دانشگاه تربیت مدرس، نور، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی
چکیده: (203 مشاهده)
کاربری های مختلف اثرات متفاوتی بر تغییرپذیری ویژگی های خاک دارند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثر کاربری های جنگل طبیعی، جنگل کاری سوزنی برگ و اراضی مرتعی منطقه البرز مرکزی بر شاخص های نوین کیفیت خاک (لایه بندی ماده آلی، شاخص مدیریت کربن و فعالیت های زیستی) صورت گرفت. بدین منظور، هشت نمونه لایه آلی (لاشبرگ) و معدنی خاک (عمق 15-0 سانتیمتری و در سطح 25 سانتیمتر ×25 سانتیمتر) از هر یک از عرصه های جنگل طبیعی (راش آمیخته با ممرز)،جنگل کاری نوئل، جنگل کاری کاج جنگلی و عرصه مرتعی در منطقه جواهرده شهرستان رامسر برداشت و به آزمایشگاه انتقال داده شد. مطابق با نتایج، حداقل مقدار مشخصه لایه بندی ماده آلی (45/1) و بیشترین مقادیر زیتوده ریزریشه (03/91 گرم بر متر مربع)، تعداد و زیتوده کرم های خاکی (به ترتیب 75/1 تعداد بر متر مربع و 84/22 میلی گرم بر متر مربع)، جمعیت نماتد خاک (13/595 در 100 گرم خاک) و زیتوده میکروبی نیتروژن (94/24 میلیگرم بر کیلوگرم) به جنگل طبیعی اختصاص داشت. بیشترین و کمترین مقدار تنفس میکروبی بهترتیب در عرصه مرتعی و جنگل طبیعی (20/0 و 10/0 میلی گرم دی اکسیدکربن بر گرم در یک روز) مشاهده شد. بالاترین مقدار زیتوده میکروبی کربن (25/242 میلی گرم بر کیلوگرم) به عرصه مرتعی و بالاترین مقدار مشخصه معدنی شدن نیتروژن خاک (03/27 میلی گرم نیتروژن بر کیلوگرم خاک) به جنگل طبیعی تعلق داشت. شاخص مدیریت کربن تفاوت آماری معنی داری را در بین عرصه های مورد مطالعه نشان نداد. مطابق با نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی، تغییرات مشخصه های لایه بندی ماده آلی، کربن و فعالیت های زیستی خاک در ارتباط مستقیم با تغییرپذیری مشخصه های فیزیکوشیمیایی خاک تحت تأثیر کاربری های مختلف اراضی است. نتایج این پژوهش بیانگر اهمیّت بسیار برجسته حفاظت از جنگلهای طبیعی آمیخته پهنبرگ موجود به منظور حفظ کیفیت خاک است.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
اکولوژی جنگل دریافت: 1398/1/15 | پذیرش: 1398/3/5 | انتشار: 1399/9/25