بهار و تابستان 1402
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
دانشگاه ارومیه
چکیده: (60 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: رفتار، گسترش و شدت آتشسوزی جنگلها به‌اندازۀ زیادی به نوع و حجم مواد سوختنی و تغییرپذیری مکانی آن در یک منطقۀ طبیعی و همچنین توپوگرافی و اقلیم وابسته است. ارزیابی حجم مواد سوختی در تاج پوششهای مختلف جنگلی برای مدیریت بحران و پیشگیری از آتشسوزیهای احتمالی بسیار مهم است. هدف این پژوهش تعیین مقدار و نوع مواد سوختنی و رفتار حریق جنگلهای زاگرس شمالی در شهرستان سردشت در تراکمهای مختلف جنگلی است.
مواد و روش ها: با توجه به آمار آتش سوزیهای اخیر شهرستان سردشت نسبت به انتخاب مناطق موردبررسی (نلاس و شیومره) بر اساس درصد تاج پوشش مختلف جنگل (تنک، نسبتاً انبوه و انبوه) اقدام شد. در این پژوهش از قطعه نمونه های یک مترمربعی برای اندازهگیری خصوصیات مواد سوختی مانند متوسط ارتفاع پوشش گیاهی، حجم سوخت یک، 10 و 100 ساعته، حجم سوخت کل و حجم و عمق لاشبرگ استفاده شد. بررسی رفتار و گسترش آتشسوزی نیز در دو منطقه با استفاده از مدلهای آتش FlamMap و FARSITE با استفاده از نقشههای شیب، جهت، ارتفاع، مدل سوخت و تاج پوشش انجام شد.
یافته ها: نتایج نشان داد حجم سوخت کل در اراضی جنگلی مورد بررسی 9/3 کیلوگرم در مترمربع است. همچنین بیشترین حجم سوختی یک ساعته در اراضی جنگلی انبوه محاسبه شد. بیشترین حجم سوختی 10 و 100 ساعته نیز در اراضی جنگلی با تاج پوشش نسبتاً انبوه مشاهده شد. محاسبۀ درصد محتوای رطوبتی مواد سوختی نیز نشان داد اراضی جنگلی با تاج پوشش انبوه بیشترین مقدار محتوای رطوبتی را بین اراضی جنگلی با تاج پوشش نسبتاً انبوه و تنک دارد. همچنین، مقایسۀ لکه حریق واقعی و نقشۀ گسترش آتش شبیهسازی شده در منطقۀ نلاس با آتشسوزی غیرعمد (دارای تاج پوشش تنک) با ضریب کاپای 83/0 دارای همخوانی بالایی بوده و مدل توانست توافق قابل توجهی با محدودۀ گسترش واقعی حریق داشته باشد. ضریب توافق بهدستآمده در منطقۀ شیومره با تاج پوشش انبوه و نسبتاً انبوه بهدلیل وقوع حریق عمدی و کنترل شده توافق 05/0 درصدی را نشان داد.
نتیجه گیری: این یافته ها نشان داد علاوه بر ویژگیهای مواد سوختنی جنگل، علت وقوع آتشسوزی (عمدی و کنترلشده یا تصادفی و غیرعمد) نیز در شبیهسازی مناسب رفتار و گسترش آتش مؤثر است. این نتایج میتواند در مبارزه با آتشسوزی، مدیریت بحران و در بسیاری از پژوهشهای مربوط به بررسی رفتار آتشسوزی و حفاظت و مدیریت عرصههای جنگلی مورد استفاده قرار گیرد.
مقدمه و هدف: رفتار، گسترش و شدت آتشسوزی جنگلها به‌اندازۀ زیادی به نوع و حجم مواد سوختنی و تغییرپذیری مکانی آن در یک منطقۀ طبیعی و همچنین توپوگرافی و اقلیم وابسته است. ارزیابی حجم مواد سوختی در تاج پوششهای مختلف جنگلی برای مدیریت بحران و پیشگیری از آتشسوزیهای احتمالی بسیار مهم است. هدف این پژوهش تعیین مقدار و نوع مواد سوختنی و رفتار حریق جنگلهای زاگرس شمالی در شهرستان سردشت در تراکمهای مختلف جنگلی است.
مواد و روش ها: با توجه به آمار آتش سوزیهای اخیر شهرستان سردشت نسبت به انتخاب مناطق موردبررسی (نلاس و شیومره) بر اساس درصد تاج پوشش مختلف جنگل (تنک، نسبتاً انبوه و انبوه) اقدام شد. در این پژوهش از قطعه نمونه های یک مترمربعی برای اندازهگیری خصوصیات مواد سوختی مانند متوسط ارتفاع پوشش گیاهی، حجم سوخت یک، 10 و 100 ساعته، حجم سوخت کل و حجم و عمق لاشبرگ استفاده شد. بررسی رفتار و گسترش آتشسوزی نیز در دو منطقه با استفاده از مدلهای آتش FlamMap و FARSITE با استفاده از نقشههای شیب، جهت، ارتفاع، مدل سوخت و تاج پوشش انجام شد.
یافته ها: نتایج نشان داد حجم سوخت کل در اراضی جنگلی مورد بررسی 9/3 کیلوگرم در مترمربع است. همچنین بیشترین حجم سوختی یک ساعته در اراضی جنگلی انبوه محاسبه شد. بیشترین حجم سوختی 10 و 100 ساعته نیز در اراضی جنگلی با تاج پوشش نسبتاً انبوه مشاهده شد. محاسبۀ درصد محتوای رطوبتی مواد سوختی نیز نشان داد اراضی جنگلی با تاج پوشش انبوه بیشترین مقدار محتوای رطوبتی را بین اراضی جنگلی با تاج پوشش نسبتاً انبوه و تنک دارد. همچنین، مقایسۀ لکه حریق واقعی و نقشۀ گسترش آتش شبیهسازی شده در منطقۀ نلاس با آتشسوزی غیرعمد (دارای تاج پوشش تنک) با ضریب کاپای 83/0 دارای همخوانی بالایی بوده و مدل توانست توافق قابل توجهی با محدودۀ گسترش واقعی حریق داشته باشد. ضریب توافق بهدستآمده در منطقۀ شیومره با تاج پوشش انبوه و نسبتاً انبوه بهدلیل وقوع حریق عمدی و کنترل شده توافق 05/0 درصدی را نشان داد.
نتیجه گیری: این یافته ها نشان داد علاوه بر ویژگیهای مواد سوختنی جنگل، علت وقوع آتشسوزی (عمدی و کنترلشده یا تصادفی و غیرعمد) نیز در شبیهسازی مناسب رفتار و گسترش آتش مؤثر است. این نتایج میتواند در مبارزه با آتشسوزی، مدیریت بحران و در بسیاری از پژوهشهای مربوط به بررسی رفتار آتشسوزی و حفاظت و مدیریت عرصههای جنگلی مورد استفاده قرار گیرد.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
