دانشگاه ملایر
چکیده: (41 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: ﻛﺎﻫﺶ مساحت ﺟﻨﮕﻞﻫﺎی ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺳﺒﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻨﮕﻠﻜﺎریهای شهری از اﻫﻤﻴﺖ وﻳـﮋهای ﺑﺮﺧﻮردار ﺷﻮند. انتخاب گونههای گیاهی مناسب نقش مهمی در گسترش و پایداری فضای سبز شهری دارد. ارزیابی عناصر غذایی در انتخاب گونه مناسب جهت کاشت اهمیت دارد و میتوان از این طریق گونههایی را انتخاب کرد که ﻋﻼوه ﺑﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻤﺎمی ﻣﻨابع ﻏﺬایﯽ ﻣﻮﺟﻮد در خاک، ﺑﺮﺧﯽ از ﮐﻤﺒﻮدﻫﺎی ﻏﺬایﯽ خاک را ﻧﯿﺰ جبران کنند.
مواد و روشها: تحقیق حاضر بهمنظور ارزیابی عناصر غذایی پرمصرف (نیتروژن، فسفر، کربن، کلسیم، منیزیم و پتاسیم) در برگهای درختان توت، زبانگنجشک، سرو نقرهای و کاج تهران در دو فصل تابستان و پاییز در چهار منطقه جغرافیایی (بوستان جمشیدیه (شمال)، بوستان سرخهحصار (شرق)، بوستان وردآورد (غرب)، بوستان شقایق (جنوب)) شهر تهران انجام شد. همچنین درصد بازجذب عناصر غذایی در چهار بوستان و در سه گونه توت، زبانگنجشگ و کاج تهران اندازهگیری شد. در انتهای فصل رویش، برگهای سبز بالغ (80 نمونه) و در انتهای فصل پاییز نیز برگهای خزان شده پای درخت (60 نمونه) جمعآوری و در کیسههای زیپدار که مشخصات مورد نظر روی آنها درج شده بود بستهبندی شده و به آزمایشگاه منتقل شدند. برگها با آب مقطر استریل شستشو داده شده تا آلودگیها از بین بروند سپس در آون در دمای70 درجهسانتیگراد بهمدت 24ساعت خشک و بعد آسیاب شدند. آنالیزهای شیمیایی با استفاده از دستورالعملهای استاندارد انجام شدند. تجزیه و تحلیلهای آماری مانند مقایسه کلی میانگینها (تجزیه واریانس یک طرفه) و میانگین گروهها (آزمون دانکن) از طریق نرمافزار Spss انجام گرفت.
یافتهها: نتایج این تحقیق نشان داد که میانگین عناصر غذایی در برگهای تابستانه بیشتر از برگهای پاییزه است. در بوستانهای سرخهحصار، شقایق و جمشیدیه در برگهای تابستانه بیشترین مقادیر عناصر غذایی مربوط به عنصر کلسیم (66/62 میلیگرم در گرم در بوستان شقایق) و در گونه زبانگنجشک ثبت شد. در حالی که در بوستان وردآورد بیشترین مقدار این عنصر در گونه توت (32/68 میلیگرم در گرم) مشاهده شد. در برگهای پاییزه نیز در سه بوستان شقایق، جمشیدیه و وردآورد بیشترین غلظت عناصر غذایی مربوط به کلسیم (66/42 میلیگرم در گرم در بوستان شقایق) در گونه توت ثبت شد. در حالی که در بوستان سرخهحصار غلظت کلسیم در گونه زبانگنجشگ (66/50 میلی گرم در گرم) ثبت شد. در ارتباط با درصد بازجذب عناصر غذایی در گونههای مورد بررسی در بوستان سرخهحصار منیزیم (04/63 درصد) در گونه زبانگنجشگ، در بوستان شقایق پتاسیم (38/52 درصد) در گونه توت، در بوستان جمشیدیه پتاسیم (79/63 درصد) در گونه کاج تهران و در بوستان وردآورد نیز کلسیم (45/41 درصد) در گونه توت بیشترین بازجذب عناصر غذایی را داشتهاند.
نتیجهگیری: گونههای بررسی شده در این پژوهش دارای عناصر تغذیهای متفاوت در برگهای تابستانه و پاییزه خود بودند. همچنین این گونهها مقادیر متفاوتی از هر عنصر را بازجذب کردند. پیشنهاد میشود در مدیریت و برنامهریزی جنگلداری شهری این مساله مدنظر قرار گرفته و گونههای درختی مورد استفاده، که عمدتا از گونههای درختی اصلی در جنگلداری شهری هستند، بر اساس وضعیت عناصر غذایی طبقهبندی شوند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
اکولوژی جنگل دریافت: 1401/3/28 | پذیرش: 1401/7/25