بهار و تابستان 1402
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
چکیده: (42 مشاهده)
مقدمه و هدف: قارچهای میکوریز آربوسکولار، به دلیل اثرات بسیار مفیدی که در رشد و نمو گیاهان از طریق تامین آب مورد نیاز گیاهان به ویژه در شرایط تنش خشکی و افزایش تحمل آنها به تنش شوری و به طور کلی، کمک به گیاه برای غلبه بر تنشهای زنده و غیر زنده دارند مورد توجه بسیاری از پژوهشگران می باشند. این پژوهش در سالهای 1401-1399 با هدف بررسی تاثیر پخش سیلاب، نوع پوشش گیاهی و ویژگیهای خاک بر فراوانی و تنوع قارچهای میکوریز در ایستگاه کوثر انجام شد.
مواد و روشها: در بهار و پاییز، در کاربریهای مختلف شامل جنگل دست کاشت اوکالیپتوس، جنگل دست کاشت آکاسیا، مرتع دست کاشت با بوته های آتریپلکس و مرتع طبیعی در دو وضعیت با پخش سیلاب و بدون پخش سیلاب (شاهد) از ریشه های کوچکتر از یک میلی متر درختان و گیاهان غالب در مرتع (درمنه دشتی، هلیانتموم و دندورا) و خاک اطراف ریشه آنها تا عمق 20 سانتیمتری، سه نمونه تهیه شد (مجموعا 72 نمونه). پس از جداسازی و رنگ آمیزی ریشه ها، بررسی میکروسکوپی آنها برای مشخص شدن وجود همزیستی در بافت ریشه ها و تعیین میزان آلودگی (کلونیزاسیون) ریشه ها با قارچهای میکوریز و میزان همزیستی میکوریزی براساس میزان آلودگی ریشه با ساختارهای میکوریزی صورت گرفت. خاک عبور داده شده از الک دو میلیمتری برای جداسازی اسپورها استفاده شد و با استفاده از کلیدهای شناسایی و اطلاعات موجود در منابع علمی، براساس ریخت شناسی (مورفولوژی) اسپورها، جنس و گونه قارچهای میکوریز شناسایی گردید.
یافته ها: نتایج نشان داد تراکم اسپور قارچهای میکوریزی در هر دو فصل نمونه برداری در عرصه های پخش سیلاب بیشتر از عرصه های بدون پخش سیلاب بود. همچنین، در تمام کاربری‌ها، تراکم اسپور در فصل پاییز بیشتر از فصل بهار بود. بیشترین درصد اشغال (کلونیزاسیون) ریشه یا درصد همزیستی مربوط به گونه آکاسیا با 81/61 درصد در عرصه بدون پخش سیلاب در فصل بهار و کمترین مقدار، مربوط به گونه اوکالیپتوس با 26/12 درصد در عرصه بدون پخش سیلاب در فصل پاییز بود. در این پژوهش، 21 گونه متعلق به 9 جنس Acaulospora، Claroideoglomus، Diversispora، Entrophospora، Funneliformis، Glomus، Rhizophagus، Scutellospora و Septoglomus در عرصههای با پخش سیلاب و بدون پخش سیلاب شناسایی شدند. گونه Septoglomus constrictum با 0/100 درصد فراوانی، بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داد. گونه های Glomus heterosporum و Rhizophagus aggregatum با فراوانی 0/50 درصد در رده دوم و گونه های Funneliformis mosseae، Glomus ambisporum، Glomus intraradices و Rhizophagus fasciculatus با فراوانی 3/33 درصد در رده سوم قرار گرفتند.
نتیجه گیری: شناسایی قارچهای میکوریزی فعال و موثر موجود در ریزوسفر گیاهان درختی و بوته های مرتعی مناطق خشک می تواند گامی اساسی برای استفاده از آنها در تهیه مایه تلقیح (کود زیستی) و کاهش تاثیر منفی تنشهای مختلف از جمله تنش خشکی باشد.
مواد و روشها: در بهار و پاییز، در کاربریهای مختلف شامل جنگل دست کاشت اوکالیپتوس، جنگل دست کاشت آکاسیا، مرتع دست کاشت با بوته های آتریپلکس و مرتع طبیعی در دو وضعیت با پخش سیلاب و بدون پخش سیلاب (شاهد) از ریشه های کوچکتر از یک میلی متر درختان و گیاهان غالب در مرتع (درمنه دشتی، هلیانتموم و دندورا) و خاک اطراف ریشه آنها تا عمق 20 سانتیمتری، سه نمونه تهیه شد (مجموعا 72 نمونه). پس از جداسازی و رنگ آمیزی ریشه ها، بررسی میکروسکوپی آنها برای مشخص شدن وجود همزیستی در بافت ریشه ها و تعیین میزان آلودگی (کلونیزاسیون) ریشه ها با قارچهای میکوریز و میزان همزیستی میکوریزی براساس میزان آلودگی ریشه با ساختارهای میکوریزی صورت گرفت. خاک عبور داده شده از الک دو میلیمتری برای جداسازی اسپورها استفاده شد و با استفاده از کلیدهای شناسایی و اطلاعات موجود در منابع علمی، براساس ریخت شناسی (مورفولوژی) اسپورها، جنس و گونه قارچهای میکوریز شناسایی گردید.
یافته ها: نتایج نشان داد تراکم اسپور قارچهای میکوریزی در هر دو فصل نمونه برداری در عرصه های پخش سیلاب بیشتر از عرصه های بدون پخش سیلاب بود. همچنین، در تمام کاربری‌ها، تراکم اسپور در فصل پاییز بیشتر از فصل بهار بود. بیشترین درصد اشغال (کلونیزاسیون) ریشه یا درصد همزیستی مربوط به گونه آکاسیا با 81/61 درصد در عرصه بدون پخش سیلاب در فصل بهار و کمترین مقدار، مربوط به گونه اوکالیپتوس با 26/12 درصد در عرصه بدون پخش سیلاب در فصل پاییز بود. در این پژوهش، 21 گونه متعلق به 9 جنس Acaulospora، Claroideoglomus، Diversispora، Entrophospora، Funneliformis، Glomus، Rhizophagus، Scutellospora و Septoglomus در عرصههای با پخش سیلاب و بدون پخش سیلاب شناسایی شدند. گونه Septoglomus constrictum با 0/100 درصد فراوانی، بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داد. گونه های Glomus heterosporum و Rhizophagus aggregatum با فراوانی 0/50 درصد در رده دوم و گونه های Funneliformis mosseae، Glomus ambisporum، Glomus intraradices و Rhizophagus fasciculatus با فراوانی 3/33 درصد در رده سوم قرار گرفتند.
نتیجه گیری: شناسایی قارچهای میکوریزی فعال و موثر موجود در ریزوسفر گیاهان درختی و بوته های مرتعی مناطق خشک می تواند گامی اساسی برای استفاده از آنها در تهیه مایه تلقیح (کود زیستی) و کاهش تاثیر منفی تنشهای مختلف از جمله تنش خشکی باشد.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
