hosseini A, akhavan R. Investigation and Comparison of Slenderness Coefficient of Old Persian Oak and Wild Pistachio Trees in Different Site Conditions in the Middle Zagros. ifej. 2022; 10 (19) :183-192
URL:
http://ifej.sanru.ac.ir/article-1-432-fa.html
حسینی احمد، اخوان رضا. بررسی و مقایسه ضریب قدکشیدگی درختان کهن سال بلوط ایرانی و بنه در شرایط رویشگاهی مختلف در زاگرس میانی. بوم شناسی جنگل های ایران (علمی- پژوهشی). 1401; 10 (19) :192-183
URL: http://ifej.sanru.ac.ir/article-1-432-fa.html
بخش تحقیقات جنگل، مرتع و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی ایلام، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایلام، ایران
چکیده: (209 مشاهده)
مقدمه و هدف: ضریب قدکشیدگی یکی از شاخصهای بررسی پایداری درختان جنگلی است و نتایج بررسی آن در مورد درختان کهنسال از اهمیت بوم شناختی و جنگل شناختی زیادی برخوردار می باشد. در این پژوهش ضریب قدکشیدگی درختان کهنسال گونه های بلوط ایرانی و بنه در شرایط رویشگاهی مختلف در جنگلهای استان ایلام مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت.
مواد و روش ها: برای این منظور پس از شناسایی 26 درخت کهنسال متعلق به گونه بلوط ایرانی و 47 درخت کهنسال متعلق به گونه بنه، مشخصات کمی آنها شامل قطر برابر سینه و ارتفاع اندازه گیری شد. همچنین وضعیت محل استقرار آنها در جنگل از نظر شیب، جهت جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا بررسی شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که برای هر دو گونه بلوط و بنه رابطه معنیداری بین قطر با ضریب قدکشیدگی وجود دارد که در هر دو کم شونده بوده و بهترین مدل برای برازش این رابطه در هر دو گونه مدل نمایی به دست آمد. میزان ضریب تبیین رگرسیون برای گونه بلوط و بنه به ترتیب 57 و 35 درصد بود. درختان کهنسال شناسایی شده بلوط (ضریب قدکشیدگی= 7/82) و بنه (ضریب قدکشیدگی= 5/72) از ضریب قدکشیدگی کمی برخوردار بودند، با این وجود، تعداد بیشتری از درختان کهنسال بنه نسبت به بلوط از ضریب قدکشیدگی کمتری برخوردار بودند. به طوریکه 62 درصد درختان کهنسال بنه ضریب قدکشیدگی بین 5 تا 7 داشتند، اما 65 درصد درختان کهنسال بلوط ضریب قدکشیدگی بیشتر از 7 داشتند. ضریب قدکشیدگی درختان کهنسال بلوط با ارتفاع از سطح دریا ارتباط معنیدار داشت (معنیداری= 0/049) و مقدار آن در ارتفاعات 1300-900 متر از سطح دریا (ضریب قدکشیدگی= 9/45) بیشتر بود. ضریب قدکشیدگی درختان بنه با ارتفاع از سطح دریا (معنیداری= 0/000) و جهت جغرافیایی (معنیداری = 0/001) ارتباط معنیدار داشت و مقدار آن در طبقه ارتفاعی 1300-900 متر از سطح دریا (ضریب قدکشیدگی= 10/14) و نقاط هموار بدونجهت (ضریب قدکشیدگی= 10/14) بیشتر بود.
نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده نتیجهگیری شد که رویشگاههای درختان کهنسال بلوط واقع در طبقات ارتفاعی 1300-900 متر از سطح دریا و نیز رویشگاههای درختان کهنسال بنه واقع در طبقات ارتفاعی 1300-900 متر از سطح دریا و نقاط بدونجهت که حائز بیشترین ضریب قدکشیدگی بودند، از پتانسیل بیشتری برای رشد و استقرار درختان برخوردارند. همچنین، رویشگاههای درختان کهنسال بلوط واقع در طبقات ارتفاعی 1700-1300 متر از سطح دریا (ضریب قدکشیدگی= 7/52) و نیز رویشگاههای درختان کهنسال بنه واقع در طبقات ارتفاعی 1700-1300 متر از سطح دریا (ضریب قدکشیدگی= 5/24) و جهت شرقی (ضریب قدکشیدگی= 3/52) و شمالی (ضریب قدکشیدگی= 5/11) که حائز کمترین ضریب قدکشیدگی بودند، از مطلوبیت بهتری برای پایداری درختان کهنسال نامبرده برخوردارند. لذا میتوان گفت که ضریب قدکشیدگی پایین درختان کهنسال بلوط ایرانی و بنه یکی از شاخصهای نشانگر پایداری و ماندگاری آنها در جنگلهای مورد مطالعه است.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومى دریافت: 1400/3/9 | پذیرش: 1400/8/18 | انتشار: 1401/3/23