مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
چکیده: (239 مشاهده)
در این پژوهش به بررسی کلیه مقالاتی که درباره پدیده زوال بلوط در جنگلهای ایران به چاپ رسیده است، پرداخته شد. بر این اساس، 112 مقاله در 51 نشریه بررسی شد و اطلاعات ارائهشده در هر مقاله، تحلیل و درنهایت جمعبندی شد. بیشترین سهم مقالات (87 درصد) مربوط به بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) بود. براساس نتایج، بیشترین تمرکز مطالعات درباره آفات و بیماریهای مسبب زوال درختان بلوط بود. بین ویژگیهای کمّی درختان و زوال، نتایج متناقض به دست آمد. درباره ارتباط زوال با ویژگیهای توده، تنها نتایج در دو مورد کپه ای بودن الگوی پراکنش درختان زوال یافته و رابطه مستقیم تراکم درختان با زوال درختان دارای قطعیت بود. درباره ارتباط مشخصه های فیزیوگرافی و زوال درختان، یافته ها در بیشتر موارد متناقض بود. نتیجه قطعی درباره رابطه زوال با ویژگیهای خاک این بود که زوال درختان در خاکهای کم عمق بیشتر از خاکهای عمیق است. در بخش اقلیمی، کاهش بارش و افزایش مقادیر پارامترهای اقلیمی دمای هوا، سرعت باد، تشعشع خورشیدی، تبخیر، تعرّق و گردوغبار سبب افزایش احتمال زوال درختان یا تشدید این پدیده شده است. همچنین، مشارکت بیشتر مردم محلی برای رویارویی با زوال و تقویت وضع اقتصادی آنها در مطالعات مختلف تأکید شده است. به استناد منابع، به کارگیری بانکت به همراه قرق منطقه و برش شاخه های خشکیده بهاحتمال فراوان سبب کندتر شدن روند زوال در درختان خواهد شد. درمجموع، پژوهشهای موجود دلالت بر دو ویژگی مهم پدیده زوال شامل چندبعدی و پیچیده بودن و پراکندهپژوهی داشتند. همچنین، بهنظر میرسد با گذشت زمان، گستره مناطق درگیر با این پدیده افزایش یافته و جای خالی برخی پژوهشهای ضروری درباره این پدیده احساس میشود.
نوع مطالعه:
مروری |
موضوع مقاله:
اکولوژی جنگل دریافت: 1398/6/15 | پذیرش: 1398/9/20 | انتشار: 1399/9/25