TY - JOUR JF - ifej JO - ifej VL - 8 IS - 16 PY - 2020 Y1 - 2020/10/01 TI - Comparison of Carbon and Nitrogen Sequestration in Soils Under Plantations, Natural Forest and Agricultural Farm Land Uses in Arjan Plain in the Fars Province TT - مقایسه میزان ذخیره ی کربن و نیتروژن در خاک کاربری های جنگل دست کاشت، جنگل طبیعی و اراضی کشاورزی آبخیز دشت ارژن در استان فارس N2 - ترسیب­ کربن در زیست­ توده­ی گیاهی و خاک، ساده ­ترین و به ­لحاظ اقتصادی عملی ­ترین راهکار ممکن برای کاهش کربن اتمسفری محسوب می­ شود. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر کاربری­ های دست­ کاشت زبان­ گنجشک، سرو نقره­ای، اقاقیا، سنجد، سدروس و بلوط ایرانی بر میزان ذخیره­ی کربن و نیتروژن خاک در سال 1397 در منطقه ­ی دشت ­ارژن استان فارس انجام شد. برای هر کاربری جنگل­ کاری، تعداد 25 اصله درخت به فاصله 5/2 متر از یکدیگر در سه قطعه نمونه وجود داشته که مساحت هر کدام 156 متر­مربع است. همچنین در مجاورت این کاربری­ ها که حدود 50 سال پیش در قالب آزمایش ­های سازگاری و پیش ­آهنگ ایجاد شده بودند، کاربری جنگل طبیعی بلوط ایرانی و زمین کشاورزی زیر کشت یونجه با سابقه­ ی کشت 10 ساله، مورد مطالعه قرار گرفت. برای هر کاربری جنگل­ کاری و در هر قطعه نمونه آنها، پنج نمونه ساده خاک از عمق 20–0 سانتی ­متری بر روی اقطار قطعه­ نمونه برداشت شد و با مخلوط کردن آن­ها، یک نمونه مرکب برای هر قطعه نمونه و در مجموع سه نمونه برای هر کاربری تهیه و کربن آلی و نیتروژن کل خاک در آزمایشگاه اندازه­ گیری شد. سپس، میزان ذخیره­ ی کربن و نیتروژن و ارزش اقتصادی آن­ها محاسبه شد. نتایج نشان داد هر هکتار خاک زیر پوشش دو گونه سدروس و جنگل طبیعی بلوط ایرانی، به­ ترتیب 9/387 و 6/348 تن گاز دی­ اکسیدکربن را ذخیره کرده است. ارزش اقتصادی کل ذخیره ­ی کربن در خاک این دو کاربری،به ­ترتیب معادل 258/3 و 932/2 میلیارد ریال در هکتار محاسبه شد. برخلاف انتظار، میزان ذخیره­ی کربن و نیتروژن در زیر جنگل­ کاری سدروس، به ­عنوان یک گونه ­ی غیر بومی، بیشتر از از سایر گونه­ ها بود. تبدیل اراضی جنگل طبیعی به اراضی کشاورزی باعث کاهش 63/79 درصدی میزان ذخیره­ ی کربن در خاک شده است. با توجه به نتایج این پژوهش، توصیه می­ شود از تغییر کاربری جنگل­ های طبیعی به اراضی کشاورزی خودداری شده و برای احیای اراضی جنگلی تخریب شده، اقدام به کاشت گونه ­های جنگلی بومی مانند بلوط و غیربومی سازگار با شرایط اقلیمی منطقه شود. SP - 165 EP - 172 AU - Zarafshar, Mehrdad AU - Rousta, Mohammad Javad AU - Matinizadeh, Mohammad AU - Bordbar, Seyed Kazem AU - Enayati, Kokab AU - Kooch, Yahya AU - Nehgahdar Saber, Mohammadreza AU - Abbasi, Alireza AD - Soil Conservation and Watershed Management Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center KW - Arjan Plain KW - Carbon sequestration KW - Plantation KW - Quercus persica UR - http://ifej.sanru.ac.ir/article-1-338-fa.html DO - 10.52547/ifej.8.16.165 ER -