مقدمه و هدف: جنگلهای زاگرس به عنوان گستردهترین و در عین حال آسیبدیدهترین جنگلهای کشور طی سالیان اخیر تحت تاثیر زوال گسترده بلوط قرار گرفتهاند که از این لحاظ در وضعیت بحرانی قرار دارند. زوال درختان بلوط به عنوان یک پدیدهی گسترده و پیچیده توصیف شده که موجب کاهش قدرت رشد و ضعف فیزیولوژیک و سپس حمله عوامل بیماریزا میشود. در حال حاضر که پایداری این جنگلها با یک مشکل جدی روبرو است، برای بررسی راهبردهای صحیح مدیریتی برای مقابله با پدیده زوال، قبل از اینکه این بومسازگان ارزشمند به طور کامل نابود شوند، به اطلاعات پایه و اساسی همچون نقشه گسترش زوال و میزان زیستتوده از دست رفته درختان در نتیجه زوال نیاز است. هدف از مطالعه حاضر، برآورد میزان زیستتوده روی زمین در درختان خشکیده بلوط در نتیجه زوال جنگلهای زاگرس است که در جنگلهای منطقه دادآباد استان لرستان انجام گرفت.
مواد و روشها: این مطالعه در جنگلهای دادآباد واقع در جنوب غربی خرمآباد در استان لرستان انجام شد. برای این منظور تعداد 40 پایه از درختان خشکیده به صورت تصادفی انتخاب و پارامترهای بیومتریک همچون قطر در ارتفاع برابر زانو، قطر در ارتفاع برابر سینه، ارتفاع و قطر تاج آنها اندازهگیری شد. اجزای مختلف درخت به تفکیک، خشک و توزین گردیدند. با استفاده از تحلیل رگرسیونی، زیست توده اندامهای مختلف در مقابل متغیرهای مستقل قطر در ارتفاع برابر زانو، قطر در ارتفاع برابر سینه، ارتفاع و قطر تاج، مدلسازی شد. در نهایت در سطح 32 هکتار از عرصه مورد نظر آماربرداری به صورت صددرصد انجام گرفت که مشخصههای مختلف تمام درختان بلوط ایرانی برداشت شد.
یافتهها: نتایج این تحقیق نشان داد که روابطی قوی برای برآورد میزان زیستتوده درختان بلوط ایرانی قابل ایجاد است. نتیجه برازش مدلهای خطی و غیر خطی برای برآورد زیستتوده این گونه درختی نشان داد که در صورت استفاده از قطر متوسط تاج درخت به عنوان متغیر مستقل، مدل مناسبتر، مدل توانی با ضریب تبیین 857/0 بود. همچنین نتایج روایی مدل یا مقدار RMSE% برای معادله بدست آمده، 082/9 درصد بود. مجموع زیستتوده در منطقه مورد مطالعه 994/389 تن بوده که 54/39% آن یعنی 226/154 تن از زیستتوده سطح منطقه براساس زوال از بین رفته است.
نتیجه گیری: نتایج نشان داد که در مقایسه بین مدلهای رگرسیونی خطی و غیرخطی، بهترین مدل برای برآورد زیستتوده این گونه، مدل توانی بر مبنای قطر متوسط تاج با 857/0R2= بود . به طور کلی استفاده از قطر متوسط تاج به عنوان متغیر برآوردکننده برای گونه بلوط ایرانی، میتواند برآورد بهتر و مناسبتری از زیستتوده این درختان را نشان دهد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1401/9/25 | پذیرش: 1401/11/10