TY - JOUR JF - ifej JO - ifej VL - 10 IS - 19 PY - 2022 Y1 - 2022/5/01 TI - Effect of the road technical and drainage properties on roadside landslides in watershed 85 in Golestan province TT - اثر مشخصات فنی و زهکشی جاده بر زمین لغزش های کنارجاده ای در حوزه جنگلی 85 استان گلستان N2 - مقدمه و هدف: شناسایی میزان اثرگذاری مشخصات فنی مختلف و شرایط زهکشی راه یک روش علمی برای به تصویر کشاندن نقاطی است که خطر وقوع لغزش در آن‌ها وجود دارد. زمین ­لغزش­ها خسارت‌ها و مشکلاتی از قبیل افزایش هزینه ساخت جاده، افزایش هزینه نگهداری و تعمیرات، اختلال در حمل و نقل و بالا بردن خسارات به ماشین‌ها را به وجود می‌آورد. لذا به توجه به پیامدهای مخربی که زمین ­لغزش­های کنارجاده­ ای بر امکان دسترسی به عرصه و هزینه­ های نگهداری راه متوجه مسئولین می ­سازد لازم است عوامل اصلی محرک زمین­ لغزش ­ها شناسایی و راهکارهای اجرایی مناسب جهت کنترل آنها اتخاذ شود. هدف از تحقیق حاضر بررسی اثر مشخصات فنی و زهکشی راه بر زمین ­لغزش­ های­ کنار جاده­ ای در حوزه­ جنگلی 85 استان گلستان بود. مواد و روش­ ها: در پژوهش حاضر ابتدا کل جاده­ ه ای جنگلی حوزه پیمایش شد و تمامی زمین­ لغزش ­ها با مساحت­های مختلف توسط سامانه موقعیت­ یاب جهانی (GPS) به ثبت رسید. سپس مشخصات فنی جاده شامل شیب طولی، ارتفاع و شیب ترانشه، حجم ترافیک، عرض و عمق جوی کناری، فاصله از آبروهای عرضی و قطر آبروها تا مسافت 100 متری از دو طرف هر نقطه لغزشی مورد اندازه ­گیری قرار گرفت. همبستگی عوامل فنی و زهکشی جاده با فروانی فراوانی و وسعت زمین ­لغزش­ ها به کمک تجزیه و تحلیل آماری مشخص شد. یافته­ ها: در مجموع 121 مورد زمین­ لغزش در حوزه آبخیز 85 استان گلستان به ­ثبت رسید که از این میان 22 مورد در جاده­ های با استاندارد بالا، 30 مورد در جاده ­های با استاندارد متوسط و 69 مورد در جاده­ های با استاندارد پایین مشاهده شد. به ­طور متوسط هر نقطه لغزشی در جاده­ های با استاندارد بالا، متوسط و پایین به ترتیب 13/95، 43/17 و 60/14 مترمربع مساحت داشت و مساحت کل زمین­ لغزش ­ها در این سطوح استاندارد نیز به ­ترتیب 307، 1295 و 4150 مترمربع بود. نتیجه ­گیری: نتایج نشان داد که فراوانی و مساحت زمین ­لغزش­ها با قطر آبرو، شیب و ارتفاع ترانشه همبستگی مثبت و معنی­ دار داشت. بدین معنی­ که با افزایش شیب و ارتفاع ترانشه، تعداد و وسعت زمین­ لغزش­ها افزایش یافت. همچنین در جاهایی که آبروهای عرضی به دلیل دبی آب از قطر بیشتری برخوردار بودند تعداد و وسعت زمین لغزش­ها بیشتر بود. حداکثر قطر آبروهای عرضی 120 سانتی­متر بود اما به­ دلیل دبی بالا و رطوبت خاک این آبروها نتوانستند جلوی زمین ­لغزش­ ها را بگیرند. لذا توصیه­ می ­شود در چنین مناطقی از پل و دیواره ­های حفاظتی استفاده شود. SP - 47 EP - 55 AU - parsakhoo, aidin AU - rezaei motlagh, aiub AU - Matin Nia, Benyamin AU - Gholami, Zohreh AD - Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources KW - Cutslope gradient KW - Cutslope height KW - Culvert diameter KW - Forest Road KW - Landslide UR - http://ifej.sanru.ac.ir/article-1-442-fa.html DO - 10.52547/ifej.10.19.47 ER -