بوم‌شناسی جنگل‏‌های ایران

  سطح ویژه برگ (نسبت سطح برگ به وزن خشک آن) از جمله مهم­ترین شاخص­های بوم­شناختی است که به طور کلی نشان دهنده تبادل انرژی و زی­توده بوم­سازگان است. مقدار این شاخص به شرایط محیطی و عملکرد درونی گیاه وابسته بوده و نوسانات زیادی در توده­های جنگلی دارد. در این پژوهش سعی شد تأثیر موقعیت قرار گرفتن برگ در تاج درخت و همچنین سن برگ بر این شاخص بررسی شود. برای این منظور سه گونه بومی بلوط جنگل­های زاگرس شامل برودار ( Quercus brantii )، مازودار
( Q. infectoria ) و وی­ول ( Q. libani ) که سال­هاست در مجموعه زاگرس باغ گیاه­شناسی ملی ایران کاشته
شده­اند، انتخاب شدند. ابتدا از هر گونه پنج درخت گزینش شد. برگ­های نوری از نیمه زبرین تاج، برگ­های سایه­ای از نیمه زیرین تاج، برگ­های جوان از جوان­ترین برگ کامل روی شاخه­های یک­ساله و برگ­های مسن از اولین برگ در بن شاخه­ها نمونه­گیری شدند. از هر نوع برگ، 30 نمونه جمع­آوری شد. وزن تر و سطح برگ­ها در آزمایشگاه اندازه­گیری شد و پس از خشک کردن برگ­ها در آون، وزن خشک آنها نیز به­دست آمد و سپس مقایسات آماری لازم انجام شد. نتایج نشان داد که سطح ویژه برگ­های نوری، سایه­ای، جوان و مسن در سه گونه مورد مطالعه اختلاف معنی­داری (001/0 < P ) دارند. همچنین سطح ویژه برگ­های جوان و مسن فقط در گونه مازودار اختلاف آماری معنی­داری (001/0 < P ) دارد، درصورتی­که سطح ویژه برگ­های نوری و سایه­ای در هر سه گونه با یکدیگر اختلاف معنی­دار (01/0 < P ) دارند و مقدار آن برای برگ­های نوری کمتر از برگ­های سایه­ای می­باشد. نتایج این پژوهش بخوبی تغییرات سطح ویژه برگ را در سه گونه مورد بررسی نشان داد و تأثیر شرایط محیطی و عملکرد درونی گیاه را بر مقدار این شاخص اثبات نمود.