TY - JOUR JF - ifej JO - ifej VL - 10 IS - 20 PY - 2022 Y1 - 2022/11/01 TI - Study Changes in Biological Indicators in Forest Stands with Different Structure in Kurdistan Province TT - تغییرات تنفس میکروبی و پتانسیل نیتریفیکاسیون خاک در توده‌های جنگلی با ساختار متفاوت در استان کردستان N2 - چکیده مبسوط مقدمه و هدف: تنفس میکربی و زی‌توده میکروبی کربن خاک دو شاخص مهم زیستی برای ارزیابی کیفیت رویشگاه هستند که می‌توان به کمک آن‌ها سلامت اکوسیستم را تعیین کرد. هدف از این پژوهش بررسی تغییر فعالیت‌های میکروبی خاک در توده‌های جنگلی با ساختار متفاوت در استان کردستان است. مواد و روش‌ها: چهار قطعه‌نمونه یک هکتاری مربعی‌شکل با ابعاد 100×100 متر در شهرستان‌های بانه (دو قطعه‌نمونه)، مریوان و سروآباد انتخاب شدند و پارامترهای کمی و ساختاری جنگل در این توده‌ها برداشت شد. برای بررسی تغییرات فعالیت‌های میکروبی خاک در هر قطعه‌نمونه، در مردادماه سال 1398، 7 نمونه خاک از عمق 10-0 سانتی‌متری برداشت شد (درمجموع، 28 نمونه). در این پژوهش فعالیت‌های میکروبی شامل تنفس پایه، تنفس برانگیخته، پتانسیل نیتریفیکاسیون و زی‌توده میکروبی کربن در چهار قطعه‌نمونه مورد پژوهش مقایسه شدند. از آزمون تجزیه واریانس یک‌طرفه و دانکن برای بررسی معنی­ دار بودن اختلاف مشخصه‌های میکروبی خاک بین چهار منطقه مورد مطالعه استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین پارامترهای تنفس پایه، تنفس برانگیخته و زی‌توده میکروبی کربن خاک بین چهار توده مورد مطالعه اختلاف معنی‌دار وجود داشت، اما از نظر پتانسیل نیتریفیکاسیون اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. همچنین، برای پارامترهای تنفس پایه، تنفس برانگیخته، پتانسیل نیتریفیکاسیون و زی‌توده میکروبی کربن به ترتیب رویشگله‌های بلوه با 2/45 (میلی­گرم دی اکسید کربن در هر گرم وزن خشک خاک)، رویشگاه بلوه با 48/21(میلی­ گرم دی اکسید کربن در ۱۰۰ گرم وزن خشک خاک)، رویشگاه دوله ناو با 280/9 (میکروگرم نیتروژن در هر گرم وزن خشک خاک) و رویشگاه سارکی با 5/35 (میلی گرم کربن در ۱۰۰ گرم خاک) دارای بیشترین میانگین بودند. بنابراین از نظر پارامتر پتانسیل نیتریفیکاسیون رویشگاه دوله ناو (با ساختار شاخه‌زاد همسال کم‌قطر) دارای برتری بود و بیشترین مقادیر تنفس پایه و برانگیخته در رویشگاه بلوه (با ساختار شاخه‌زاد ناهمسال نامنظم دواشکوبه) مشاهده شد. نتیجه‌گیری: نتایج کلی نشان داد که ساختار جنگل بر مشخصه‌های میکروبی خاک (تنفس پایه، تنفس برانگیخته و زی‌توده میکروبی کربن) تأثیر دارد. برای مدیریت پایدار جنگل پیشنهاد می‌شود که در پایش‌های دوره‌ای جنگل اقدام به بررسی فعالیت‌های میکروبی خاک شود و با توجه به تاثیر مثبت زی‌توده میکروبی کربن بر جنگل، در رویشگاه‌های سارکی و بلوه (که دارای کمترین میانگین دو پارامتر مذکور هستند) اقدام به احیاء و توسعه جنگل با گونه‌های بومی شود. SP - 64 EP - 72 AU - Haidari, Maziar AU - Teimouri, Maryam AU - Pourhashemi, Mehdi AU - Alizadeh, Tahereh AD - Forests and Rangelands Research Department, Kurdistan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Sanandaj, Iran KW - Induced soil respiration KW - Microbial carbon biomass KW - Microbial properties KW - Soil respiration KW - Young coppice forest UR - http://ifej.sanru.ac.ir/article-1-441-fa.html DO - 10.52547/ifej.10.20.64 ER -