبیعی حضور اتفاقی عناصر گیاهی از سایر مناطق رویشی جهان است.
نتیجهگیری: نتایج این پژوهش نشان داد که رویشگاههای شمشاد فریم و شفارود دارای مقایر بالاتری از شاخص‌های تنوع، یکنواختی و غنای گونهای میباشند. این دو رویشگاه میانگین ارتفاع از سطح دریا بالاتری نسبت به رویشگاههای چشمه بلبل و سیسنگان میباشند. مرور منابع نشان میدهد که عوامل فیزیوگرافی نیز نقش مهمی در شاخص‌های غنا و تنوع گونهای ایفا میکنند. تغییرات ارتفاع از سطح دریا اغلب منجر به تغییرات در شرایط محیطی مانند دما، بارش و ویژگیهای خاک میشود. این تنوع در شرایط رویشگاه باعث افزایش ناهمگونی آن شده و به طیف وسیعتری از گونهها امکان همزیستی میدهد. در نتیجه، ناهمگونی بیشتر رویشگاه منجر به تنوع گونهای بالاتر میشود که در شاخص تنوع زیستی هم منعکس میشود.
فهرست منابع
1. Adam, J. H. (2001). Changes in forest community structures of tropical montane rain forest on the slope of Mt. Trus Madi in Sabah, Malaysia. Journal of tropical Forest Science, 76-92.
2. Alijani, V., Feghhi, J., Zobeiri, M., & Marvi mohajer, M. (2012). Quantifying the Spatial Structure in Hyrcanian Submountain Forest (Case Study: Gorazbon District of Kheirud Forest-Noushahr-Iran). Journal of Natural Environment, 65(1), 111-125. doi: 10.22059/jne.2012.29467
3. Asadi, H. (2016). Classification of Box tree (Buxus hyrcana Pojark.) Communities in the Hyrcanian Forests. Faculty of Natural Resources and Marine Sciences. Tarbiat Modares University.
4. Ajamian, M. (2020). The floristic study of the ecotourism region of Saqalaksar (Guilan province). Master's thesis. Gilan University. 99 p.
5. Assadi, M., Maassoumi, A. A., Khatamsaz, M., & Mozaffarian, V. (Eds.) (1988-2011) Flora of Iran.vols. 1-74., Research Institute of Forests and Rangelands Publications, Tehran, (In Persian).
6. Atashgahi, Z., Ejtehadi, H., & Zare, H. (2009), Study of floristics, life form and chorology of plants in the east of Dodangeh forests, Mazandaran province. Iran. Iranian Journal of Biology, 22(2), 193-203 (In Persian).
7. Bagherian, R., Sefidi, K., Keivan Behjou, A., Soltani, A., & Behtari, B. (2020). Comparison of plant species diversity and evenness in different grazing levels southeastern slopes of Sabalan. Journal of environmental, science and technology, 22(2), 373-38 (In Persian).
8. Bano, S., Khan, S. M., Alam, J., Alqarawi, A. A., Abd_Allah, E. F., Ahmad, Z., ... & Hashem, A. (2018). Eco-Floristic studies of native plants of the Beer Hills along the Indus River in the districts Haripur and Abbottabad, Pakistan. Saudi journal of biological sciences, 25(4), 801-810. [DOI:10.1016/j.sjbs.2017.02.009]
9. Bazyari, M., Etemad, V., Kooch, Y., & Shirvany, A. (2021). Analysis of composition and biodiversity of understory plants in natural and afforestation stands of western Hyrcanian (Case study: Ramsar Sang Poshteh). Iranian J. of Forest and Range Protection Research, 18(2), 103-116 (In Persian).
10. Bidar Lord, M., Dehdar Dargahi, M., & Jalili, A. (2021). The Hyrcanian sub mountain forests vegetation (Case study: TuliNesa forest, Gilan). J. of Taxonomy and Biosystematics, 13(46), 57-78 (In Persian).
11. Davis, P.H., (1965-1988). Flora of Turkey and East Aegean Island: Edinburgh University Press, Edinburgh.
12. Di Biase, L., Pace, L., Mantoni, C., & Fattorini, S. (2021). Variations in plant richness, biogeographical composition, and life forms along an elevational gradient in a Mediterranean mountain. Plants, 10(10), 2090. [DOI:10.3390/plants10102090]
13. Ejtehadi, H., & Zare, H. (2015). Plant Species Diversity in Relation to topography in the East of Dodangeh Forests, Mazandaran Province, Iran. Journal of Plant Research (Iranian Journal of Biology), 28(1), 1-11.
14. Esmailzadeh, O., Hosseini, S. M., & Oladi, J. (2004), A phytosociological study of English Yew (Taxus baccata L.) in Afratakhteh reserve. Pajouhesh and Sazandegi, 68, 66-76 (In Persian).
15. Falah, F., Salimpour, F., & Sharifinia, F. (2009). Investigation on flora, life forms and corotype of plants in Savadkoh country. Iranian Journal of Biological Sciences, 4(2), 29-42.
16. Ghahermaninejad, F., & Nafisi, H. (2011). Floristic study of Munjughlu sanctuary zone in Marakan protected area (East Azarbaijan province, NW Iran). Rostaniha, 12(1), 73-82. doi: 10.22092/botany.2011.101433.
17. Gholizadeh, H., Saeidi Mehrvarz, SH., &Naqinezhad, A. (2017). Floristic study of the pure beech (Fagus orientalis Lipsky) stands in eastern Guilan, Iran. Nova Biologica Reperta, 4(3), 271-280.
18. Hill, M. O. (1973). Diversity and evenness: A unifying notation and its consequences. Ecology, 54, 427- 432. [DOI:10.2307/1934352]
19. Jahani, A., Goshtasb, H., and Saffariha, M. (2020). Tourism impact assessment modeling of vegetation density for protected areas using data mining techniques. J. of Land Degradation & Development, 31, 1502-1519 (In Persian). [DOI:10.1002/ldr.3549]
20. Kéry, M., & Schmid, H. (2006). Estimating species richness: calibrating a large avian monitoring programme. Journal of Applied Ecology, 43(1), 101-110. [DOI:10.1111/j.1365-2664.2005.01111.x]
21. Lessa Derci, A., Gutsch, M., Basile, M., & Suckow, F. (2020). Socially optimal forest management and biodiversity conservation in temperate forests under climate change. J. of Ecological Economics, 169, 1-16. [DOI:10.1016/j.ecolecon.2019.106504]
22. Magurran, A. (1998). Ecological diversity and its measurement, Chapman & Hall, 210pp.
23. Mesadaghi, M. (1384). Plant Ecology, Mashhad University Press, 184 pp.
24. Mirabolfathy, M., Ahangaran, Y., Lombard, L., & Crous, P. W. (2013). Leaf blight of Buxus sempervirens in northern forests of Iran caused by Calonectria pseudonaviculata. Plant disease, 97(8), 1121-1121. [DOI:10.1094/PDIS-03-13-0237-PDN]
25. Moslemi Seyed Mahalle, S.M., Jalali, G.H., Mohammad Hojjati, S., & Kooch, Y. (2019). The Effect of different forest types on soil properties and biodiversity of grassland cover and regeneration in central Hyrcanian forests (Case study: Seri-Alandan-Sari). Ecology of Iranian Forest, 7(14), 10-21 (In Persian). [DOI:10.29252/ifej.7.14.10]
26. Nadaffard, I., Ramezani, M., Haghverdi, K., Khorasani, N., & Hemmasi, A. (2021). Composition and biodiversity of understory plants in natural forest and plantations of Kelarabad, Chalus. J. of Natural environment, natural resources of Iran. 74(1), 181-93 (In Persian).
27. Namdari Khalan, A., Abrari Vajari, K., & Heidari Sfari Kouchi, A. (2020). Investigation of woody species diversity concerning physiographic factors (Case study: Kalaleh new habitat - Arasbaran). J. of Plant Ecosystem Conservation, 8(16), 305-319 (In Persian).
28. Naqinezhad, A., Hosseini, S., Rajamand, M. A., & Saeidi Mehrvarz, S. (2010). A floristic study on Mazibon and Sibon protected forests, Ramsar, across the altitudinal gradient (300-2300 m). Taxonomy and Biosystematics, 2(5), 93-114.
29. Noroozi Haroni, N., & Badehian, Z. (2016). The Study of Flora, Life Form and Chorology of Herbaceous Plants in Protected and Unprotected Area in Shaft, Guilan. Renewable natural resources research, 7(2), 47-59.
30. Pakdelfar, A. (2021). Thesis Habitat distribution mapping of the Buxus hyrcana habitats on the axis of the Rezvanshahr & relationship between some environmental factors & Box Tree Moth Activity. Department of Natural Resources.100
31. Peet, R. K. (1974). The measurement of species diversity. Annual review of ecology and systematics, 285-307. [DOI:10.1146/annurev.es.05.110174.001441]
32. Porseyedian, S. M., Saeidi Mehrvarz, S., & Bazdid Vahdati, F. (2021). Floristic, life form and chorological studies of Agh Evlar and Marian forests, Talesh, Guilan. Journal of Plant Research (Iranian Journal of Biology), 34(4), 869-883.
33. Raunkiaer, C. (1934) The life forms of plants and statistical plant geography. Clarendon Press, Oxford.
34. Razavi, S. A., & Abbasi, N. (2009). A floristic and chorology investigat ion of oriental arborvitae in Sourkesh reserve (Fazel Abad-Golestan province). Journal of Wood and Forest Science and Technology, 16(2), 83-100 (In Persian).
35. Rechinger, K. H. (Ed.) (1965-1998) Flora Iranica. vols. 1-176., Akademische Druck-und Verlagsanstalt, Graz.
36. Salahi, T., Pourbabaei, H., Salahi, M., & Karamzadeh, S. (2018). Study on floristic composition and chorology of bibi Yanlou' s forest park, Astara. J. of Ecology of Iranian Forest, 6(11), 1-13 (In Persian). [DOI:10.29252/ifej.6.11.1]
37. Siadati, S., Moradi, H., Attar, F., Etemad, V., Hamzeh'ee, B., & Naqinezhad, A. (2010), Botanical diversity of Hyrcanian forests; a case study of a transect in the Kheyrud protected lowland mountain forests in northern Iran. Phytotaxa, 7, 1-18. [DOI:10.11646/phytotaxa.7.1.1]
38. Simpon, E. (1949). Measurement of diversity. Nature, 688, 163. [DOI:10.1038/163688a0]
39. Tadesse, E., Abdulkedir, A., Khamzina, A., Son, Y., & Noulèkoun, F. (2019). Contrasting species diversity and values in home gardens and traditional parkland agroforestry systems in Ethiopian [DOI:10.3390/f10030266]
40. sub-humid lowlands. Forests, 10(3), 266.
41. Tutin, T. G., Heywood, V. H., Burges, N. A., Valentine, D. H., Walters, S. M., & Webb, D. A. (Eds.), (1964-1980). Flora Europaea. Vols. 1-5., Cambridge University Press, Cambridge.
42. Wu, H., Franklin, S.B., Liu, J., & Lu, Z. (2019). The relative importance of density dependence and topography on tree mortality in a subtropical mountain forest. J. of Forest Ecology and Management, 384, 169-179. [DOI:10.1016/j.foreco.2016.10.049]
43. Yousefvand, S., Esmailzadeh, O., Jalali, S. Gh., & Asadi, H. (2017), Flora, life form and chorological study of aboveground vegetation and soil seed bank in noor forest park. Journal of Biology Iran, (1), 1- 14 (In Persian).
44. Zamani, M., Farahani, S., Farashiani, M. A., Salehi, M., Samavat, S. (2017). The first report of the fungus Beauveria bassiana from the Buxus moth Cydalima perspectalis in Iran. Grasslands of Iran, 15(2), 199-202.
45. Zhiang., L., Zhu., Z., & Li., A. E. (2019). Effects of pure and mixed afforestation on biodiversity indexes in west china. Forestry, 12(2), 203-217.
46. Zohary, M. (1973). Geobotanical foundations of the Middle East.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
