پاییز و زمستان 1400
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس، نور، مازندران
چکیده: (173 مشاهده)
شاخص هوموس یک نمره عددی مبتنی بر ارزیابی بصری افقهای ارگانیک و شناسایی اشکال هوموس است که میتواند ویژگیهای تودههای جنگلی و خاک را منعکس کند. هوموس جنگلی حد واسط بین گیاهان و خاک است که تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند توپوگرافی، اقلیم، پوشش گیاهی و خاک قرار میگیرد. با حفر پروفیل هوموس و تعیین شاخص آن میتوان در مورد بسیاری از عوامل بومشناختی اظهار نظر کرد. هدف از پژوهش حاضر بررسی شاخص هوموس و ارتباط آن با مشخصه های توپوگرافی، خاک و پوشش جنگلی در امتداد یک گرادیان ارتفاعی در قالب چهار طبقهی 0، 500، 1000 و 1500 متر از سطح دریا، در جنگلهای واز واقع در استان مازندران است. در هر طبقه ارتفاعی مشخصههای درختی مانند تاجپوشش، تراکم، قطر برابر سینه و ارتفاع و همچنین مشخصههای توپوگرافی و خاک مانند ارتفاع از سطح دریا، درصد شیب، رطوبت و دمای خاک در نه قطعهنمونه 400 مترمربعی در قالب طرح تصادفی برداشت شد و همچنین برای شناسایی نیمرخ اشکال هوموس در هر قطعهنمونه پنج پروفیل 30 × 30 سانتیمتر حفر و بر اساس طبقهبندی هوموسیکا شناسایی و طبقهبندی شدند. به منظور ارزیابی شاخص هوموس بین طبقات مختلف ارتفاعی از آنالیز واریانس یکطرفه (ANOVA) و جهت بررسی ارتباط آن با مشخصههای مذکور از تحلیل رگرسیون چندگانه خطی استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان شاخص هوموس و ضخامت لاشبرگ متعلق به طبقه ارتفاعی 1500 متر بوده است و روند آنها در امتداد گرادیان ارتفاعی افزایشی است. همچنین نتایج رگرسیون چندگانه بیانگر وجود ارتباط خطی و معنادار بین شاخص هوموس و مشخصه های توپوگرافی و خاک با ضریب تعیین بالا (76/0= R2)، بخصوص دمای خاک با (000/0= P-value) است در حالی که مشخصههای پوشش درختی با ضریب تعیین (31/0= R2)، به خوبی نمیتوانند پیشگوی مناسبی برای ارزیابی شاخص هوموس باشند. در این بین مشخصههای دمای خاک و تاجپوشش درختی عاملی هستند که بالاترین آماره t را در رابطه با شاخص هوموس نشان دادهاند بهطوری که کاهش دمای خاک و تاجپوشش جنگلی باعث افزایش شاخص هوموس شده است. بهطور کلی میتوان نتیجه گرفت که با افزایش ارتفاع از سطح دریا، کمیت بخش آلی کف جنگل و شاخص هوموس افزایش مییابند و تغییرپذیری آنها بیشتر به واسطه تغییر در مشخصههای توپوگرافی و دمای خاک است.
واژه‌های کلیدی: ارتفاع از سطح دریا، انواع هوموس، ترکیب گونه‌های درختی، رگرسیون خطی چندگانه، دمای خاک، طبقهبندی هوموسیکا
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
