دوره 10، شماره 19 - ( بهار و تابستان 1401 )
جلد 10 شماره 19 صفحات 66-56 |
برگشت به فهرست نسخه ها
گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
چکیده: (1831 مشاهده)
مقدمه و هدف: فرضیه آشفتگی حدواسط پیش‌بینی می‌کند که جوامع با نرخ آشفتگی متوسط در مقایسه با جوامعی با آشفتگی کم و یا زیاد، بیشترین تنوع گونه‌ای را خواهند داشت. بنابراین، مناطقی که اخیراً تحت تاثیر آشفتگی واقع شده اند باید با گونه های مربوط به مراحل اولیهِ اشغال و یا گونه های ابتدایی احاطه شوند. به نظر میرسد که ناحیه ای با مرحله نهایی و بلوغ توالی، با گونه های رقابت کننده قوی غالب شوند و این در حالی است که منطقه ای با درجه توالی میانی، ترکیبی از دو نوع منطقه ذکر شده در بالا باشد. ترکیب جامعه جنگلی در مراحل مختلف توالی به عنوان یکی از موضوعات کلیدی مدیریت حائز اهمیت است. این تحقیق به منظور بررسی تأثیر مراحل مختلف توالی بر تراکم و ترکیب گونه‌های پرندگان و آزمون فرضیه آشفتگی حدواسط انجام شد.
مواد و روش‌ها: در این تحقیق مجموعاً تعداد 60 پلات نمونه برداری به طور مساوی بین سه تیمار متفاوت اختصاص یافت. برای هر یک از سه تیمار،20 نمونه به ترتیب شامل برش یکسره، برداشت تک گزینی و بکر به ترتیب معادل مرحله اولیه توالی، مرحله میانی توالی و مرحله اوج توالی اختصاص یافت. در هر پلات، تعداد گونه های درختی، مساحت پایه ای درختان، ارتفاع درختان، تعداد درختان خشک سرپا، تراکم پوشش علفی کف زمین، تراکم تاج پوشش درختان و عمق لاشبرگ تعیین شدند. پرندگان با استفاده از روش شمارش نقطه ای نمونه برداری شدند.
یافته‌ها: متغیرهای ساختار جنگل شامل تراکم درختان، شاخص تنوع شانون‌واینر، شاخص یکنواختی کامارگو، غنای گونه ای، مساحت پایه ای درختان، تراکم تاج پوشش، تعداد درختان خشک سرپا و تعداد درختان با ارتفاع بیش از 20 متر تفاوت معنی داری بین مراحل مختلف توالی با یکدیگر داشتند. همچنین، تفاوت ساختار جامعه پرندگان شامل شاخص تنوع شانون-واینر، شاخص یکنواختی کامارگو و غنای گونه ای بین هر یک از سه نوع مرحله توالی کاملاً معنی دار بود. در طول دوره مطالعه، 24 گونه پرنده ثبت شد. جیجاق و سهره جنگلی بیشترین فراوانی را در مرحله اولیه توالی داشتند؛ در همین حال، دارکوب سیاه و چرخ ریسک پس سر سفید بالاترین فراوانی را در مرحله میانی توالی نشان دادند. دارکوب خالدار بزرگ، الیکایی و کمرکلی جنگلی فراوانترین پرندگان در جنگل بالغ بودند.
نتیجه‌گیری: تنوع و غنای گونه ای درختان و پرندگان در مرحله میانی توالی بیشترین مقدار بود که این امر تأیید کننده فرضیه آشفتگی حدواسط بود.
مواد و روش‌ها: در این تحقیق مجموعاً تعداد 60 پلات نمونه برداری به طور مساوی بین سه تیمار متفاوت اختصاص یافت. برای هر یک از سه تیمار،20 نمونه به ترتیب شامل برش یکسره، برداشت تک گزینی و بکر به ترتیب معادل مرحله اولیه توالی، مرحله میانی توالی و مرحله اوج توالی اختصاص یافت. در هر پلات، تعداد گونه های درختی، مساحت پایه ای درختان، ارتفاع درختان، تعداد درختان خشک سرپا، تراکم پوشش علفی کف زمین، تراکم تاج پوشش درختان و عمق لاشبرگ تعیین شدند. پرندگان با استفاده از روش شمارش نقطه ای نمونه برداری شدند.
یافته‌ها: متغیرهای ساختار جنگل شامل تراکم درختان، شاخص تنوع شانون‌واینر، شاخص یکنواختی کامارگو، غنای گونه ای، مساحت پایه ای درختان، تراکم تاج پوشش، تعداد درختان خشک سرپا و تعداد درختان با ارتفاع بیش از 20 متر تفاوت معنی داری بین مراحل مختلف توالی با یکدیگر داشتند. همچنین، تفاوت ساختار جامعه پرندگان شامل شاخص تنوع شانون-واینر، شاخص یکنواختی کامارگو و غنای گونه ای بین هر یک از سه نوع مرحله توالی کاملاً معنی دار بود. در طول دوره مطالعه، 24 گونه پرنده ثبت شد. جیجاق و سهره جنگلی بیشترین فراوانی را در مرحله اولیه توالی داشتند؛ در همین حال، دارکوب سیاه و چرخ ریسک پس سر سفید بالاترین فراوانی را در مرحله میانی توالی نشان دادند. دارکوب خالدار بزرگ، الیکایی و کمرکلی جنگلی فراوانترین پرندگان در جنگل بالغ بودند.
نتیجه‌گیری: تنوع و غنای گونه ای درختان و پرندگان در مرحله میانی توالی بیشترین مقدار بود که این امر تأیید کننده فرضیه آشفتگی حدواسط بود.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اکولوژی جنگل
دریافت: 1399/8/8 | پذیرش: 1400/3/28 | انتشار: 1401/3/23
دریافت: 1399/8/8 | پذیرش: 1400/3/28 | انتشار: 1401/3/23
فهرست منابع
1. Atwell, R.C., L. Schulte and B. Palik. 2008. Songbird response to experimental retention harvesting in red pine (Pinus resinosa) forests. Forest Ecology and Management, 255: 3621-3631. [DOI:10.1016/j.foreco.2008.02.049]
2. Bibby, C.J., N.D. Burgess and D.A. Hill. 2000. Bird Census Techniques: Academic Press, London, U.K. 302 pp.
3. Burger, M., M. Hartley, J. Beyea and G. Cox. 2001. Logging Impacts on Birds in New York: A Role for Private Forest Stewardship in Bird Conservation. Audubon New York. USA. 215 pp.
4. Community Analysis Package 4. 2007. Pisces Conservation Ltd. Hampshire S041 8GN, UK.
5. Diaz, L. 2006. Influences of forest type and forest structure on bird communities in oak and pine woodlands in Spain. Forest Ecology and Management, 223: 54-65. [DOI:10.1016/j.foreco.2005.10.061]
6. Doyon, F., D. Gagnon and J. Giroux. 2005. Effects of strip and single-tree selection cutting on birds and their habitat in a southwestern Quebec northern hard wood forest. Forest Ecology and Management, 209: 101-115. [DOI:10.1016/j.foreco.2005.01.005]
7. Drever, M.C. and K. Martin. 2010. Response of woodpeckers to changes in forest health and harvest: Implications for conservation of avian biodiversity. Forest Ecology and Management, 259: 958-966. [DOI:10.1016/j.foreco.2009.11.038]
8. Ecological Methodology. 2001. Department of Zoology, University of British Colombia, Vancouver, Canada.
9. Falardeau, G., J. Savard and A. Desrochers. 1999. Strip-cutting: nest predation and breeding bird response to strip regrowth. Biology and Conservation of Forest Bird, 1: 115-127.
10. Fernandez, C. and P. Azkona, 2010. Influence of forest structure on the density and distribution of the Whitebacked Woodpecker Dendrocopos leucotos and Black Woodpecker Dryocopus martius in Quinto Real (Spanish western Pyrenees). Bird Study, 43: 305-313. [DOI:10.1080/00063659609461023]
11. Gil-Tena, A., S. Saura and L. Brotons. 2007. Effects of forest composition and structure on bird species richness in a Mediterranean context: Implications for forest ecosystem management. Forest Ecology and Management, 242: 470-476. [DOI:10.1016/j.foreco.2007.01.080]
12. James, F.C. and N.O. Wamer. 1982. Relationships between temperate forest bird communities and vegetation structure. Ecology, 63: 159-171. [DOI:10.2307/1937041]
13. Kardgar, N., R. Rahmani, H. Zare and S. Ghorbani. 2021. Species diversity of trees and forest floor plants in oriental beech forest types of Shastkalate Educational and Research Forest, Gorgan). Ecology of Iranian Forests, 8(16) (In Persian).
14. Kilgo, J.C. 2005. Harvest-related edge effects on pry availability and foraging of hooded warbler in a bottomland hardwood forest. The Condor, 107: 627-636. [DOI:10.1093/condor/107.3.627]
15. Mahon, C.L., S.J. Douglas and K. Martin. 2008. Cavity and bark nesting bird response to partial cutting in Northern conifer forests. Forest Ecology and Management, 256: 2145-2153. [DOI:10.1016/j.foreco.2008.08.005]
16. Mehlop, P. and J.F. Lynch. 1986. Bird/Habitat relationships along a successional gradient in the Maryland coastal plain. American Midland Naturalist, 116: 225-239. [DOI:10.2307/2425730]
17. Michel, N.L., C.J. Whelan and G.M. Verutes. 2020. Ecosystem services provided by Neotropical birds. The Condor, 122(3): 1-21. [DOI:10.1093/condor/duaa022]
18. Minitab 17 Statistical Software. 2010. [Computer software]. State College, PA: Minitab, Inc. (www.minitab.com).
19. Molles, M.C. 2013. Ecology: Concepts and Applications. 6th ed., McGraw-Hill, New York, USA. 567 pp.
20. Morgan, K. and B. Freedman. 1986. Breeding bird communities in a hardwood forest succession in Nova Scotia. Canadian Field Naturalist, 100: 506-519.
21. Oettel, J. and K. Lapin. 2021. Linking forest management and biodiversity indicators to strengthen sustainable forest management in Europe. Ecological Indicators, 122: 1-13. [DOI:10.1016/j.ecolind.2020.107275]
22. Saab, V. 1999. Importance of spatial scale to habitat use by breeding birds in riparian forests: a hierarchical analysis. Ecological Applications, 9: 135-151. [DOI:10.1890/1051-0761(1999)009[0135:IOSSTH]2.0.CO;2]
23. Sakai, A.K., M.R. Roberts and C.L. Jolls. 1985. Successional changes in a mature aspen forest in Northern Lower Michigan: 1974-1981. American Midland Naturalist, 113: 271-282. [DOI:10.2307/2425572]
24. Schmiegelow, F.K.A. and M. Monkkonen. 2002. Habitat loss and fragmentation in dynamic landscapes: avian perspectives from the boreal forest. Ecological Application, 12: 375-389. [DOI:10.1890/1051-0761(2002)012[0375:HLAFID]2.0.CO;2]
25. Sefidi, K. 2020. The influence of geomorphological characteristics of forest sites on the decay dynamics of dead trees in Asalem Forests, Western Hyrcanian Region. Ecology of Iranian Forests, 7 (14) (In Persian). [DOI:10.29252/ifej.7.14.70]
26. Varaste Moradi, H. and Z. Mohamed. 2010. Responses of babblers (timalidae) to the forest edge-interior gradient in an isolated tropical rainforest in Peninsular Malaysia. Journal of Tropical Forest Science, 22(1): 36-48.
27. Varasteh Moradi, H. 2012. Assessing the impacts of Tehran- Mashhad Asian highway on bird community in Golestan National Park. Environmental Researches, 2(3): 21-34 (In Persian).
28. Villard, M.A., F.K.A. Schmiegelow and M.K. Trzcinski. 2007. Short-term response of forest birds to experimental clear cut edges. The Auk, 124(3): 828-840. [DOI:10.1093/auk/124.3.828]
29. Watson, J.E.M., R.J. Whittaker and T.P. Dawson. 2004. Habitat structure and proximity to forest edge affect the abundance and distribution of forest-dependent birds in tropical coastal forests of southeastern Madagascar. Biological Conservation, 120: 311-327. [DOI:10.1016/j.biocon.2004.03.004]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |