دوره 12، شماره 2 - ( پاییز و زمستان 1403 )                   جلد 12 شماره 2 صفحات 143-130 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Kartoolinejad D, Sahebalam I. (2024). Effect of Humic Acid and Cattle Manure on Stomatal Conductance, Photosynthesis, and Growth Variables of White Mulberry Seedlings in the Nursery Condition. Ecol Iran For. 12(2), 130-143. doi:10.61186/ifej.12.2.130
URL: http://ifej.sanru.ac.ir/article-1-552-fa.html
کرتولی نژاد داود، صاحب علم ایمان. اثر هیومیک اسید و کود حیوانی بر هدایت روزنه‌ای و متغیرهای رویشی نهال‌های توت سفید در بستر نهالستان بوم شناسی جنگل های ایران (علمی- پژوهشی) 1403; 12 (2) :143-130 10.61186/ifej.12.2.130

URL: http://ifej.sanru.ac.ir/article-1-552-fa.html


1- گروه جنگلداری مناطق خشک، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
2- رشته علوم جنگل، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
چکیده:   (453 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: امروزه رشد فزاینده جمعیت کلان‌شهرها، توسعه صنعتی در این شهرها و نیاز به گسترش فضاهای سبز شهری و کمربند سبز شهری، توجه مدیران را به استفاده و کاشت گونههای درختی چندمنظوره بیش از پیش جلب نموده است. در بسیاری از کشورهای پیشرفته، کاربرد کودهای شیمیایی در عرصه‌های فضای سبز، پارک‌ها، کشاورزی، باغداری و فضاهای سبز شهری منسوخ شده است. از مهم‌ترین دلایل این امر می‌توان به اثرات نامطلوب زیست‌محیطی، تخریب تعادل شیمیایی و بافت خاک، برهم‌زدن اکولوژی جوامع فون و فلور و آلودگی آب‌های شیرین اشاره کرد. بههمین دلیل استفاده از انواع کودهای آلی به‌عنوان یکی از راهکارهای مهم در بهبود تولیدات باغی و زراعی و کاهش خطر بروز آلودگیهای محیطی به‌ویژه آلودگی منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی موردتوجه قرار گرفته است. هیومیک اسید یکی از مهم‌ترین انواع کودهای آلی است که نوعی اسید آلی تثبیت شده و از ترکیبات اصلی هوموس است که خود از فراوان‌ترین ترکیبات آلی در طبیعت محسوب می‌شود. استفاده از هیومیک اسید برای گیاهان میتواند به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم موجب رشد بهتر گیاهان شود و بدینصورت میزان تولید را افزایش داده و کیفیت محصول را نیز بهبود بخشد؛ بنابراین پژوهش حاضر به‌منظور امکان‌سنجی تقویت مولفه‌های رویشی و زنده‌مانی نهالهای توت سفید به‌عنوان پرکاربردترین گونه درختی جهت کاشت در کمربند سبز مشهد تحت تأثیر استفاده از کود هیومیک اسید و کود حیوانی صورت پذیرفت.
مواد و روش‌ها: برای انجام این تحقیق، نهال‌های دوساله و هم اندازه توت به‌صورت ریشه لخت تهیه گردید. سپس به بسترهای آماده شده در نهالستان کمربند سبز مشهد جهت کاشت به‌صورت گودالی و با فواصل کاشت 1/5×1/5 متر در قالب طرح کاملاً تصادفی منتقل گردیدند. در 5 کرت آزمایشی مجزا، خاک نهالستان با کود حیوانی بهطور کامل و یکنواخت مخلوط گردید. سپس در دو کرت علاوه بر کود حیوانی مزبور، کود هیومیک اسید بهشکل محلول و بهترتیب با غلظت‌های50 و 300 میلی‌گرم در لیتر به خاک اضافه و مخلوط شد. در دو کرت دیگر نیز، محلول‌پاشی بر سطوح برگ نهال‌ها با غلظت‌های 50 و 300 میلی‌گرم در لیتر در ابتدای فصل رویش انجام گرفت. برای نهال‌های کرت پنجم نیز فقط تیمار کود حیوانی در نظر گرفته شد. 10 نهال به‌عنوان تکرار برای هر تیمار مورد بررسی قرار گرفت. نهال‌ها پس از کاشت و شمارهگذاری در ابتدا و انتهای دوره به‌منظور محاسبه رویش اندازهگیری و در طی یک دوره رویشی 6 ماهه بهطور یکنواخت آبیاری شدند. پس از گذشت شش ماه از اعمال تیمارها، خصوصیات رویشی و فیزیولوژیکی نهال از جمله ارتفاع نهال، قطر یقه، طول ریشه، تعداد برگ و شاخه، وزن خشک اندام هوایی و ریشه، مقدار تبادلات گازی، شدت فتوسنتز و زنده‌مانی نهالها اندازهگیری و مورد مقایسه آماری قرار گرفت. بهمنظور اندازهگیری زیتوده، نهال‌ها بهدقت از خاک خارج شده و پس از شستوشوی خاک اطراف ریشه و شمارش تعداد شاخه و برگ، هر نهال به دو قسمت ریشه و ساقه تقسیم شد. سپس در دمای 70 درجه سانتیگراد بهمدت 48 ساعت خشک شده و با ترازوی دیجیتال توزین شدند. در نهایت، داده‌ها در قالب طرح کاملاً تصادفی آنالیز و میانگین آنها با استفاده از آزمون توکی مورد مقایسه آماری قرار گرفت. اندازهگیری میزان تبادلات گازی (هدایت روزنهای) و نرخ فتوسنتز در هوای آزاد و تحت شرایط طبیعی دما، نور و رطوبت نسبی هوا با دستگاه قابل‌حمل اندازهگیری تبادلات گازی انجام گرفت. برای این منظور از هر تکرار 6-3 برگ بالغ انتخاب شد. تمام اندازه‌گیری‌ها بین ساعت 9 تا 12 صبح در یک روز آفتابی با شدت نور 1400 میکرومول بر مترمربع در ثانیه انجام شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد تیمار هیومیک اسید با غلظت 300 میلی‌گرم در لیتر اضافه شده به خاک باعث ایجاد بیشترین مقادیر میانگین متغیرها شده است؛ بهطوریکه بیشترین مقدار رویش قطری (mm 3/2)، رویش ارتفاعی نهال (cm 35/1)، تعداد برگ (45)، تعداد شاخه (16)، وزن خشک ریشه (g 31/3) و اندام‌های هوایی (g 38/1) در تیمار مزبور شده است. مقایسه میانگین متغیرهای فیزیولوژیک نظیر شدت فتوسنتز (μmol m-2 s-1 14/5)، نرخ هدایت روزنه‌ای (mol m-2 s-1 0/23) نیز نشان داد که تیمار هیومیک اسید با غلظت 300 میلی‌گرم در لیتر اضافه شده به خاک بیشترین مقدار را داشته است. پس از آن، تیمار هیومیک اسید 50 میلی‌گرم در لیتر اضافه شده به خاک و سپس محلول پاشی با هیومیک اسید 300 میلی‌گرم بر لیتر اثرات بهتری نسبت به سایر تیمارها نشان دادند. در کل افزایش هیومیک اسید در خاک عملکرد بهتری را نسبت به محلول‌پاشی بر سطح برگ نهال‌های توت سفید داشته است. در تمامی متغیرهای ارزیابی شده، کود حیوانی، کمترین میانگین را ایجاد نمود.
نتیجه‌گیری: قابل ذکر است که اثرات مثبت هیومیک اسید در رویش و زی‌توده گیاهان به افزایش قابلیت جذب آب و مواد غذایی توسط گیاه و از طرف دیگر اثرات شبه هورمونی آن برای گیاهان نسبت داده می‌شود. بر اساس نتایج تحقیق حاضر و با توجه به اثرات مثبت هیومیک اسید بر بهبود ویژگیهای رویشی و نیز شدت فتوسنتز نهالهای گونه توت و تأثیر معنی‌دار بر افزایش زیست‌توده (متغیرهایی نظیر تعداد برگ، تعداد شاخه، رشد طولی نهال، رشد قطری، رشد ریشه و اندام‌های هوایی)، افزودن کودهای هیومیک اسید به خاک در زمان نهال‌کاری با گونه توت سفید در فضاهای سبز شهری، باغداری و کمربندهای سبز شهرها بسیار توصیه می‌شود.

متن کامل [PDF 429 kb]   (338 دریافت)    
نوع مطالعه: تخصصی | موضوع مقاله: اکولوژی جنگل
دریافت: 1402/12/27 | پذیرش: 1403/3/30

فهرست منابع
1. Abbas Zadeh, B., Asadi Sanam, S., & Layegh Haghighi, M. (2019). Enhancement of phenoilc compounds of olive (Olea europaea L.) leaf with soil application of chemical and organic fertilizers. Journal of Plant Production Research, 26(3), 179-198 (In Persian).
2. Abbaszadeh Faruji, R., Shoor, M., Tehranifar, A., & Abedi, B. (2020). Effects of Humic and Fulvic Acids on Some Physiological Characteristics of Two Ornamental Plants of Granium (Plargonium spp.) and Scindapsus (Scindapsus spp.). Journal of Soil and Plant Interactions-Isfahan University of Technology, 11(1), 45-58 (In Persian). [DOI:10.47176/jspi.11.1.18081]
3. Abdel-Mawgoud, A.M.R., El-Greadly, N.H.M., Helmy, Y.I., & Singer, S.M. (2007). Responses of tomato plants to different rates of humic-based fertilizer and NPK fertilization. Journal of Applied Sciences Research, 3(2), 169-174.
4. Abdi, N. (2019). Effects of the Zeolite, Plant Growth Promoting Rhizobactria (PGPR) and Humic Acid on early growth of Atriplex canescens L. seedlings in Arak. Journal of Arid Biome, 8(2), 27-35 (In Persian). [DOI:10.29252/aridbiom.2019.1402]
5. Ahani, H., & Abdollahi, P. (2023). Value chain and commercial development of Sea buckthorn (Hipphophae rhamnoides L.) due to the country's food security. Journal of Environmental Research and Technology, 13(13), 65 (In Persian).
6. Amiri, M.B., Esmaeilian, Y., & Alboghobiesh, M. (2022). Effect of humic and salicylic acids spraying on some morphological characteristics, yield and yield components of sorghum (Sorghum bicolor L.) in different levels of irrigation. Iranian Journal of Field Crop Science, 53(1), 55-67 (In Persian).
7. Aslani, S., Barzegar, T., & Nikbakht, J. (2019). Effect of humic acid on physiological and biochemical indices and yield of tomato under deficit irrigation. Journal of Crops Improvement, 21(2): 221-232 (In Persian).
8. Bahmani, M., Yousefi, S., & Kartolinezhad, D. (2016). The effects of gamma radiation on seed germination and vigour of caper (Capparis spinosa var. parviflora) medicinal plant. Iranian Journal of Seed Research, 3(1), 15-26 (In Persian).
9. Bayanloo, E., Aelaei, M., & Khani, M.S. (2020). Catharanthus roseus L. (G. DON). Iranian Journal of Horticultural Science, 50(4), 993-1008 (In Persian).
10. Bello, W.B., Adejuyigbe, C.O., Adigun, J.A. & Dare, M.O. (2019). Soil fertility status, nutrient uptake and maize (Zea mays L.) yield as influenced by animal manure and compost. Journal of Organic Agriculture and Environment, 7(1), 9-16.
11. Chamani, E., Bonyadi, M., & Ghanbari, A. (2016). Effects of Salicylic acid and Humic acid on Vegetative Indices of Periwinkle (Catharanthus roseus L.). Journal of Horticultural Science, 29(4), 631-641 (In Persian).
12. Chen, Y., & Aviad, T. (1990). Effects of humic substances on plant growth. Humic Substances in Soil and Crop Sciences: Selected Readings, 161-186. [DOI:10.2136/1990.humicsubstances.c7]
13. Dadashpoor, H., Javadi, M., & Rafieian, M. (2015). Investigation the Way of Creation of Green-Belt and Its Effect onGuide and Control of Urban Growth in Tehran Limit Line. Armanshahr Architecture & Urban Development, 7(13), 293-303 (In Persian).
14. Delfine, S., Tognetti, R., Desiderio, E., & Alvino, A. (2005). Effect of foliar application of N and humic acids on growth and yield of durum wheat. Agronomy for Sustainable Development, 25(2), 183-191. [DOI:10.1051/agro:2005017]
15. Hatami, E., Shokouhian, A.A., Ghanbari, A.R., & Naseri, L. (2020). Investigation the effect of humic acid on some morphhophysiological and biochemical characteristics of almond rootstocks under salinity stress. Iranian Journal of Horticultural Science, 51(3), 523-536 (In Persian).
16. Hemati, A., Alikhani, H.A., Babaei, M., Ajdanian, L., Asgari Lajayer, B., & van Hullebusch, E.D. (2022). Effects of foliar application of humic acid extracts and indole acetic acid on important growth indices of canola (Brassica napus L.). Scientific Reports, 12(1), 20033 (In Persian). [DOI:10.1038/s41598-022-21997-5]
17. Hoseini Chenarestani Olia, M., Hoseini Farrehi, M. & Aboutalebi, A.H. (2017). Effect of diffrent media culture and humic acid on some important vegetative properties of orange seedling cv. Valencia (Citrus sinensis) using sour orange (C. aurantium) rootstock. Iranian Journal of Horticultural Science, 48(3), 487-502 (In Persian).
18. Karimi, H., Karami, G., & Mousavi, S.M. (2019). Investigating of characteristic and contexts of agroforestry system development. Human & Environment, 17(2), 79-90 (In Persian).
19. Keshavarz, H., Modarres-Sanavy, S.A., Sefidkon, F., & Mokhtassi-Bidgoli, A. (2019). Effect of organic fertilizers and urea fertilizer on phenolic compounds, antioxidant activity, yield and yield components of peppermint (Mentha piperita L.) under drought stress. Iranian Journal of Field Crops Research, 17(4), 661-672 (In Persian).
20. Khan, M.N., Mobin, M., Abbas, Z.K., & Alamri, S.A. (2018). Fertilizers and their contaminants in soils, surface and groundwater. Encyclopedia of the Anthropocene, 5, 225-240. [DOI:10.1016/B978-0-12-809665-9.09888-8]
21. Khorasaninejad, S., Alizadeh Ahmadabadi, A., & Hemmati, K. (2018). The effect of humic acid on leaf morphophysiological and phytochemical properties of Echinacea purpurea L. under water deficit stress. Scientia Horticulturae, 239, 314-323. [DOI:10.1016/j.scienta.2018.03.015]
22. Lutts, S., Kinet, J.M., & Bouharmont, J. (1996). NaCl-induced senescence in leaves of rice (Oryza sativa L.) cultivars differing in salinity resistance. Annals of Botany, 78(3), 389-398. [DOI:10.1006/anbo.1996.0134]
23. MacCarthy, P. (2001). The principles of humic substances. Soil science, 166(11), 738-751. [DOI:10.1097/00010694-200111000-00003]
24. Mahmoudkhani, M., Feghhi, J., Makhdoum, M., & Bahmany, O. (2018). Evaluation of Outdoor Recreational Capability for Planning Forest Promenade in the North Green Belt of Tehran. Environmental Researches, 8(16), 187-197 (In Persian).
25. Malakooti, H., Arghavani, S., & Aliakbari Bidokhti, A. (2019). Numerical Evaluation of the Effects of Green Belt Development on Local Meteorology and Air Quality over Tehran Metropolis. Journal of Environmental Studies, 45(3), 413-429 (In Persian).
26. Man-Hong, Y., Lei, Z., Sheng-Tao, X., McLaughlin, N. B., & Jing-Hui, L. (2020). Effect of water soluble humic acid applied to potato foliage on plant growth, photosynthesis characteristics and fresh tuber yield under different water deficits. Scientific Reports, 10(1), 7854. [DOI:10.1038/s41598-020-63925-5]
27. Marschner, H. (Ed.). (2011). Marschner's mineral nutrition of higher plants. Academic press.
28. Mashayekhi, S., Abdali Mashhadi, A., Bakhshandeh, A., Lotfi Jalal Abadi, A., & Seyyed Nejad, S. M. (2019). Relationship of salicylic acid and humic acid foliar spray and harvesting times with yield and quality of German chamomile (Matricaria chamomilla L.). Journal of Agricultural Science and Sustainable Production, 29(1), 209-222 (In Persian).
29. Mirzaee, N., Jabbarzadeh, Z., & Rasouli-Sadaghiani, M. (2020). Influence of humic acid and nano-calcium chelate application on photosynthetic pigments and nutrient uptake of Gerbera jamesonii cv. Dune. Journal of Plant Process and Function, 9(39), 61-76 (In Persian).
30. Naghashzadeh, M.R., Sharifabad, H.H., Heravan, E.M., Rafiee, M., Rejali, F., & Imantalab, N. (2014). Evaluation of maize leaf gas exchanges with application of mycorrhizal biofertilizer under drought stress conditions. Seed and Plant Production Journal, 30(1), 47-59 (In Persian).
31. Naithani, K.J., Ewers, B.E., & Pendall, E. (2012). Sap flux-scaled transpiration and stomatal conductance response to soil and atmospheric drought in a semi-arid sagebrush ecosystem. Journal of Hydrology, 464, 176-185. [DOI:10.1016/j.jhydrol.2012.07.008]
32. Nasseri, A., Khorshidi, M.B., Faramarzi, A., & Mottaghifard, Z. (2020). Determination of Irrigation Time by Measuring Stomatal Conductance in Corn Leaves. Water Management in Agriculture, 6(2), 37-46 (In Persian).
33. Padem, H., Ocal, A., & Alan, R. (1997, November). Effect of humic acid added to foliar fertilizer on quality and nutrient content of eggplant and pepper seedlings. In International Symposium Greenhouse Management for Better Yield & Quality in Mild Winter Climates 491 (pp. 241-246). [DOI:10.17660/ActaHortic.1999.491.35]
34. Parandian, F., & Samavat, S. (2012). Effects of fulvic acid and humic acid on anthocyanin, soluble sugar, α-amylase. International Research Journal of Applied and Basic Sciences, 3(5), 924-929.
35. Pour, A.S., & Nejad, D.K. (2017). Carbon uptake and leaf gas exchange of ash tree (Fraxinus excelsior) affected by different intensities of photosynthetically active radiation (case study: Central Europe forests). Journal of Natural Environment, 70(2), 373-384 (In Persian).
36. Rahi, A., Mirzaie-Nodoushan, H., Danaee, M., & Azizi, F. (2013). Effects of humic acid on vegetative characteristics of Festuca arundinacea. Iranian Journal of Range and Desert Research (IJRDR), 19(4), 722-736 (In Persian).
37. Rahimi, D., Sadeghipour, A., & KartooliNejad, D. (2016). Effects of priming with different concentrations of potassium nitrate salt on seed germination and vigor indices of Capparis cartilaginea. Rangeland, 10(2), 180-190 (In Persian).
38. Razavi Nasab, A., Fotovat, A., Astaraie, A.R., & Tajabadipour, A. (2017). Effect of organic and chemical amendment matters and humic acid on morpho-physiologic parameters of pistachio seedlings in field conditions. Journal of Agricultural Engineering Soil Science and Agricultural Mechanization, (Scientific Journal of Agriculture), 40(1), 107-124 (In Persian).
39. Rubio, V., Bustos, R., Irigoyen, M.L., Cardona-López, X., Rojas-Triana, M., & Paz-Ares, J. (2009). Plant hormones and nutrient signaling. Plant Molecular Biology, 69, 361-373. [DOI:10.1007/s11103-008-9380-y]
40. Sabouri, F., Sirousmehr, A., & Gorgini Shabankareh, H. (2018). Effect of irrigation regimes and application of humic acid on some morphological and physiological characteristics of Savory (Satureja hortensis L.). Iranian Journal of Plant Biology, 9(4), 13-24 (In Persian).
41. Safari, A., Fatemi, A., Saiedi, M., & Kolahchi, Z. (2022). Effect of drought stress on water use efficiency of grapevines (Vitis vinifera L.) cultivar 'Bidaneh Ghermrz'under different fertilizer treatments. Journal of Plant Research (Iranian Journal of Biology), 35(4), 836-847 (In Persian).
42. Sangeetha, M., Singaram, P., & Uma Devi, R. (2006). Effect of lignite humic acid and fertilizer on yield of onion and nutrient availability, Proceeding of 18th World Congress of Soil science 9-15. Philadelphia, Pennsylvania, USA.
43. Shen, J., Guo, M. J., Wang, Y.G., Yuan, X.Y., Wen, Y.Y., Song, X.E., ... & Guo, P.Y. (2020). Humic acid improves the physiological and photosynthetic characteristics of millet seedlings under drought stress. Plant Signaling & Behavior, 15(8), 1774212. [DOI:10.1080/15592324.2020.1774212]
44. Shoa Davoud Li, A., & Motalebi, E. (2020). The effect of application of humic acid and sulfur together with Thiobacillus bacteria on the morphological characteristics of magnolia plant. Plant and Biotechnology of Iran, 14(4), 11-19 (In Persian).
45. Tahir, M.M., Khurshid, M., Khan, M.Z., Abbasi, M.K., & Kazmi, M.H. (2011). Lignite-derived humic acid effect on growth of wheat plants in different soils. Pedosphere, 21(1), 124-131. [DOI:10.1016/S1002-0160(10)60087-2]
46. Tchaikovskaya, O., Chaidonova, V., Yudina, N., & Plotnikova, I. (2021). Engineering of humic acids in biostimulants of plant growths. Progress in Material Science and Engineering, 247-261. [DOI:10.1007/978-3-030-68103-6_22]
47. Türkmen, Ö., Dursun, A., Turan, M., & Erdinç, Ç. (2004). Calcium and humic acid affect seed germination, growth, and nutrient content of tomato (Lycopersicon esculentum L.) seedlings under saline soil conditions. Acta Agriculturae Scandinavica, Section B-Soil & Plant Science, 54(3), 168-174. [DOI:10.1080/09064710310022014]
48. Valero, N., Ustates, Y., & Pantoja-Guerra, M. (2023). Biostimulant activity of humic acids derived from goat manure vermicompost and lignite in relation to their structure and interaction with a PGPR strain under semiarid conditions. Revista Colombiana de Ciencias Hortícolas, 17(2), e15956-e15956. [DOI:10.17584/rcch.2023v17i2.15956]

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به بوم‏شناسی جنگل‏های ایران می‌باشد.

طراحی و برنامه نویسی: یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Ecology of Iranian Forest

Designed & Developed by: Yektaweb