بهار و تابستان 1402
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
دانشگاه لرستان
چکیده: (26 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه: مطالعات مقایسهای جریانات آزاد و منظم رودخانه‌ای باعث افزایش درک ما از اثراث زیست محیطی رودخانهها روی پوششهای گیاهی حاشیه آن میشود. مناطق کرانرودی به طور ویژه نسبت به چرخه هیدرولوژیکی حساس هستند که این نکته بهعنوان یک شاخص مناسب برای نشان دادن تغییرات زیست محیطی بکار میروند. با توجه به اینگه عناصر گیاهی جنگلهای کرانرودی تحت تاثیر نوسانات رودخانه و متغیرهای اقلیمی میباشد، پژوهش حاضر بهدنبال بررسی میزان اثرگذاری فاکتورهای فوق بر روی رویش گونههای سپیدار، سنجد و گز، که از گونههای درختی و درختچهای این جنگلهاست، میباشد.
مواد و روشها: سه گونه درختی از جنگلهای کرانرودی ارس برای مطالعه در این تحقیق انتخاب شد. با استفاده مته سالسنج از پایههای قطور گونههای مورد مطالعه نمونههای رویشی استخراج گردید. حلقههای رویشی نمونهها بعد از آماده سازی با استفاده از میز اندازهگیری LINTAB اندازهگیری و ثبت شد. مقادیر حلقههای رویشی بعد از تاریخ گذاری تطبیقی با استفاده از روش استانداردسازی گاهشناسی درختی برای هرگونه ایجاد شد که برای گونه سپیدار با طول 48 سال، گونه سنجد با طول 28 سال، گونه گز با طول 23 سال منحنی گاهشناسی درختی بدست آمد.
یافته ها: نتایج تجزیه و تحلیل همبستگی پیرسون نشان داد رویش گونه سپیدار واکنش منفی به حداکثر دمای هوای ماه شهریور، میانگین دمای هوا مرداد و شهریور داشت. گونه سنجد واکنش مثبت به میانگین دمای هوای اردیبهشت و واکنش منفی به حداقل دمای هوای مرداد داشت. شاخص رویشی گونه سنجد رابطه مثبتی با مقادیر دبی رودخانه در اسفند و رابطه منفی در شهریور نشان داد. حداکثر دمای هوای مهر و میانگین دمای هوای مهر و آذر قبل فصل رویشی تاثیر منفی بر گونه گز داشت. مجموع بارندگی آذر و بهمن قبل فصل رویش تاثیر مثبت و مجموع بارندگی شهریور فصل رویش و مجموع بارندگی ماه دی قبل فصل رویش رابطه منفی با رویش گونه گز به نمایش گذاشت. میانگین مقادیر دبی آذر رابطه عکسی را با رویش گونه گز نشان داد.
نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد بالابودن دمای هوای، پایین بودن مقادیر بارندگی و دبی رودخانه در ماههای تابستان عامل بازدارنده رویش درختان محسوب میشود. شناخت تاثیر متغیرهای اقلیمی و نوسانات رودخانه‌ای روی جنگلهای کرانرودی میتواند در برنامه ریزی دقیق در احیاء، بازسازی و مدیریت آن نقش مهمی را ایفا نماید. با توجه به خشکسالیهای اخیر و سدسازی روی رودخانه ارس در بالادست میزان آب جریانی رودخانه کاهش و منجر به کاهش سطح پوشش گیاهی در کرانه آن میشود. لذا ضروری است در انتخاب گونه های بومی در جنگلکاریها فاکتورهای تاثیرگذار مد نظر قرار گیرد.
مقدمه: مطالعات مقایسهای جریانات آزاد و منظم رودخانه‌ای باعث افزایش درک ما از اثراث زیست محیطی رودخانهها روی پوششهای گیاهی حاشیه آن میشود. مناطق کرانرودی به طور ویژه نسبت به چرخه هیدرولوژیکی حساس هستند که این نکته بهعنوان یک شاخص مناسب برای نشان دادن تغییرات زیست محیطی بکار میروند. با توجه به اینگه عناصر گیاهی جنگلهای کرانرودی تحت تاثیر نوسانات رودخانه و متغیرهای اقلیمی میباشد، پژوهش حاضر بهدنبال بررسی میزان اثرگذاری فاکتورهای فوق بر روی رویش گونههای سپیدار، سنجد و گز، که از گونههای درختی و درختچهای این جنگلهاست، میباشد.
مواد و روشها: سه گونه درختی از جنگلهای کرانرودی ارس برای مطالعه در این تحقیق انتخاب شد. با استفاده مته سالسنج از پایههای قطور گونههای مورد مطالعه نمونههای رویشی استخراج گردید. حلقههای رویشی نمونهها بعد از آماده سازی با استفاده از میز اندازهگیری LINTAB اندازهگیری و ثبت شد. مقادیر حلقههای رویشی بعد از تاریخ گذاری تطبیقی با استفاده از روش استانداردسازی گاهشناسی درختی برای هرگونه ایجاد شد که برای گونه سپیدار با طول 48 سال، گونه سنجد با طول 28 سال، گونه گز با طول 23 سال منحنی گاهشناسی درختی بدست آمد.
یافته ها: نتایج تجزیه و تحلیل همبستگی پیرسون نشان داد رویش گونه سپیدار واکنش منفی به حداکثر دمای هوای ماه شهریور، میانگین دمای هوا مرداد و شهریور داشت. گونه سنجد واکنش مثبت به میانگین دمای هوای اردیبهشت و واکنش منفی به حداقل دمای هوای مرداد داشت. شاخص رویشی گونه سنجد رابطه مثبتی با مقادیر دبی رودخانه در اسفند و رابطه منفی در شهریور نشان داد. حداکثر دمای هوای مهر و میانگین دمای هوای مهر و آذر قبل فصل رویشی تاثیر منفی بر گونه گز داشت. مجموع بارندگی آذر و بهمن قبل فصل رویش تاثیر مثبت و مجموع بارندگی شهریور فصل رویش و مجموع بارندگی ماه دی قبل فصل رویش رابطه منفی با رویش گونه گز به نمایش گذاشت. میانگین مقادیر دبی آذر رابطه عکسی را با رویش گونه گز نشان داد.
نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد بالابودن دمای هوای، پایین بودن مقادیر بارندگی و دبی رودخانه در ماههای تابستان عامل بازدارنده رویش درختان محسوب میشود. شناخت تاثیر متغیرهای اقلیمی و نوسانات رودخانه‌ای روی جنگلهای کرانرودی میتواند در برنامه ریزی دقیق در احیاء، بازسازی و مدیریت آن نقش مهمی را ایفا نماید. با توجه به خشکسالیهای اخیر و سدسازی روی رودخانه ارس در بالادست میزان آب جریانی رودخانه کاهش و منجر به کاهش سطح پوشش گیاهی در کرانه آن میشود. لذا ضروری است در انتخاب گونه های بومی در جنگلکاریها فاکتورهای تاثیرگذار مد نظر قرار گیرد.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
