دوره 9، شماره 18 - ( پاییز و زمستان 1400 )
جلد 9 شماره 18 صفحات 53-43 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
imani rasatbi M, hosseini nasr M, ranjbar G, khoshahal sarmast M. Callus Induction and Regeneration of Gleditsia caspica Desf in Iranian glass conditions. ifej. 2021; 9 (18) :43-53
URL: http://ifej.sanru.ac.ir/article-1-388-fa.html
URL: http://ifej.sanru.ac.ir/article-1-388-fa.html
ایمانی راستابی مجتبی، حسینی نصر محمد، رنجبر غلامعلی، خوشحال سرمست مصطفی. القای پینه و باززایی لیلکی ایرانی (Gleditschia caspica Desf.) در شرایط درون شیشه‌ای. بوم شناسی جنگل های ایران (علمی- پژوهشی). 1400; 9 (18) :53-43
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
چکیده: (646 مشاهده)
مقدمه و هدف: لیلکی (Gleditschia caspica Desf.) یکی از گونه‌های درختی اندمیک جنگل‌های هیرکانی و جزء گونه های نادر در دنیا است. چرای بیرویه، بهره برداری بیش از حد میوه برای تعلیف دام و عدم استقرار زادآوری در بوم سازگان طبیعی، لیلکی را در خطر انقراض قرار داده است. در این پژوهش، شرایط القا پینه و باززایی لیلکی ایرانی تحت تنظیم کننده های رشد مختلف مورد بررسی قرار گرفت.
مواد و روشها: برای این منظور، ریزنمونه های ساقه، هیپوکوتیل و ریشه از دانهال های استریل حاصل از بذر تهیه گردید. برای القای پینه از محیط کشت MS حاوی اکسینهای IBA، NAA و 2,4-D در سطوح غلظتی (0/5، 1/5، 3 و 4 میلیگرم بر لیتر) و سیتوکنین های TDZ، 2ip، BAP و Kin در غلظت های (1/0، 5/0 و 1 میلیگرم در لیتر) استفاده گردید. برای باززایی از تنظیم کننده های رشد TDZ و 2,4-D در غلظت های ترکیبی 0/5، 1 و 2 میلیگرم در لیتر در محیط کشت پایه MS استفاده شد. برای ریشه زایی از محیط کشت نیم غلظت MS حاوی IBA با غلظت یک میلی گرم در لیتر استفاده شد. مشخصه‌های درصد پینه زایی، وزن تر و خشک، مساحت بزرگترین سطح مقطع پینه، رنگ و نوع پینه و منحنی رشد پینه ها مورد مقایسه قرار گرفتند. همچنین درصد پرآوری مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: نتایج نشان داد که اثر ریزنمونه و نوع تنظیم کننده های رشد در سطح 99 درصد بر درصد پینه زایی دارای تفاوت معنی داری هستند. درصد پینه زایی در ریزنمونه ساقه به مراتب بیشتر از هیپوکوتیل و ریشه بود. اثر تنظیم کننده های رشد مختلف بر تمامی مشخصه های پینه ساقه دارای تفاوت معنی دار در سطح 99 درصد بود. نتایج نشان داد که در بین اکسین های مورد مطالعه 2,4-D بیشترین و IBA کمترین درصد پینه زایی را داشته است. همچنین در بین سیتوکنین های مورد مطالعه، Kin کمترین و TDZ بیشترین درصد پینه زایی را از خود نشان داد. منحنی رشد وزن تر و خشک پینه نیز نشان از بالا بودن عملکرد رشد پینه در 2,4-D نسبت به دیگر تنظیم کننده های رشد داشت. نتایج باززایی نشان داد که میانگین شاخساره های نابجا تشکیل شده روی پینه و تعداد شاخه در هر تک پینه به طور قابل توجهی تحت تأثیر ترکیبات تنظیم کننده های رشد است (P˂ 0.5).
نتیجه گیری: به طور کلی مطابق نتایج به دست آمده پیشنهاد می شود که برای باززایی غیرمستقیم لیلکی از محیط کشت MS حاوی 0/5 میلی گرم بر لیتر TDZ و 5/0 میلیگرم بر لیتر 2,4-D استفاده شود.
مواد و روشها: برای این منظور، ریزنمونه های ساقه، هیپوکوتیل و ریشه از دانهال های استریل حاصل از بذر تهیه گردید. برای القای پینه از محیط کشت MS حاوی اکسینهای IBA، NAA و 2,4-D در سطوح غلظتی (0/5، 1/5، 3 و 4 میلیگرم بر لیتر) و سیتوکنین های TDZ، 2ip، BAP و Kin در غلظت های (1/0، 5/0 و 1 میلیگرم در لیتر) استفاده گردید. برای باززایی از تنظیم کننده های رشد TDZ و 2,4-D در غلظت های ترکیبی 0/5، 1 و 2 میلیگرم در لیتر در محیط کشت پایه MS استفاده شد. برای ریشه زایی از محیط کشت نیم غلظت MS حاوی IBA با غلظت یک میلی گرم در لیتر استفاده شد. مشخصه‌های درصد پینه زایی، وزن تر و خشک، مساحت بزرگترین سطح مقطع پینه، رنگ و نوع پینه و منحنی رشد پینه ها مورد مقایسه قرار گرفتند. همچنین درصد پرآوری مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: نتایج نشان داد که اثر ریزنمونه و نوع تنظیم کننده های رشد در سطح 99 درصد بر درصد پینه زایی دارای تفاوت معنی داری هستند. درصد پینه زایی در ریزنمونه ساقه به مراتب بیشتر از هیپوکوتیل و ریشه بود. اثر تنظیم کننده های رشد مختلف بر تمامی مشخصه های پینه ساقه دارای تفاوت معنی دار در سطح 99 درصد بود. نتایج نشان داد که در بین اکسین های مورد مطالعه 2,4-D بیشترین و IBA کمترین درصد پینه زایی را داشته است. همچنین در بین سیتوکنین های مورد مطالعه، Kin کمترین و TDZ بیشترین درصد پینه زایی را از خود نشان داد. منحنی رشد وزن تر و خشک پینه نیز نشان از بالا بودن عملکرد رشد پینه در 2,4-D نسبت به دیگر تنظیم کننده های رشد داشت. نتایج باززایی نشان داد که میانگین شاخساره های نابجا تشکیل شده روی پینه و تعداد شاخه در هر تک پینه به طور قابل توجهی تحت تأثیر ترکیبات تنظیم کننده های رشد است (P˂ 0.5).
نتیجه گیری: به طور کلی مطابق نتایج به دست آمده پیشنهاد می شود که برای باززایی غیرمستقیم لیلکی از محیط کشت MS حاوی 0/5 میلی گرم بر لیتر TDZ و 5/0 میلیگرم بر لیتر 2,4-D استفاده شود.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اکولوژی جنگل
دریافت: 1399/3/12 | پذیرش: 1399/10/11 | انتشار: 1400/10/18
دریافت: 1399/3/12 | پذیرش: 1399/10/11 | انتشار: 1400/10/18
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
