دوره 12، شماره 1 - ( بهار و تابستان 1403 )                   جلد 12 شماره 1 صفحات 15-1 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Karimi Y, Omid E, Nouraei A S. (2024). Ten-Year Monitoring of the Vegetation Composition of the Sisangan Forest Park before and after the Cydalima perspectali Outbreak. Ecol Iran For. 12(1), 1-15. doi:10.61186/ifej.12.1.1
URL: http://ifej.sanru.ac.ir/article-1-510-fa.html
کریمی یگانه، اسماعیل زاده امید، نورایی اعظم السادات. پایش ده‎ ساله ترکیب پوشش گیاهی پارک جنگلی سی ‎سنگان قبل و بعد از طغیان آفت شب ‎پره شمشاد (Cydalima perspectalis Walker) بوم شناسی جنگل های ایران (علمی- پژوهشی) 1403; 12 (1) :15-1 10.61186/ifej.12.1.1

URL: http://ifej.sanru.ac.ir/article-1-510-fa.html


1- گروه علوم و مهندسی جنگل، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
2- گروه علوم و مهندسی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
3- دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، ساری، ایران
چکیده:   (963 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: شمشاد هیرکانی (PojarkBuxus hyrcana ) تنها گونه از جنس شمشاد و از معدود درختان پهن‌برگ همیشه سبز جنگل‌های هیرکانی است. هرچند شمشاد در لیست قرمز گیاهان ایران در طبقه حفاظتی در معرض خطر (Endangered) معرفی میشود اما انهدام بخش عمدهای از جنگلهای شمشاد ناحیه هیرکانی از یک­ سو به دلیل تخریب رویشگاه و تغییر کاربری زمین در طول دهههای گذشته و از سوی دیگر بروز بیماری قارچی سوختگی برگ شمشاد و مهمتر از آن طغیان آفت شبپره که در طی مراحل استقرار، این گونه ابتدا اپیدرم برگ را مورد تهاجم قرار داده و سپس برگ‌های کامل و پوست تنه شاخه و ساقه را مورد استفاده قرار میدهد سبب شده است تا سطوح وسیعی از این جنگل­ها (بیش از 80-90 درصد آنها) نابود شده و بنابراین میتوان اذعان داشت که در حال حاضر شمشاد هیرکانی در معرض انقراض (Critically Endangered) است. پژوهش حاضر در نظر دارد تا تأثیر فعالیت برگخواری آفت شبپره شمشاد بر عملکرد پوششگیاهی روزمینی را در دو دوره پایش 1390 (قبل از آفت شب‌پره شمشاد) و 1401 (بعد از آفت شب‌پره شمشاد) در ذخیره‌گاه شمشاد هیرکانی سی‌سنگان را مورد ارزیابی قرار دهد.
مواد و روشها: نمونهبرداری از ترکیب پوششگیاهی در فصل پاییز برای ثبت پوشش پیشبهاره و فصل رویش هنگامی که انتظار میرود سهم عمدهای از ترکیب گیاهی در منطقه حضور داشته و به رشد کامل رسیدند در سال 1390 (قبل از شیوع آفت شب‌پره) و 1401 (پس از شیوع آفت شب‌پره) انجام شد. اندازه قطعات نمونه مطابق با اندازه قطعه نمونه پیشنهادی برای مطالعه ترکیب پوشش گیاهی رویشهای جنگلی نواحی معتدله 400 متر مربع (20× 20 متر) در نظر گرفته ­شد. در هر قطعه نمونه ابتدا فهرست کلیه گونههای گیاهی به تفکیک فرم رویشی ثبت شده و سپس وفور و غلبه (درصد تاج پوشش) گونههای گیاهی بر مبنای مقیاس براون - بلانکه ثبت شد. سپس با استفاده از منابع موجود شامل فلور ایرانیکا مجموعه فلورهای فارسی ایران و فلور رنگی ایران بهطور دقیق مورد شناسایی قرار گرفتند. شکل زیستی گیاهان بر اساس ردهبندی رانکایر تعیین شده و طیف زیستی ترسیم شد. اشکال زیستی گیاهان منطقه تعیین شده بهمنظور بررسی پراکنش جغرافیایی یا کورولوژی گیاهان ابتدا مناطق انتشار آنها با استفاده از منابع فلوری مذکور تعیین شده و بعد کوروتیپ گونه‌ها بر مبنای تقسیمبندی نواحی جغرافیایی و مناطق فلوریستیک زهری تقسیم گردید طیف پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه نیز بهصورت هیستوگرام ترسیم شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که تعداد 52 گونه در سال 1390 و تعداد 69 گونه در سال 1401 در پوشش روزمینی در ذخیرهگاه شمشاد پارک جنگلی سیسنگان شناسایی شد، که 49 گونه (67 درصد) بهطور مشترک در ترکیب پوشش روزمینی در سال 1390 و 1401 حضور داشته، 4 گونه (5 درصد) تنها در سال 1390 و 20 گونه (27 درصد) تنها در پوشش گیاهی روزمینی در 1401 حضور داشتند. بررسی طیف بیولوژیک عناصر گیاهی پوشش روزمینی در سال 1390 نشان داد که فانروفیت­ها با 44 درصد ( 23 گونه)، کریپتوفیت­ها و همی‌کریپتوفیت‌ها با 19 درصد (11 گونه) بهترتیب بیشترین حضور را بهخود اختصاص دادند. اما در بررسی طیف بیولوژیک عناصر گیاهی در سال 1401 فانروفیت­ ها با 38 درصد (26 گونه)، تروفیت ­ها با 23 درصد (16 گونه) بهترتیب بیشترین حضور را به خود اختصاص دادند. در بررسی منطقه پراکنش پوشش گیاهی روزمینی در سال 1390 و 1401، عناصر اروپا سیبری با 50 و 46 درصد (34 و 38 گونه)، چند منطقه­ ایها با 15 و 19 درصد (15 و 16 گونه) بهترتیب بیشترین حضور را بهخود اختصاص دادهاند. نتایج بررسی شاخص‌های تنوع گونه‌ای، یکنواختی و غنای گونه‌ای پوشش روزمینی در دو دوره پایش در سال‌های 1390 و 1401 نشان داد که بین مقادیر شاخص‌های تنوع گونه‌ای روزمینی، یکنواختی و غنای گونه‌ای در دو دوره پایش (1390 و 1401) اختلاف معنیدار (0/001<p) وجود دارد. در بررسی درجه تشابه گونه‌ای پوشش گیاهی گذشته و کنونی ذخیرگاه شمشاد سیسنگان با استفاده از توابع جاکارد و سورنسون مشخص شد که میزان تشابه پوشش گیاهی روزمینی در دو دوره پایش اندک بوده است. چون بروز هرگونه اختلال طبیعی در جوامع جنگلی موجب بروز تغییر در مسیر توالی پوشش گیاهی روزمینی و کاهش تشابه بین پوشش گیاهی قبل و بعد از اختلال میشود در واقع نتایج این تحقیق نشان داد که غنا و تنوع گونه‌ای با افزایش شدت برگخواری بوسیله آفت شبپره شمشاد و باز شدن تاج پوشش افزایش می‌یابد.
نتیجهگیری کلی: نتایج حاصل از این پژوهش تصریح می‌کند که باتوجه به اینکه پوشش گیاهی روزمینی در قطعه نمونههای آلوده غالباً از گونه‌های پیشگام و علفی تشکیل شده است بنابراین هرگونه اقدام مدیریتی بهمنظور بازسازی و احیای این ذخیره‌گاه ارزشمند باید در اولویت قرار گیرد تا مسیر توالی در این ذخیرگاه ارزشمند بهسمت مرحله اوج محقق شود. چون ویژگی‌های رژیم‌های اختلال بهشدت بر پویایی و توالی جنگل تأثیر گذاشته و در این رابطه بهرهگیری از راهبرد مدیریت حفاظتی می‌تواند نقش مهمی در کاهش اثرات آن ایفا نماید.

 
متن کامل [PDF 2068 kb]   (442 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: اکولوژی جنگل
دریافت: 1402/2/31 | پذیرش: 1402/10/13

فهرست منابع
1. Akbarinia, M., Zare, H., Hosseini, S. M., Ejtihad, H. (2013). Examination of flora, vegetative structure and chorology Plant elements of birch communities in Sangde Sari. Research and construction, 64, 84-96 (In Persian).
2. Akbari Massadi, R. A., Mataji, A., & Faleh, A. (2021). The structure of the clearings and its relationship with the reproduction status in the beech forests of Haftkhal area of Sari. Ecology of Iran's forests, 9(18), 209-196 (In Persian). [DOI:10.52547/ifej.9.18.196]
3. Asadi, H., S. M. Hosseini., & Esmailzadeh., O. (2011). Plant composition of permanent soil seed bank in Khybos protected forest. J. For wood prod, 65(2), 131-145 (In Persian).
4. Asadi H., S.M. Hosseini, O., E., & Ahmadi., A. (2018). Investigating the flora, morphology and ecology of boxwood habitats in the protected forest of Khaybus, Mazandaran. Journal of Plant Biology, 3(8), 27-40 (In Persian).
5. Asgharzadeh, P., H. Zare , & Hosseini, S. M. (2008). The Study of Flora, Vegetation Structure, and Chorology of the Plant Elements of Sisangan Forest Park. journal of Sciences and Techniques in Natural Resources, 3(1), 13-25 (In Persian).
6. Assadi, M., Massoumi, A. A., Khatamsaz, M., & Mozaffarian, V. (2008). Flora of Iran. Research Institute of Forest Publication, Tehran (In Persian).
7. Ateshgahi, Z., Ejtihadi., H., & Zareh., H. (2018). Introduction of flora, biological form and geographical distribution of plants in the forests of eastern Sari Dodangeh, Mazandaran province. Iranian Journal of Biology, 22(2), 193-203 (In Persian).
8. Axmanová, I., Chytrý, M., Zelený, D., Li, C. F., & Vymazalová, M. (2012). The species richness-productivity relationship in the herb layer of European deciduous forestsGlob Ecol Biogeogr, 21(6), 667-657. [DOI:10.1111/j.1466-8238.2011.00707.x]
9. Basri, F., Akbarinia, M., & Esmailzadeh., O. (2013). Introducing the flora, morphology and chorology of the soil seed bank of boxwood reserve (Buxus hyrcana Pojark) Sisangan Forest Park. Iranian Plant Biology, 21(6), 9-22 (In Persian).
10. Bordon, N. G., Nogueira, A., Leal Filho, N., & Higuchi, N. (2019). Blowdown disturbance effect on the density, richness and species composition of the seed bank in Central Amazonia. Forest ecology and management, 453, 117633. [DOI:10.1016/j.foreco.2019.117633]
11. Braun-Blanquet, J. (2013). Pflanzensoziologie: grundzüge der vegetationskunde. Springer-Verlag.
12. Cárdenas, A. M., Toledo, D., Gallardo, P., & Guerrero-Casado, J. (2021). Assessment and distribution of damages caused by the trunk-boring insects Coraebus undatus (Fabricius)(Coleoptera: Buprestidae) and Reticulitermes grassei Clément (Blattodea: Rhinotermitidae) in Mediterranean restored cork-oak forests. Forests, 12(11), 1501. [DOI:10.3390/f12111501]
13. Casteels, H., Witters, J., Vandierendonck, S., Van Remoortere, L., & Goossens, F. (2011). First report of Cydalima perspectalis (Lepidoptera: Crambidae) in Belgium. 63rd International Symposium on Crop Protection (poster presentation).
14. Dengler, J., & Boch, S. (2008). Forest-edge communities (Trifolio-Geranietea sanguinei) on the island of Saaremaa (Estonia): Phytosociology and biodiversity patterns. Mitt. Arbeitsgem. Geobot. Schleswig-Holstein Hamb, 65, 257-286.
15. Ehrlich, P., & Ehrlich, A. (1981). Extinction: the causes and consequences of the disappearance of species.
16. Ejtihadi, H., Sepehri, A., & Akafi., H. R. (2012). Methods of measuring biodiversity (P. Rezvani, Ed. Vol. 2). Mashhad Ferdowsi University (In Persian).
17. Esmailzadeh, Hosseini, S. M., Tabari, M., Baskin, C. C., & Asadi, H. (2011). Persistent soil seed banks and floristic diversity in Fagus orientalis forest communities in the Hyrcanian vegetation region of Iran. Flora-Morphology, Distribution, Functional Ecology of Plants, 206(4), 365-372 (In Persian). [DOI:10.1016/j.flora.2010.04.024]
18. Esmailzadeh, O., Hosseini, S. M., Masadaghi, M., Masoud, T. K., & Mohammadi, J. (2009). Is the plant composition of the soil seed bank capable of describing terrestrial plant communities? Environmental Science, 7(2), 41-62 (In Persian).
19. Fettig, C. J., Klepzig, K. D., Billings, R. F., Munson, A. S., Nebeker, T. E., Negrón, J. F., & Nowak, J. T. (2007). The effectiveness of vegetation management practices for prevention and control of bark beetle infestations in coniferous forests of the western and southern United States. Forest ecology and management, 238(1-3), 24-53. [DOI:10.1016/j.foreco.2006.10.011]
20. Gandhi, K. J., Smith, A., Hartzler, D. M., & Herms, D. A. (2014). Indirect effects of emerald ash borer-induced ash mortality and canopy gap formation on epigaeic beetles. Environmental Entomology, 43(3), 546-555. [DOI:10.1603/EN13227]
21. Ghahraman, A. (2000). Floras of Iran (Vol. 22). Research Institute of Forests and Pastures.
22. Greig-Smith, P. (1983). Quantitative plant ecology (Vol. 9). Univ of California Press.
23. Hill, M. O. (1973). Diversity and evenness: a unifying notation and its consequences. Ecologr, 54, 427-432. [DOI:10.2307/1934352]
24. Jalili, A., & Jamzad, Z. (1999). Red data book. Research Institute of forest and Ragelands (In Persian).
25. Kargar, M. R., Khabazi, F., & Hesabi, A. (2023). Evaluation Crown Height Model Extracted from the UAV in Individual Tree Detection in Sisangan Forest Park. [DOI:10.52547/ifej.10.20.193]
26. Kazerani, F., M.E., F., M. Alazmani, S. Farahani, S.N. Khaleghi, M. Kord Mohammadi, S. Zeinali, M. Kouhjani Gorji, & Y. Ahangaran. (2019). Sex pheromone traps for detection of Cydalima perspectalis (Walker) (Lepidoptera: Crambidae) in Hyrcanian forests, Iran. Journal of Crop Protection, 8(2), 222-215 (In Persian).
27. Khabazi, F., & Esmailzadeh., O. (2020). Classification of plant communities of Buxus hyrcana Pojark in Cheshme Belbel forest (Bandargaz, Golestan). Forest Research and Development, 6(3), 503-491 (In Persian).
28. Khan, W., Khan, S. M., Ahmad, H., Alqarawi, A. A., Shah, G. M., Hussain, M., & Abd_Allah, E. (2018). Life forms, leaf size spectra, regeneration capacity and diversity of plant species grown in the Thandiani forests, district Abbottabad, Khyber Pakhtunkhwa, Pakistan. Saudi Journal of Biological Sciences, 25(1), 94-100. [DOI:10.1016/j.sjbs.2016.11.009]
29. Kim, T. N., Underwood, N., & Inouye, B. D. (2013). Insect herbivores change the outcome of plant competition through both inter‐and intraspecific processes. Ecology, 94(8), 1753-1763. [DOI:10.1890/12-1261.1]
30. Kirkman, L. K., & Giencke, L. M. (2017). Restoring and managing a diverse ground cover. In Ecological restoration and management of longleaf pine forests (pp. 207-232). CRC Press. [DOI:10.1201/9781315152141-11]
31. Krüger, E. (2008). Glyphodes perspectalis (Walker, 1859)-new for the European fauna (Lepidoptera: Crambidae). Entomologische Zeitschrift mit Insekten-Börse, 118(2), 81-83.
32. Landuyt, D., De Lombaerde, E., Perring, M. P., Hertzog, L. R., Ampoorter, E., Maes, S. L., De Frenne, P., Ma, S., Proesmans, W., & Blondeel, H. (2019). The functional role of temperate forest understorey vegetation in a changing world. Global Change Biology, 25(11), 3625-3641. [DOI:10.1111/gcb.14756]
33. Leuthardt, F. L., & Baur, B. (2013). Oviposition preference and larval development of the invasive moth C ydalima perspectalis on five European box‐tree varieties. Journal of Applied Entomology, 137(6), 437-444. [DOI:10.1111/jen.12013]
34. Lynch, J. A., Hollis, J. L., & Hu, F. S. (2004). Climatic and landscape controls of the boreal forest fire regime: Holocene records from Alaska. Journal of Ecology, 477-489. [DOI:10.1111/j.0022-0477.2004.00879.x]
35. Maguran, A. E. (1996). Ecologcal diversity and its measurement. Chaman and Hall.
36. Margalef, R. (1973). Information theory in ecology.
37. Matsiakh, I., Kramarets, V., & Mamadashvili, G. (2018). Box tree moth Cydalima perspectalis as a threat to the native populations of Buxus colchica in Republic of Georgia. Journal of the Entomological Research Society, 20(2), 29-42.
38. Menhinick, E. F. (1964). A comparison of some species‐individuals diversity indices applied to samples of field insects. Ecology, 45(4), 859-861. [DOI:10.2307/1934933]
39. Mesdaghi, M. (2011). Description and analysis of vegetation. Academic Jihad, Mashhad branch (In Persian).
40. Naghi-Njad, A., & Zarezadeh, S. (2012). Investigating plant sociology of Noor and Sisangan floodplain forests, Mazandaran province. Plant Biology, 5(16), 103-121 (In Persian).
41. Norai, A., o., E., & S. G., J. (2013). Classification of permanent and temporary soil seed bank of Sefid Pelet protected forest, Noor Jungle Park. journal of forest and wood produt, 67(2), 215-231 (In Persian).
42. Peet, R. K. (1974). The measurement of species diversity. Annual review of ecology and systematics, 5, 285-307. [DOI:10.1146/annurev.es.05.110174.001441]
43. Petrov, V. (1977). Reserve of viable plant seeds in the uppermost soil layer beneath the canopies on coniferous and small leaved forests. Moscow University biological sciences bulletin.
44. Raunkiaer, C. (1934). The life forms of plants and statistical plant geography; being the collected papers of C. Raunkiær. The life forms of plants and statistical plant geography; being the collected papers of C. Raunkiaer.
45. Rechinger, K. H. (1963). Flora Iranica. vols. 1-178. Akademische Druck-U Verlagsanstalt, Graz.
46. Salisbury, A., Korycinska, A., & Halstead, A. (2012). The first occurrence of larvae of the box tree moth, Cydalima perspectalis (Lepidoptera: Crambidae) in private gardens in the UK. British Journal of Entomology and Natural History, 25(1), 1.
47. Seidl, R., Thom, D., Kautz, M., Martin-Benito, D., Peltoniemi, M., Vacchiano, G., Wild, J., Ascoli, D., Petr, M., & Honkaniemi, J. (2017). Forest disturbances under climate change. Nature climate change, 7(6), 395-402. [DOI:10.1038/nclimate3303]
48. Sekhavat, S., O. Esmailzadeh, & Asadi., H. (2015). Flora, morphology and chorology of Rosemary vegetation and soil bank of (Albizzia julibrissin Durazz) habitats in the forests of Mazandaran province, Iran's Forest Ecology, 4(8), 39-28 (In Persian).
49. Seljak, G. (2012). Six new alien phytophagous insect species recorded in Slovenia in 2011. Acta entomologica slovenica, 20(1), 31-44.
50. Soja, A. J., Tchebakova, N. M., French, N. H., Flannigan, M. D., Shugart, H. H., Stocks, B. J., Sukhinin, A. I., Parfenova, E., Chapin III, F. S., & Stackhouse Jr, P. W. (2007). Climate-induced boreal forest change: predictions versus current observations. Global and planetary change, 56(3-4), 274-296. [DOI:10.1016/j.gloplacha.2006.07.028]
51. Soleimanipour, S., & Esmailzad., O. (2014). ntroduction of flora, morphology and chorology of boxwood (Buxus hyrcana) habitats in Frame Sari forests. Journal of Taxonomy and Biosystematics, 7(23), 56-39 (In Persian).
52. Šumpich, J. (2012). Blastobasis sardinica sp. nov.-a new species from the Mediterranean region (Lepidoptera, Blastobasidae). Entomologische Zeitschrift, 122, 229-232.
53. Székely, L., Dinc, V., & Mihai, C. (2011). Cydalima perspectalis (Walker, 1859), a new species for the Romanian fauna (Lepidoptera: Crambidae: Spilomelinae). Buletin de informare Entomologica, 22(3-4), 73-77.
54. Thompson, K., & Grime, J. P. (1979). Seasonal variation in the seed banks of herbaceous species in ten contrasting habitats. The Journal of Ecology, 893-921. [DOI:10.2307/2259220]
55. Valladares, F., & Guzmán, B. (2006). Canopy structure and spatial heterogeneity of understory light in an abandoned Holm oak woodland. Annals of Forest Science, 63(7), 749-761. [DOI:10.1051/forest:2006056]
56. Yusefvand, s., O. Esmailzadeh, Jalali, S. G., & Asadi., H. (2016). Introduction of flora, biomorphology and chorology of Rosemary vegetation and Noor Jungle Park soil seed bank. Plant Research Journal Iranian Biology Journal Scientific, 30(1), 245-232 (In Persian).
57. Zangy, E., Kigel, J., Cohen, S., Moshe, Y., Ashkenazi, M., Fragman-Sapir, O., & Osem, Y. (2021). Understory plant diversity under variable overstory cover in Mediterranean forests at different spatial scales. Forest ecology and management, 494, 119319. [DOI:10.1016/j.foreco.2021.119319]
58. Zohary, M., Heyn, C. C., & Heller, D. (1993). Conspectus florae orientalis/7 Umbelliflorae: Cornaceae-Umbelliferae (Apiaceae).

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به بوم‏شناسی جنگل‏های ایران می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Ecology of Iranian Forest

Designed & Developed by : Yektaweb