دوره 9، شماره 18 - ( پاییز و زمستان 1400 )
جلد 9 شماره 18 صفحات 209-196 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
akbari mazdi R, mataji A, fallah A. Gap structure and its relationship with regeneration status in beech forests of Haftkhal region, Sari.. ifej. 2021; 9 (18) :196-209
URL: http://ifej.sanru.ac.ir/article-1-382-fa.html
URL: http://ifej.sanru.ac.ir/article-1-382-fa.html
اکبری مزدی رمضانعلی، متاجی اسداله، فلاح اصغر. ساختار روشنه‌ها و ارتباط آن با وضعیت زادآوری در جنگل‌های راش منطقه هفتخال ساری. بوم شناسی جنگل های ایران (علمی- پژوهشی). 1400; 9 (18) :209-196
واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده: (573 مشاهده)
مقدمه و هدف: مطالعه و ارزیابی ساختار روشنه ها باعث ایجاد درک صحیحی از روند پویایی توده جنگلی و همچنین آشفتگی های طبیعی می شود که نقش مهمی در آینده مدیریتی بوم‌سازگان جنگل دارد. مطالعه حاضر به بررسی ارتباط ساختار روشنه ها با زادآوری در راشستان طبیعی جنگل هفتخال استان مازندران می پردازد.
مواد و روش‌ها: بدین منظور ابتدا با جنگل گردشی، تمام روشنه‌های موجود در سطح منطقه شناسایی و ثبت شد. سپس روشنه ها در سه کلاسه کوچک (کمتر از 300 مترمربع)، متوسط (300 تا 600 مترمربع) و بزرگ (بیشتر از 600 مترمربع) کلاسه‌بندی و خصوصیات ساختاری روشنه از جمله فراوانی، شکل و مساحت محاسبه شد. مشخصه‌های قطر یقه، ارتفاع، نوع گونه، فراوانی نهال ها به تفکیک مراحل رویشی برای همه زادآوری ها در هر روشنه ثبت شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که 3/65 درصد منطقه مورد مطالعه را روشنه تشکیل میدهد. از نظر سطح، 85 درصد روشنه ها در کلاسه های کوچک و متوسط بود. ارتباط مساحت با محیط روشنه ها و همچنین بررسی شاخص کشیدگی میلر نشان داد که روشنه ها اکثرا دارای شکل بیضوی در روشنه های کوچک تا شکل دایره ای در روشنه های بزرگ هستند، به طوریکه مقدار شاخص کشیدگی میلر در روشنه های کوچک، متوسط و بزرگ، به ترتیب 0/42، 0/59 و 0/86 بود. در بررسی مشخصه های تجدید حیات، 85 درصد زادآوری های موجود در روشنه ها مربوط به گونه راش بود. بیش‌ترین فراوانی زادآوریها در مرحله رویشی خال با قطر کمتر از 5 سانتیمتر و ارتفاع 4 تا 8 متر بودند که شروع رقابت برای نور، مهمترین عامل در این مرحله است. همچنین مقایسات نشان داد فراوانی، رشد قطری و رشد ارتفاعی زادآوری ها با افزایش سطح روشنه به طور معنی داری کاهش می یابد و دلیل آن نیازهای بوم‌شناختی به ویژه سایه پسندی زادآوری های گونه راش است که روشنه های کوچک این شرایط را مهیا ساخته است.
نتیجه گیری: نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر این است که روشنه های کوچکتر از 600 مترمربع (روشنه های کوچک و متوسط) از شرایط مناسبتری برخوردارند و در مدیریت جنگل باید تا حد ممکن از ایجاد روشنه های بزرگتر از 600 مترمربع اجتناب شود. نتایج مقاله حاضر مدیریت جنگل را در اجرای بهتر و قابل اعتماد برنامه‌ریزی ها همراه با حفظ پایداری بوم‌سازگانهای جنگلی و همچنین منافع اقتصادی و اجتماعی آن یاری می‌کند.
مواد و روش‌ها: بدین منظور ابتدا با جنگل گردشی، تمام روشنه‌های موجود در سطح منطقه شناسایی و ثبت شد. سپس روشنه ها در سه کلاسه کوچک (کمتر از 300 مترمربع)، متوسط (300 تا 600 مترمربع) و بزرگ (بیشتر از 600 مترمربع) کلاسه‌بندی و خصوصیات ساختاری روشنه از جمله فراوانی، شکل و مساحت محاسبه شد. مشخصه‌های قطر یقه، ارتفاع، نوع گونه، فراوانی نهال ها به تفکیک مراحل رویشی برای همه زادآوری ها در هر روشنه ثبت شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که 3/65 درصد منطقه مورد مطالعه را روشنه تشکیل میدهد. از نظر سطح، 85 درصد روشنه ها در کلاسه های کوچک و متوسط بود. ارتباط مساحت با محیط روشنه ها و همچنین بررسی شاخص کشیدگی میلر نشان داد که روشنه ها اکثرا دارای شکل بیضوی در روشنه های کوچک تا شکل دایره ای در روشنه های بزرگ هستند، به طوریکه مقدار شاخص کشیدگی میلر در روشنه های کوچک، متوسط و بزرگ، به ترتیب 0/42، 0/59 و 0/86 بود. در بررسی مشخصه های تجدید حیات، 85 درصد زادآوری های موجود در روشنه ها مربوط به گونه راش بود. بیش‌ترین فراوانی زادآوریها در مرحله رویشی خال با قطر کمتر از 5 سانتیمتر و ارتفاع 4 تا 8 متر بودند که شروع رقابت برای نور، مهمترین عامل در این مرحله است. همچنین مقایسات نشان داد فراوانی، رشد قطری و رشد ارتفاعی زادآوری ها با افزایش سطح روشنه به طور معنی داری کاهش می یابد و دلیل آن نیازهای بوم‌شناختی به ویژه سایه پسندی زادآوری های گونه راش است که روشنه های کوچک این شرایط را مهیا ساخته است.
نتیجه گیری: نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر این است که روشنه های کوچکتر از 600 مترمربع (روشنه های کوچک و متوسط) از شرایط مناسبتری برخوردارند و در مدیریت جنگل باید تا حد ممکن از ایجاد روشنه های بزرگتر از 600 مترمربع اجتناب شود. نتایج مقاله حاضر مدیریت جنگل را در اجرای بهتر و قابل اعتماد برنامه‌ریزی ها همراه با حفظ پایداری بوم‌سازگانهای جنگلی و همچنین منافع اقتصادی و اجتماعی آن یاری می‌کند.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اکولوژی جنگل
دریافت: 1399/2/17 | پذیرش: 1399/6/23 | انتشار: 1400/10/18
دریافت: 1399/2/17 | پذیرش: 1399/6/23 | انتشار: 1400/10/18
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
