دوره 9، شماره 18 - ( پاییز و زمستان 1400 )
جلد 9 شماره 18 صفحات 146-138 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
aazami A, hosseini A, soleimani R, maleki N. Evaluation of Soil Moisture Changes Using the Balance Model in Zagros Oak Drying Forests (Case study: Melah Siah Forest - Ilam). ifej. 2021; 9 (18) :138-146
URL: http://ifej.sanru.ac.ir/article-1-356-fa.html
URL: http://ifej.sanru.ac.ir/article-1-356-fa.html
اعظمی ایاد، حسینی احمد، سلیمانی رضا، ملکی ناصر. بررسی تغییرات محتوی رطوبت خاک با مدل بیلان آبی در جنگل‌های دچار خشکیدگی بلوط زاگرس (مطالعه موردی: جنگل مله‌سیاه – ایلام). بوم شناسی جنگل های ایران (علمی- پژوهشی). 1400; 9 (18) :146-138
بخش جنگل، مرتع و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی ایلام، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایران
چکیده: (571 مشاهده)
مقدمه و هدف: شناخت محتوی رطوبت خاک و تغییرات آن در رویشگاه می‌تواند یک شاخص کمی بوم‌شناسی باشد. هدف پژوهش، ارزیابی دقت مدل توزیعی بیلان آبی تورک در برآورد رطوبت خاک در جنگل بلوط واقع در مله سیاه ایلام است.
مواد و روش ها: مطالعه حاضر طی مهر 1392 تا شهریور 1394 انجام شد. داده‌های ورودی مدل شامل نقشه‌های توزیعی ﺑﺎرش، دﻣﺎ و تشعشع خورشیدی ماهانه، نقشه ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻧﮕﻬﺪاری آب در ﺧﺎک و 1DEM منطقه است. برای اعتبارسنجی داده رطوبت خاک حاصل از مدل بیلان آب، تعداد 33 سنسور 110 سانتی‌متری رطوبتسنج در نقاط مختلف رویشگاه نصب و اندازه‌گیری با رطوبتسنج 2TDR در گام زمانی ماهانه انجام شد. برای ارزیابی مدل از آماره‌های میانگین قدرمطلق خطا MAE)) و میانگین انحراف خطا (MBE) استفاده و در ادامه نتایج تحلیل گردید.
یافته ها: نتایج نشان داد که دقت مدل در برآورد رطوبت خاک در ایام مرطوب سال کم و حالت بیش‌برآوردی و در دوره خشک سال مناسب است. دیگر نتایج نشان داد در سال اول و دوم اجرای تحقیق، میزان بارش بهترتیب 680 و 383 میلی متر بوده که سهم تبخیر و تعرق از بارش به ترتیب 56 و 77 درصد است. همچنین در رویشگاه مورد مطالعه حداکثر ظرفیت آب در دسترس خاک 125 میلی‌متر در اسفندماه و حداقل آن در شهریور ماه بهمیزان صفر در شرایط خشکسالی ثبت شده است. دیگر نتایج حاکی است تنش‌خشکی در سال اول (نرمال از نظر بارش)، در دو ماه مرداد و شهریور و در سال دوم (خشکسالی)، به چهار ماه تیر، مرداد، شهریور و مهر افزایش یافته‌است. همچنین 73 درصد پایه‌های خشکیده بلوط در رویشگاه، منطبق بر محدوده‌هایی است که رطوبت خاک در ماه شهریور به کمتر از نقطه پژمردگی (15 درصد) رسیده‌است.
نتیجه گیری: بنابراین کاهش رطوبت خاک در خشکسالی‌ها نقش مهمی در خشکیدگی پایه‌های بلوط داشته و اثر شدت و تداوم دوره‌های خشکسالی در خشکیدگی درختان بلوط نیاز به بررسی بیشتر دارد.
مواد و روش ها: مطالعه حاضر طی مهر 1392 تا شهریور 1394 انجام شد. داده‌های ورودی مدل شامل نقشه‌های توزیعی ﺑﺎرش، دﻣﺎ و تشعشع خورشیدی ماهانه، نقشه ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻧﮕﻬﺪاری آب در ﺧﺎک و 1DEM منطقه است. برای اعتبارسنجی داده رطوبت خاک حاصل از مدل بیلان آب، تعداد 33 سنسور 110 سانتی‌متری رطوبتسنج در نقاط مختلف رویشگاه نصب و اندازه‌گیری با رطوبتسنج 2TDR در گام زمانی ماهانه انجام شد. برای ارزیابی مدل از آماره‌های میانگین قدرمطلق خطا MAE)) و میانگین انحراف خطا (MBE) استفاده و در ادامه نتایج تحلیل گردید.
یافته ها: نتایج نشان داد که دقت مدل در برآورد رطوبت خاک در ایام مرطوب سال کم و حالت بیش‌برآوردی و در دوره خشک سال مناسب است. دیگر نتایج نشان داد در سال اول و دوم اجرای تحقیق، میزان بارش بهترتیب 680 و 383 میلی متر بوده که سهم تبخیر و تعرق از بارش به ترتیب 56 و 77 درصد است. همچنین در رویشگاه مورد مطالعه حداکثر ظرفیت آب در دسترس خاک 125 میلی‌متر در اسفندماه و حداقل آن در شهریور ماه بهمیزان صفر در شرایط خشکسالی ثبت شده است. دیگر نتایج حاکی است تنش‌خشکی در سال اول (نرمال از نظر بارش)، در دو ماه مرداد و شهریور و در سال دوم (خشکسالی)، به چهار ماه تیر، مرداد، شهریور و مهر افزایش یافته‌است. همچنین 73 درصد پایه‌های خشکیده بلوط در رویشگاه، منطبق بر محدوده‌هایی است که رطوبت خاک در ماه شهریور به کمتر از نقطه پژمردگی (15 درصد) رسیده‌است.
نتیجه گیری: بنابراین کاهش رطوبت خاک در خشکسالی‌ها نقش مهمی در خشکیدگی پایه‌های بلوط داشته و اثر شدت و تداوم دوره‌های خشکسالی در خشکیدگی درختان بلوط نیاز به بررسی بیشتر دارد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اکولوژی جنگل
دریافت: 1398/10/4 | پذیرش: 1399/2/27 | انتشار: 1400/10/18
دریافت: 1398/10/4 | پذیرش: 1399/2/27 | انتشار: 1400/10/18
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
